هنگامه خاندوزی؛ بازار: سند دار شدن اراضی برنامه‌ای است که اگر چه در قانون پیش بینی شده بود اما دولت سیزدهم برای اجرای کامل آن همت کرده و وزارت جهاد کشاورزی را مامور به انجام آن در یک بازه زمانی چهار ساله کرده است. سند دار کردن اراضی از مزیت‌های زیادی برخوردار است که از جمله آن می‌توان به عدم تغییر کاربری زمین‌های زراعی و ارتقا کمی و کیفی محصولات کشاورزی اشاره کرد.
اما با توجه به اینکه اکثر مزارع کشاورزی در استان‌های شمالی به ویژه گلستان به صورت خرده مالکی است اجرایی این طرح در گلستان با مشکلات خاصی روبه رو خواهد بود. از همین رو گفتگویی با «کامبیز علیپور» مدیر امور اراضی جهاد کشاورزی گلستان داشتیم تا از کم و کیف اجرای این مساله در استان بیشتر مطلع شویم.
* ضرورت اجرای سنددار شدن یا حدنگاری اراضی کشاورزی چیست؟
در استان ۶۷۰ هزار هکتار اراضی زراعی وجود دارد که از این تعداد، ۴۷ درصد فعالیت اقتصادی استان شامل همین اراضی است. بنابراین درمی یابیم که بهره برداران و صاحبان این اراضی نقش به سزایی در فعالیت‌های اقتصادی و تولید ناخالص ملی استان دارند.
اما متاسفانه این اراضی همیشه تحت تاثیر یک سری اتفاقات و ضرورت‌ها از گردش تولید خارج می‌شود برای همین سند دار شدن اراضی کشاورزی یک ضرورت است در سال‌های اخیر با توجه به افزایش قیمت زمین، شاهد هستیم که این اراضی مورد هجوم زمین خوارها قرار گرفته با تغییرات کاربری از چرخه تولید خارج شده است.
برای اینکه بتوانیم یکپارچگی اراضی و بحث امنیت غذایی را حفظ کنیم نیاز به هویت بخشی زمین‌های کشاورزی داریم. هویت اراضی سند آنها است و مالکان که صاحب این زمین‌ها هستند انگیزه و دلگرمی بیشتری پیدا می‌کنند.
برای اینکه بتوانیم یکپارچگی اراضی و بحث امنیت غذایی را حفظ کنیم نیاز به هویت بخشی زمین‌های کشاورزی داریم
علاوه بر اینها کشاورز می‌تواند با استفاده از سند تسهیلات بانکی دریافت کند. سیاست کلان جمهوری اسلامی و دولت بر این است، سند دار شدن اراضی با توجه به اینکه در قانون دیده شده، با جدیت در برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی گنجانده شود و شتاب بیشتری بگیرد.
* در حال حاضر چه اقداماتی در این حوزه انجام شده است؟
در گام نخست برای رفع تداخلاتی که اراضی کشاورزی با برخی از دستگاه‌های اجرایی و مردم وجود دارد و این اراضی شناسایی شده است. ۲۹۳ پلاک از ۵۰۰ پلاک استان دارای اراضی شناخته شده هستند که دارای تداخل قوانین هستند به عبارتی همراه با کشاورز دستگاه‌هایی مانند اوقاف یا منابع طبیعی مدعی مالکیت این زمین‌ها هستند برای حل این مشکلات جلساتی در قالب کارگروه شهرستانی و استانی برگزار شد و با توجه به اعتباراتی که به ما تخصیص داده شد، ۱۳۳ پلاک صادر شد.
از این میزان ۵۱ هکتار را کاداستر (تعیین محدوده و مالکیت اراضی) کردیم و بخشی از این اراضی کاداستر شده ۹ هزار و ۵۰ هکتار با توجه به اعتبارات برای صدور سند در اولویت نخست قرار دارند. در این راستا اقدامات در حال انجام است و باقی اراضی نیز با توجه به اینکه روند کار نیازمند دستور قضایی است به همین منوال مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
* خرده مالکی بودن اراضی مشکلی را به وجود نیاورده است؟
یک قانون داریم تحت عنوان خرد شدن اراضی کشاورزی، در این قانون حد نصاب‌ها را مشخص شده که با توجه به آن معذوریت‌هایی برای صدور سند وجود دارد که سبب می‌شود اجرای این برنامه در گلستان با دشواری بیشتری همراه باشد براین اساس جهاد کشاورزی در حال رایزنی با استاندار و دستگاه‌های اجرایی و قضایی استان است و همکاران ما نیز در تهران پیش‌نویس و لوایحی را تهیه کرده‌اند، تا بتوانیم برای این اراضی سند تهیه کنیم.
موضوع خرده مالکی تنها منحصر به گلستان نیست و در همه کشور وجود دارد اما در استان‌های شمالی در واقع این خرده مالکی در بخش کشاورزی بیشتر است و نیاز داریم که کمک‌های حقوقی از مجلس را نیز داشته باشیم تا این مسئله را به روش قانونی حل و فصل کرده و کشاورزان به سند دسترسی پیدا کنند.
* تاثیر سند دار شدن اراضی در کیفی سازی محصولات کشاورزی چگونه است؟
اراضی کشاورزی زمانی که سند داشته باشند، سند حاوی اطلاعاتی است از جمله محدودها و مرزهای اراضی به لحاظ مختصات نقشه یو تی ام که با استفاده از تجهیزات نقشه برداری در محل ملک تمامی مختصات و گوشه‌های ملک و شکستگی‌ها را مشخص می‌شود، همه مختصات زمین قابل محاسبه است و زمانی که کشاورز می‌خواهد تسهیلات دریافت کند در قبال کود، سم و هر نهاده دیگری، متناسب با سند می‌تواند دریافت کند.
موضوع خرده مالکی تنها منحصر به گلستان نیست و در همه کشور وجود دارد اما در استان‌های شمالی در واقع این خرده مالکی در بخش کشاورزی بیشتر است
به نوعی همه کسانی که در حال حاضر دفترچه کشاورزی دارند مساحت، حدود و مرزها دقیقاً مشخص نیست و یا اختلافاتی دارد بنابراین در نهاده‌های لازم متناسب با این سطح شاید تامین نشود که این مساله بر روی میزان و کیفیت تولید تاثیر منفی خواهد داشت برخی مواقع کشاورز برای جبران کمبودهایی که وجود دارد، از بازار آزاد این نهاده‌ها را تامین می‌کند که متحمل هزینه‌های زیادی خواهد شد اما زمانیکه کشاورز سند دارد همه اطلاعات کامل و روشن است.
* رغبت کشاورزان در این زمینه چگونه بوده است؟
در گام نخست به دنبال آموزش، ترویج و آگاهی رسانی در این زمینه هستیم همکاران ما در شهرستان تلاش زیادی می‌کنند مخصوصاً در شهرستان گنبد کاووس، آزادشهر، کردکوی، گرگان و رامیان این آموزش‌ها را شروع کردیم و فعالیت‌ها در حال انجام است.
در شهرستان گنبد همکاران ما در امور اراضی و مدیریت جهاد کشاورزی با اداره کل ثبت اسناد و در روستای ابوذر سه توضیح سند را انجام دادند. برای تحویل سند به کشاورزان یک فرایند پشت آن انجام شده و زحمات زیادی کشیده می‌شود تا این سند به دست کشاورزان برسد رسانه‌ای شدن این مسئله نیز ترغیب بسیاری در بین روستاییان و زارعین می‌شود و این برنامه نیاز به تبلیغات دارد تا مردم به این سمت گرایش پیدا کنند.
نظر شما