گنجینه سبز دنا به تاراج می رود| گیاهان دارویی در معرض انقراض

صدیقه امیدی؛ بازار: گیاهان دارویی دنا، ۵۲.۲ درصد کل گونه‌های گیاهی دارویی قاره اروپا و ۲۶.۶ درصد گونه‌های گیاهی دارویی کشور را شامل می شوند.

دنا ۴۶ گونه گیاهی آندومیک دارد و سه گیاه دارویی و کمیاب دنیا شامل «باریجه»، «آنغوزه» و «گزانگبین» در این کوهها رویش می یابند.

با این حال، هنوز قدر این نعمت خدادادی در استان دانسته نمی شود و بیشتر این گیاهان به دلیل برداشت بی رویه و خام فروشی در فصل بهار، به سمت انقراض سوق داده می شوند.

بسیاری از گیاهانی که اکنون در خیابان ها به فروش می رسند می توانند با برداشت درست و ایجاد زیرساختها و استفاده از دانش، توسعه اقتصادی را رقم زده و اشتغال پایدار ایجاد کنند.

گونه های آندمیک دنا از ۴۵ کشور جهان بیشتر است
یک کارشناس منابع طبیعی در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده دنا در سال ۲۰۱۰ میلادی به عنوان دهمین ذخیرگاه بیوسفری ایران توسط یونسکو به ثبت رسید، گفت: گونه های آندمیک دنا از ۴۵ کشور جهان بیشتر است.

زهرا زارع افزود: گونه های آندومیک گیاهی دنا، ۱۵ برابر سوئد و ۲۰ برابر هلند و نروژ است.

متاسفانه برداشت بی رویه، برخی از این گیاهان بسیار ارزشمند را در خطر انقراض قرار داده است؛ یکی از این گیاهان «زرابی» یا چای کوهی یا «بادرنجبویه دنایی» است که وسعت منطقه رویش آن در ارتفاعات دنا به حدود دو هکتار کاهش یافته در حالی که در گذشته در ارتفاعات به وفور یافت می شد

وی با بیان اینکه دو هزار و ۱۰۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد، گفت: متاسفانه برداشت بی رویه، برخی از این گیاهان بسیار ارزشمند را در خطر انقراض قرار داده است؛ یکی از این گیاهان «زرابی» یا چای کوهی یا «بادرنجبویه دنایی» است که وسعت منطقه رویش آن در ارتفاعات دنا به حدود دو هکتار کاهش یافته در حالی که در گذشته در ارتفاعات به وفور یافت می شد.

زارع تصریح کرد: چندین گونه گیاهی دارویی و خوراکی بی نظیر در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که می تواند با استفاده درست و فرآوری نقش مهمی در توسعه اقتصادی داشته باشد.

یک کارشناس محیط زیست نیز در این راستا در گفتگو به خبرنگار بازار گفت: گیاهانی همچون «درمنه»، «بومادران»، «پونه کوهی»، «برنجاسب»، «آویشن»، «زرآبی» یا «چای کوهی»، «بابونه» و بسیاری دیگر، گیاهانی هستند که در گذشته در طبابت بسیار مورد استفاده قرار می گرفتند.

زینب حسینی افزود: «خاری»، «پشموک»، «توت سهری»، «میخک»، «انگیون»، «کارده»، «ریواس»، «پیاز وحشی» یا «تره»، «ختمی وحشی»، «بن سرخ»، «کتیرا»، «گل گاوزبان»، «بیلهر»، «خاکشیر»، «پرسیاوشان» و بسیاری دیگر از گیاهان دنا، خام فروشی شده در حالی که می توانند با ایجاد صنایع، در تولید محصولات بهداشتی و آرایشی و عطر مورد استفاده قرار گیرند.

برای حفظ این گنجینه گرانبها باید پرورش گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد مورد توجه قرار گیرد

وی بیان داشت: برای حفظ این گنجینه گرانبها باید پرورش گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد مورد توجه قرار گیرد و این سرمایه‌ گرانبها احیا شود.

حسینی تصریح کرد: کهگیلویه و بویراحمد با داشتن طبیعتی بی نظیر و گیاهان خوراکی و دارویی منحصر به فرد ظرفیتی دارد که می تواند از آن برای توسعه و ایجاد اشتغال بهره برد و با کشت گیاهان دارویی این گنجینه گرانبها را از خطر انقراض رهانید.

وعده فرآوری گیاهان دارویی
معاون اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: کشت گیاهان دارویی در زمین های کوهپایه ای و حاشیه ای روستاها در استان اجرا می شود.

احسان عسکری افزود: گیاهانی همچون آنغوزه، باریجه، نرگس، موسیر، زعفران و گل محمدی در استان کشت می شوند.

وی با بیان اینکه در راستای فرآوری گیاهان دارویی در استان نیز یک شرکت گیاهان دارویی در بخش امامزاده جعفر در حال احداث است، گفت: کشت گیاهان دارویی در استان در زمینی به مساحت حدود سه هکتار انجام می شود.

۴۰هزار از مراتع کهگیلویه وبویراحمد از سال ۱۳۸۳ تاکنون با استفاده از کشت گیاهان دارویی احیا شده است

عسکری تصریح کرد: بر اساس گزارش منابع طبیعی استان، ۴۰هزار از مراتع کهگیلویه وبویراحمد از سال ۱۳۸۳ تاکنون با استفاده از کشت گیاهان دارویی احیا شده است.

وی با بیان اینکه ۲۰۰ هزار هکتار از مراتع استان مستعد توسعه گیاهان دارویی هستند، گفت: سند جامع توسعه گیاهان دارویی نیز در استان تدوین شده و جهاد کشاورزی استان نیز با پرداخت تسهیلات بانکی ارزان قیمت از کشت گیاهان دارویی حمایت می کند.

به نظر می رسد، با توجه به اشتغالزایی بالای تولید گیاهان دارویی، امکان صادرات و ظرفیت های خوب کهگیلویه و بویراحمد برای کشت گیاهان دارویی، راه را می توان در این عرصه هموار کرد.

ارزش ۱۰ برابری شیرابه آنغوزه با فرآوری
رئیس اتاق بازرگانی یاسوج در این راستا در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: شیرابه گیاه دارویی آنغوزه به صورت خام به خارج از کشور صادر می شود.

جبار کیانی پور افزود: این گونه گیاهی برای درمان سرطان شکم، میخچه، پینه مورد استفاده قرار می گیرد و خواصی همچون ادرارآور، مسکن و محرک دارد و در درمان‌های عامیانه برای آسم، تشنج، خروسک، جنون و سرطان استفاده می شود.

وی با بیان اینکه اصلی ترین کاربرد آن به صورت رایحه در عطریات است، گفت: شیرابه انغوزه یکی از محصولات صادراتی استان بوده که بیشتر به هند صادر می شود.

کیانی پور اظهار داشت: از شیرابه آنغوزه بیش از ۶۰ نوع علف کش و ۶۰۰ نوع دارو به دست می‌آید.

وی با بیان اینکه محصول فرآوری شده آنغوزه نیز ۱۰ برابر قیمت خام آن به فروش برسد، گفت: چنانچه زیرساختهای فرآوری در استان مهیا باشد و آنغوزه به صورت خام صادر نشود با فرآوری ۱۰ برابر سودآوری برای استان به همراه خواهد داشت.

کیانی پور تصریح کرد: با ایجاد کارخانه های فراوری برای گیاهان دارویی در استان، می توان صادرات این گیاهان را افزایش داد.

کهگیلویه و بویراحمد، سرزمین آبها و کوهها و آبشارها، مولد گیاهانی است که هر کدام نوشدارویی است بر زخمهای مردمانش و دنا، این سرچشمه عظیم سخاوت، مردمانش را چه بی تکلف در پهنه مخملین خود جای داده است.

این استان با دارا بودن طبیعتی متنوع، یک چهارم گونه‌های گیاهی اروپا و یک پنجم گونه‌های گیاهی کشور را در خود جای داده و منطقه حفاظت شده دنا یکی از مناطق بکر گیاهی جهان است که طلای سبز در این منطقه هنوز، با خطر ریشه کنی و انقراض مواجه است.