بازار؛ گروه استانها: بر اساس تعریف سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، کشاورزی قراردادی یک نوع سیستم تولید در کشاورزی است که مطابق توافقی بین خریدار و کشاورز انجام و در قرارداد شرایط تولید و بازاریابی محصول ذکر می‌شود.
درواقع کشت قراردادی نوعی قرارداد مبتنی بر تولید است که بر اساس قراردادی بین خریدار و کشاورز تولید محصول انجام می‌شود و در این نوع سیستم تولید، خریدار که معمولاً شرکت‌ها و صنایع غذایی هستند موظف به تعیین بهترین الگوی کشت، تأمین نهاده‌های تولید باقیمت مناسب، آموزش کشاورزان و بازاریابی هستند و کشاورزان فارغ از دیگر دغدغه‌ها تنها باید تمرکز خود را بر برنامه‌ریزی برای کشت محصول با بالاترین کیفیت و حداقل بودجه بگذارند.
نتایج کشت قراردادی ثبات درآمد برای کشاورز و سود برای خریدار است
به اعتقاد برخی کارشناسان نتایج این اقدام کاهش ریسک تولید و بازار و ثبات درآمد برای کشاورز و سود برای خریدار است.
دهه نخست اسفندماه گذشته بود که سرپرست معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد سال ۱۴۰۱ کشت قراردادی سیب‌زمینی و برنج در دستور کار قرار خواهد گرفت.
محمد قربانی در خصوص اجرای کشاورزی قراردادی در کشور اظهار کرد: کشاورزی قراردادی برای محصولات صنعتی مانند چغندرقند، کلزا و پنبه انجام‌شده و در دولت سیزدهم از اوایل آبان ماه سال ۱۴۰۰ کشاورزی قراردادی گندم هم شروع‌شده و برای سال ۱۴۰۱ کشت قراردادی سیب‌زمینی و برنج در دستور کار قرار خواهد گرفت.
به گفته قربانی استفاده از روش‌های مالی برای کشاورزی قراردادی در دستور کار است و شرکت‌های پشتیبان، بانک‌ها و مؤسسات از این طرح حمایت خواهند کرد تا افرادی که با کشاورزان قراردادی امضا می‌کنند، قرارداد را به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ببرند و بر مبنای آن تسهیلات دریافت کنند که این تسهیلات برای خرید سم، کود و بذر خواهد بود.
بررسی وضعیت استان همدان درکشت قراردادی محصولات کشاورزی گویای آن است که در تولید برخی محصولات به این شیوه اقداماتی صورت گرفته و پارسال که وزیر جهاد کشاورزی قراردادی را در ۱۷ استان تکلیف کرده همدان نیز در بین آن‌ها قرار داشته است.
در استان همدان در حوزه گندم و چغندرقند کشت‌های قراردادی مدنظر قرارگرفته تا به این شکل هم الگوی کشت رعایت شود و هم از منابع به‌درستی استفاده شود
البته در استان همدان در حوزه گندم و چغندرقند کشت‌های قراردادی مدنظر قرارگرفته تا به این شکل هم الگوی کشت رعایت شود و هم از منابع به‌درستی استفاده شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در همین راستا در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه امسال در استان همدان علاوه بر موارد سال قبل کشت قراردادی سیب‌زمینی نیز مدنظر خواهد بود، گفت: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده از اواخر سال ۱۴۰۰ برای کشت محصول چغندرقند در اراضی کشاورزی استان همدان، قراردادی با کارخانه قند همدان منعقدشده است.
محمد شهرام پرورش از برنامه‌ریزی کشت پنج هزار هکتاری چغندرقند در اراضی کشاورزی شهرستان‌های استان همدان خبر داد و اضافه کرد: با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در پنج هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان همدان چغندرقند باکیفیت و ۱۰۰ درصد مکانیزه کشت خواهد شد.
اواخر اسفندماه پارسال کشت سیب‌زمینی آغازشده و با برنامه‌ریزی برای کشت ۱۹ هزار هکتار سیب‌زمینی تا به امروز ۱۰ هزار هکتار از این محصول در مناطق و اراضی مساعد کشت‌شده که در اواسط تیرماه در بازار توزیع و عرضه خواهد شد
پرورش با عنوان اینکه سیب‌زمینی هم محصول استراتژیک استان همدان است، اضافه کرد: از اواخر اسفندماه پارسال کشت سیب‌زمینی آغازشده و با برنامه‌ریزی برای کشت ۱۹ هزار هکتار سیب‌زمینی تا به امروز ۱۰ هزار هکتار از این محصول در مناطق و اراضی مساعد کشت‌شده که در اواسط تیرماه در بازار توزیع و عرضه خواهد شد.
گذشته از صحبت‌های مسئولان دست‌اندرکار جهاد کشاورزی پیرامون امتیازات کشت قراردادی محصول؛ برخی صاحب‌نظران پیرامون کشت قراردادی سیب‌زمینی اظهارنظر متفاوتی دارند.
رئیس انجمن ملی سیب‌زمینی ایران در این خصوص معتقد است سیب‌زمینی با محصولاتی چون گندم و چغندرقند که کشت قراردادی برای آن‌ها انجام‌شده و می‌شود بسیار متفاوت بوده و سازوکارهای خاصی را برای کشت قراردادی می‌طلبد.
خسرو طالبی رحیق در گفتگو با خبرنگار بازار با تأکید بر اینکه این موضوع پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، گفت: سال ۱۳۹۲ که کشور با کمبود سیب‌زمینی مواجه شده بود انجمن سیب‌زمینی به وزارت جهاد کشاورزی خرید قراردادی و کشت قراردادی سیب‌زمینی توسط کارخانه‌ها و صنایع را پیشنهاد داد چراکه در قرارداد با کشاورزان، کارخانه‌ها از تأمین مواد اولیه خود اطمینان حاصل کرده و از این بابت دغدغه‌ای نداشتند.
چنانچه تولیدکننده و کشاورز باهم به توافق برسند و کشت قراردادی انجام دهند این توافق به نفع هر دو طرف خواهد بود چراکه کشاورز هم با اطمینان از اینکه محصول را فروخته است و با در نظر گرفتن قیمت فروخته‌شده برنامه‌ریزی می‌کند و کارخانه هم می‌داند که چه مقدار محصول خریداری کرده و برای تأمین مواد اولیه اطمینان خاطر دارد
طالبی رحیق با تأکید بر اینکه چنانچه تولیدکننده و کشاورز باهم به توافق برسند و کشت قراردادی انجام دهند این توافق به نفع هر دو طرف خواهد بود چراکه کشاورز هم با اطمینان از اینکه محصول را فروخته است و با در نظر گرفتن قیمت فروخته‌شده برنامه‌ریزی می‌کند و کارخانه هم می‌داند که چه مقدار محصول خریداری کرده و برای تأمین مواد اولیه اطمینان خاطر دارد؛ افزود: اجرای بهتر این طرح با نظرات کارشناسی و بهره‌گیری از نظرات متخصصان این حوزه و انجمن‌های تخصصی ممکن خواهد شد.
وی اظهار کرد: اجرای چنین طرح‌هایی به نظرات کارشناسی نیاز دارد چراکه به‌صورت دستوری و شعاری کاری از پیش نمی‌رود و باید انجمن‌ها و تشکل‌های خصوصی برای همکاری و مشاوره پای‌کار بیایند.
طالبی رحیق افزود:سیب‌زمینی با چغندر و گندم درکشت قراردادی فرق دارد چراکه خریدار گندم دولت است و خریدار چغندرقند هم کارخانه‌ها هستند که این روش بهترین روش برای تأمین و تهیه مواد اولیه آن‌ها است تا با نوسانات بازار و کمبود محصول مواجه نشوند.
دولت باید در حوزه آموزش و ترویج کشاورزی قراردادی اقدامات موثری انجام دهد
کارشناس کشاورزی همدان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار با تاکید بر اینکه کشاورزی قراردادی با استفاده از متن قراردادی سنجیده و دقیق، یک روش موثر برای هماهنگی و ارتقاء تولید و بازاریابی در کشاورزی است، گفت: دولت باید در حوزه آموزش و ترویج کشاورزی قراردادی اقدامات موثری انجام دهد.
نسرین دانشمند با تاکید بر اینکه بهترین شیوه که کشاورز می‌تواند در آن ورود پیدا کند کشت قراردادی است چراکه قبل از کشت قیمت، هزینه‌ها و زمینه فروش مشخص می‌شود، گفت: کشت قراردادی کشاورزی را از حالت سنتی به کشاورزی صنعتی سوق می‌دهد.
وی بابیان اینکه کشاورزی قراردادی یکی از راهکارهایی است که می‌توان در راستای ترغیب کشاورزان برای ایجاد تنوع در الگوی کشت، از آن بهره گرفت، گفت: اگر کشاورزی قراردادی به خوبی سازماندهی و مدیریت شود شاید به واسطه آن بتوان بر بحران کم آبی هم غلبه کرد.
آنچه مسلم است؛ کشاورزی قراردادی یک روش موثر برای هماهنگی و ارتقاء تولید و بازاریابی در کشاورزی و درآمد و سودآوری بیشتر برای کشاورزان است بنابراین می توان بااستفاده از این شیوه از روال کشاورزی سنتی خارج شد؛ اما فراموش نکنیم اگر کشاورز احساس کند منافعش به خطر می‌افتد شاید وارد عرصه نشود و نسبت به حفظ روش‌های سنتی کشاورزی از خود مقاومت نشان دهد.
نظر شما