بازار، گروه ایران: با وجود تاکیدات رهبری بر حمایت از شرکت های دانش بنیان اما استارت آپ ها شرایط خوبی را سپری نمی کنند. سید محسن میر صدری عضو سندیکای برق و رییس کمیسیون کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران می گوید که دریافت تسهیلات برای شرکت های دانش بنیان دست نیافتنی شده است.
او با اشاره به اینکه بانک ها برای ارایه تسهیلات وثایق سنگینی را از شرکت های دانش بنیان طلب می کنند، که امکان تامین آنها برای بسیاری از شرکت ها وجود ندارد، ادامه می دهد: متاسفانه دارایی های نامشهود در کشور ما از طرف نظام بانکی به عنوان وثیقه پذیرفته نمی شود حال آنکه دارایی شرکت های دانش بنیان، دانش فنی آنهاست.
به گفته این عضو سندیکای صنعت برق، هم اکنون تنها منبع تامین مالی شرکت های دانش بنیان و سرمایه گذاران این حوزه دریافت تسهیلات از محل تبصره ۱۸ است که آن هم سختی های خودش را دارد البته روش های تامین مالی دیگری هم همچون کراد فاندینگ و بازار سرمایه هم وجود دارد اما نرخ سود تسهیلات در این روش ها بیش از ۴۰ درصد بوده و استفاده از آن برای شرکت ها و سرمایه گذاران توجیه اقتصادی ندارد. متن کامل گفتگو با سید محسن میر صدری عضو سندیکای برق و رییس کمیسیون کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران را در ادامه می خوانید:
متاسفانه دارایی های نامشهود در کشور ما از طرف نظام بانکی به عنوان وثیقه پذیرفته نمی شود حال آنکه دارایی شرکت های دانش بنیان، دانش فنی آنهاست
*در حال حاضر صنعت برق با یک بحران بزرگ دست و پنجه نرم می کند. چه تغییراتی در شیوه های سرمایه گذاری و تامین مالی صنعت برق اتفاق بیافتد که سرمایه گذاران به خصوص شرکت های دانش بنیان در آن ورود پیدا کند؟
همانطور که اشاره کردم مهم ترین مشکل سرمایه گذاران و تولید کنندگان در ایران تامین سرمایه است. این مشکل در شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها نمود بیشتری دارد. متاسفانه بانک ها به هیچ عنوان منابع لازم را در اختیار ما قرار نمی دهند. مشکل دیگر در دریافت تسهیلات تامین وثیقه است. متاسفانه دارایی های نامشهود در کشور ما از طرف نظام بانکی به عنوان وثیقه پذیرفته نمی شود حال آنکه دارایی شرکت های دانش بنیان، دانش فنی آنهاست.
*صندوق های نوآوری چطور، آیا این صندوق ها از شرکت های دانش بنیان حمایت لازم را انجام می دهند؟
صندوق های پژوهش فناوری در ابتدای تاسیس خود کمک زیادی به شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها داشتند. اما این صندوق ها حالا دیگر خیلی تمایلی به ارایه تسهیلات ندارند. به همین دلیل هم اکنون تنها منبع تامین مالی شرکت های دانش بنیان و سرمایه گذاران این حوزه دریافت تسهیلات از محل تبصره ۱۸ است که آن هم سختی های خودش را دارد. متاسفانه باید بگویم که تسهیلات برای شرکت های دنش بنیان دست نیافتنی شده است.
*با توجه به انتخاب عنوان سال از سوی رهبری چه ردیف های بودجه ای یا بندهای قانونی برای حمایت و تامین منابع شرکت های دانش بنیان تعریف شده است؟
ماده ۱۱ قانون جهش تولید یکی از بسترهای دیده شده برای تامین مالی دانش بنیان هاست. بند «ب» این قانون در مورد فعالیت های R&D شرکت ها بوده و بند «ت» در مورد تامین مالی آنهاست. بر اساس بند «ب» اگر شرکت ها فعالیت هایی در زمینه تحقیق و توسعه انجام می دهند معادل هزینه کردشان در این بخش از پرداخت مالیات معاف می شوند. ما خود برای ۳ تا پروژه هایمان از این ماده قانونی استفاده کردیم.
مشترکین پر مصرفی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می کند باید طی ۵ سال بخشی از صرف خود را نیروگاه ساخته یا اینکه برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی خریداری کند. این قانون یک درآمد مضاعفی را برای توانیر ایجاد می کند. بر همین اساس توانیر موظف است که ۲۵ درصد از این مبلغ را در شتاب دهنده ها و شرکت های دانش بنیان هزینه کند. البته متاسفانه این قانون هم خیلی اجرایی نمی شود
همچنین بند «ت» می گوید که اگر یک شرکت بورسی بوده معادل یک سوم سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی (یعنی ۳۳۰ میلیارد تومان) در افزایش سرمایه شرکت های دانش بنیان مشارکت داشته باشد معادل ۳۰ درصد از سرمایه گذاری خود از مالیات کسر می شود. البته اگر شما یک هلدینگ هستید می توانید یک شرکت خطر پذیر تاسیس کرده و از این طریق در شرکت های دانش بنیان سرمایه گذاری کنید. در این حالت معادل ۱۰۰ درصد سرمایه گذاری خود از پرداخت مالیات خواهید شد. این راهکارها توسط قانون جهش تولید برای حمایت از شرکت های دانش بنیان در نظر گرفته شده و سازمان مالیات هم در اجرای آنها باید همکاری لازم را داشته باشد.
همچنین بر اساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید، مشترکین پر مصرفی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می کند باید طی ۵ سال بخشی از مصرف خود را نیروگاه ساخته یا اینکه برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی خریداری کند. این قانون یک درآمد مضاعفی را برای توانیر ایجاد می کند که طبق قانون این شرکت دولتی هم باید ۲۵ درصد از این مبلغ را در شتاب دهنده ها و شرکت های دانش بنیان هزینه کند. البته متاسفانه این قانون هم خیلی اجرایی نمی شود.
*استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی تا چه اندازه در این حوزه مفید است؟ آیا جذابیت لازم را برای سرمایه گذاران دارد؟
هم اکنون اظهار نظرها و صحبت های زیادی درباره سیستم های نوین تامین مالی مثل کراد فاندینگ و بازار سرمایه می شود. این روش های تامین مالی دست یافتنی است اما مساله اینجاست که نرخ سود تامین مالی از این روش ها بسیار بالا بوده و بیش از ۴۰ درصد می رسد. برای استفاده از این سیستم ها باید رشد کسب و کار خیلی سریع صورت گیرد تا تامین مالی ازاین روش ها توجیه اقتصادی داشته باشد. با این اوصاف می توان ادعا کرد که این روش جذابیت چندانی برای سرمایه گذاران ندارد.
*در مجموع به نظر شما چقدر از ظرفیت های قانونی که برای حمایت از سرمایه گذاری و شرکت های دانش بنیان داریم، هم اکنون در کشور ما اجرایی می شود؟
قانون جهش تولید دانش بنیان قانونی مترقی بوده و ظرفیت های خوبی را در این حوزه در نظر گرفته است. البته آیین نامه های موجود در آن هم باید متناسب با قانون بوده و قابلیت اجرایی داشته باشد. لازم به یادآوری است که شورای راهبری دانش بنیان یک کارگروهی را ایجاد کرده که کار آنها نظارت بر نحوه اجرای این قانون است. بی تردید اگر این قانون به صورت کامل اجرایی شود سهم دانش بنیان ها هم در تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت.
نظر شما