سمیه گلابگیران، بازار؛ استان یزد از دیرباز با ادبیات اقتصاد دانش بنیان آشنا است و نخبگان و دانش آموختگان با کارخانه اقبال که مهد فعالیت شرکت‌های دانش بنیان استان است، آشنا بوده و گردهم آمده‌اند تا با دانش خود طرحی نو دراندازند. مقام معظم رهبری امسال را سال تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین نامیدند تا همه دست به دست هم دهند و اقتصاد را با چرخ دانش و علم به حرکت درآورده و مشکلات اشتغال را نیز حل کنند.
حرکتی که از دیرباز در استان کویری یزد کلید خورده بود و با این نامگذاری قطعاً شتاب بیشتری به خود خواهد گرفت زیرا یزدی‌های همیشه سخت کوش و همیشه پیشگام، ثابت کرده اند که در تحقق اهداف کشور و رساندن آن به قله‌های موفقیت، از هیچ تلاشی دریغ نکرده اند و به ویژه در عرصه‌های علمی خوش درخشیده اند و به دارالعلم در کشور شهرت یافته‌اند. امسال که نامگذاری آن از سوی مقام معظم رهبری، توجه به اقتصاد دانش بنیان را دو چندان خواهد کرد، در استان یزد نیز برنامه ریزی‌هایی برای تحقق این مهم آغاز شده که مهران فاطمی، استاندار یزد در این گفتگو به تشریح بخش‌هایی از آن خواهد پرداخت.
* از سوابق یزدی‌ها در حوزه تولیدات دانش بنیان بگویید.
یزدی‌ها در حوزه اقتصاد دانش بنیان، سابقه‌ای طولانی دارند و در این زمینه دور اندیشی‌هایی نیز کرده‌اند. ریل اقتصادی استان در سالهای گذشته، بر مبنای اقتصاد دانش بنیان بنا گذاشته شده و اقتصاد دانش بنیان، ادبیات جا افتاده ای است که از سال‌ها پیش در استان مطرح شده و در سند برنامه‌های تحولی قبل از سال جدید در استان رونمایی شد.
* برای سال «تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین» چه برنامه‌هایی در استان یزد خواهید داشت؟
یکی از محورهای اساسی برنامه‌های تحولی در استان یزد، همین مسئله اقتصاد دانش بنیان است و ریز پروژه‌های عملیاتی این برنامه‌ها هم احصاء شده و دقیقاً در تمام محورهایی که رهبر معظم انقلاب در پیام نوروز اشاره کردند، پروژه‌های مربوطه تعریف شده و اساس اشتغالی که در استان به دنبال آن هستیم را قرار است در قالب اشتغال دانش بنیان ایجاد کنیم. محوریت این اشتغالزایی به کارگیری نیروهای مهندس بر، تکنیسین بر و فارغ التحصیل بر به جای نیروهای کارگر بر و نیروهای یدی با جنس اشتغال متفاوت به ویژه با محوریت اشتغال زنان فارغ التحصیل است.
یزدی‌ها در حوزه اقتصاد دانش بنیان، سابقه‌ای طولانی دارند و در این زمینه دور اندیشی‌هایی نیز کرده‌اند
عمده بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی استان بانوان با حدود ۳۱.۴ درصد نرخ هستند در حالی که نرخ بیکاری مردان دیپلم و زیر دیپلم استان کمتر از شش درصد است و حتی کمبود نیروی کار هم داریم. یکی از مشکلات واحدهای تولیدی، کمبود نیروی کار یدی است بر این اساس تمرکز استان بر حل مسئله اشتغال در سالی است که به نام تولید دانش بنیان و اشتغال‌آفرین نامگذاری شده، ایجاد اشتغال دانش بنیان است.
* خبرهایی در مورد تشکیل شورای ویژه علم و فناوری شنیده شده، در این مورد توضیح دهید.
چند تصمیم مهم برای سال جدید در حوزه تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین اتخاذ شده که یکی از این تصمیمات، تشکیل شورای ویژه علم و فناوری به صورت ماهانه به طور اخص در بحث شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از ظرفیت‌های دانش و محصولات و تولیدات دانش بنیان است مصوب شد که ستاد تسهیل و رفع موانع پیش روی شرکت‌های دانش بنیان همچون ستاد تسهیل واحدهای تولیدی و صنعتی شکل بگیرد تا موانع پیش روی فعالیت این واحدها در دستگاه‌های مختلف برداشته شود و در ارتباط این شرکت‌ها با ادارات مانعی وجود نداشته باشد.
همچنین نماینده ای متخصص از هر دستگاهی برای ارتباط با شرکت‌های دانش بنیان مشخص و به عنوان مشاور و مسئول پیگیری در حوزه دانش بنیان به پارک علم و فناوری معرفی خواهد شد تا شرکت‌ها بدانند برای پیگیری امور به چه کسی مراجعه کنند تا روند پیگیری تسهیل شود.
* چه حمایت ویژه‌ای از تولیدات دانش بنیان در استان یزد خواهید داشت؟
یکی دیگر از تصمیمات مهم، خریداری محصولات کاربردی شرکت‌های دانش بنیان استان از سوی واحدهای تولیدی و صنعتی استان است و تصمیم بر این شد که مشابه محصولات مورد نیاز استان که از سوی شرکت‌های دانش بنیان استان تولید می‌شود، از جای دیگری خریداری نشود رویکرد دانش بنیان در حوزه صنعت، نوسازی و استاندارسازی صنعتی است، به این ترتیب تکنولوژی وارداتی یا قدیمی و سنتی که بهره وری را پایین آورده است، جایگزین شود و این مهم با تقویت ارتباط واحدهای صنعتی و مجموعه‌های دانش بنیان میسر است تا بتوانیم تکنولوژی وارداتی صنعتی را در قالب پروژه‌هایی با هزینه واحدهای صنعتی به شرکت‌های دانش بنیان واگذار کنیم و وابستگی‌ها به حداقل برسد.
همه واحدهای صنعتی در استان باید حائز واحد تحقیق و توسعه باشند و هر کدام مکلف شدند که به تناسب واحد خود چند نفر فارغ التحصیل نخبه صاحب نظر را جذب کنند و اساس تسهیلات و امتیازات و اقداماتی که از سمت دولت دریافت می‌کنند، جذب این نیروها است و از این نیروها برای نوسازی صنعتی، قطعات، خطوط و تکنولوِژی که باید به به روز رسانی و داخلی شود، استفاده خواهند کرد.
* لازمه موفقیت در تحقق اقتصاد دانش بنیان را چه می‌دانید؟
در کنار همه این اقدامات لازم است که در حوزه فرهنگسازی نیز اقدامات لازم صورت گیرد. البته استان یزد در این زمینه بسیار پیشتاز است اما مجموعه استانی و اداری و لایه‌های میانی ادارات باید با مفهوم دانش بنیان، اهمیت، ضرورت و ابعاد آن بیشتر آشنا شوند، از این‌رو به اقدامات آموزشی و فرهنگسازی در این زمینه نیاز داریم که در دستور کار قرار گرفته است.
* در حوزه عمرانی چه برنامه‌هایی دارید؟
زیرساخت‌ها از جمله ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری بسیار حائز اهمیت است، منطقه ویژه علم و فناوری و کارخانه نوآوری درخشان و پردیس‌های فناوری دانشگاه‌ها پروژه‌هایی است که از قبل شروع شده و امسال به سرانجام خواهد رسید همچنین شورای گفتگوی بخش خصوصی و دولت نیز در فصل بهار بر شعار سال متمرکز می‌شود و دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و صنایع در راستای نوسازی صنعتی گردهم می آیند و در این راستا ارتباطات مجموعه‌ها را برقرار و تقویت می‌کنیم.
* آیا حمایت‌های مالی از شرکت‌های دانش بنیان خواهید داشت؟
تقویت مالی شرکت‌های دانش بنیان از محل صندوق پژوهش و فناوری و منابع مالی شورای هماهنگی بانک‌ها و پرداخت تسهیلات از برنامه‌های مهم حمایت مالی از شرکت‌های دانش بنیان است. البته تلاش می‌کنیم که شرکت‌های دانش بنیان را به سمت تولیدات محصولاتی که مورد نیاز و اولویت باشد و یک مسئله از استان را حل کنند، هدایت کنیم که درآمدزا هم باشد و قرار است ارتباط بین بخش خصوصی و واحدها هم به همین ترتیب برقرار شود و شرکت باید این مسئله را حل کند تا به درآمدزایی برسد.
تقویت مالی شرکت‌های دانش بنیان از محل صندوق پژوهش و فناوری و منابع مالی شورای هماهنگی بانک‌ها و پرداخت تسهیلات از برنامه‌های مهم حمایت مالی از شرکت‌های دانش بنیان است
استان یزد با داشتن صنایع بزرگ، هیچ نگرانی از این حیث ندارد و نگران حمایت صنایع استان از محصولات شرکت‌های دانش بنیان نیستیم اما اگر تولیدات خارج از فضای تعامل دوسویه باشد ممکن است تعامل تقویت نشود از این رو حمایت صورت نمی‌گیرد.
* آیا این برنامه‌ها تاثیری در مهاجرت معکوس نخبگان یزدی خواهد داشت؟
این مهاجرت‌ها تدریجی اتفاق افتاده پس به طور قطع، یکباره حل نخواهد شد اما وقتی بستر فراهم شد و زیرساخت‌های ارتباط با صنعت و ادبیات اداری حمایت از گفتمان اقتصاد دانش بنیان شکل گرفت و این عناصر زیست بوم علم و فناوری در استان به سامان شد، امید به بازگشت، بیشتر خواهد شد در این شرایط مثل یک محیط مستعد، هر بذری در آن رشد می‌کند، مهم است که ساز و کارها و بسترها را ایجاد و آنها را تبیین کنیم اما در عین حال ارتباطات با نخبگان یزدی خارج از استان را برقرار خواهیم کرد و از ظرفیت آنها استفاده و بسترها را معرفی می‌کنیم.
به طور قطع در این ارتباط دوسویه شرایطی فراهم می‌شود که هم نخبگان در استان می‌مانند و هم کسانی که دوست دارند در استان خودشان کار کنند، وقتی فضا فراهم باشد خودشان برای بازگشت به استان ترغیب خواهند شد. امید است که استان دارالعلم یزد روزی شاهد واحدهای صنعتی و تولیدی باشد که با علم روز و به دور از آلودگی، پاک و سبز با اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی همچنان در عرصه تولید و صنعت بدرخشند و جایگاه درخشانی داشته باشند و آسمان آبی، زمین پاک و هوای صاف را نیز تجربه کنند بی آنکه آلودگی ایجاد شود.
نظر شما