قرارداد نیروگاه «سیریک» با روس ها طبق توافق پیش می رود| ۶.۲ میلیارد یورو برای پروژه جذب شد

بازار؛ گروه آب و انرژی: «روند ساخت نیروگاه سیریک طبق توافقی که با روس ها داشتیم در حال انجام است.» این خلاصه خبری است که مجری پروژه نیروگاه سیریک در گفتگو با خبرگزاری «بازار» اعلام می کند. خبری که با توجه به تجربه نه چندان خوشایند بد عهدی روس ها در سال های گذشته شاید باورش کمی سخت باشد.
اما بهنام خائفی نژاد معتقد است که جای هیچ نگرانی وجود ندارد. چرا که ضمانت نامه های صادر شده در این قرارداد از معتبرترین نوع ضمانت نامه های صادر شده در قراردادهای بین المللی است. ضمن اینکه بر اساس مفاد قرارداد چنانچه به دلیل کوتاهی پیمانکار، خللی در روند اجرای پروژه ایجاد شود، پیمانکار موظف به پرداخت جرایم سنگینی خواهد بود. بر همین اساس بعید است که شاهد بدعهدی روس ها در این قرارداد باشیم.

او همچنین در پاسخ به انتقادهای مطرح شده درباره قیمت قرارداد و همچنین چرایی انتخاب پیمانکار روس برای نیروگاه سیریک گفت: پیمانکار ایرانی که بتواند این پروژه را با این مشخصات فنی اجرایی کند، در کشور وجود ندارد. ضمن اینکه نیروگاه‌های بخار به خاطر حجم تجهیزات مورد استفاده و گستردگی تجهیزاتی که وجود دارد، از نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی گران‌تر هستند.
مجری نیروگاه سیریک همچنین اعلام کرد که عملیات اجرایی پروژه شروع و پروسه ساخت تجهیزات اصلی نیز در کارخانجات سازنده در کشور روسیه آغاز و اعتبارات اختصاص داده شده برای سال ۲۰۲۱ را به صورت کامل جذب شده است. به گفته این مقام مسئول، مدت زمان اجرای پروژه ۵۵ ماه است که با احتساب دوره تثبیت آن به ۶۷ ماه می رسد. بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته اولین واحد نیروگاه نیمه اول ۱۴۰۴ وارد مدار می‌شود.
متن کامل گفتگوی «بازار» با «بهنام خائفی نژاد» مجری نیروگاه «سیریک» را در ادامه می خوانید:

پیمانکار ایرانی که بتواند نیروگاه سیریک را با این مشخصات فنی اجرایی کند، در کشور وجود ندارد چراکه تکنولوژی مورد نیاز برای ساخت نیروگاه بخار به خصوص در بخش تجهیزات اصلی بسیار خاص بوده و ما هنوز موفق به بومی سازی تکنولوژی آن نشده ایم

*گفته می شود که قیمت قرارداد ساخت نیروگاه سیریک که با روس ها منعقد شده، منطقی نبوده و بسیار بالاتر از حد معمول است؟
قیمت تمام شده نیروگاه های بخار نسبت به سایر نیروگاه های حرارتی مثل سیکل ترکییبی و گازی بالاتر است. این یک نُرم جهانی بوده و مختص نیروگاه سیریک نیست. چرا که تعداد تجهیزات بیشتری در این نیروگاه ها استفاده شده و اتفاقا عمر بالاتری هم دارند. از طرفی نیروگاه‌های بخار به خاطر حجم تجهیزات مورد استفاده و گستردگی تجهیزاتی که وجود دارد، از نیروگاه گازی و سیکل ترکیبی گران‌تر هستند. می‌توان گفت هزینه اولیه هر واحد نیروگاه بخار ۳۰ درصد بیشتر از نیروگاه گازی است. ولی اگر قرار باشد نیروگاه سیریک را با یک نیروگاه مشابه با مشخصات فنی و محدوده کار پیمانکار سیریک مقایسه کنیم، این ادعا که قیمت قرارداد منعقد شده با روس ها بالاست، درست نیست. به هر صورت زمانی که بحث این پروژه در بدنه دولت مطرح شد و مجوزهای لازم برای اخذ قرارداد دریافت شد، تمام بحث ها و بررسی های کارشناسی و فنی و اقتصادی در بدنه خود دولت و شورای اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت تا قراردادی با قیمت غیر واقعی منعقد نشود. ضمن اینکه وزارت نیرو موظف بود که مستندات مربوطه و اطلاعات را در این خصوص ارائه کند.

*اما فعالین صنعت برق مدعی اند که پیمانکاران ایرانی قادر بودند که پروژه نیروگاه سیریک را با ۲۰ درصد قیمت پایین تر انجام دهند؟
پیمانکار ایرانی که بتواند این پروژه را با این مشخصات فنی اجرایی کند، در کشور وجود ندارد. تا حالا پیمانکار یا شرکت ایرانی نبوده که یک نیروگاه بخار را به بدون در اختیار داشتن تکنولوژی یک شرکت یا کمپانی خارجی استفاده کند. چرا تکنولوژی مورد نیاز برای ساخت نیروگاه بخار به خصوص در بخش تجهیزات اصلی بسیار خاص بوده و ما هنوز موفق به بومی سازی تکنولوژی مورد نیاز این بخش به ویژه در بخش بویلر و توربین کنترل نشده ایم. بنابر این این ادعا که یک شرکت داخلی می توانست این کار را انجام دهد، فارغ از قیمت آن اصلا امکان پذیر نبوده است.

پروژه سیریک بر اساس موافقت نامه وام ۵ میلیارد یورویی اعطایی دولت روسیه به دولت ایران پایه گذاری شد. سهم سیریک از این وام حدود ۱.۲ میلیارد یورو است

*شرکت پاور ماشینز تجربه انجام پروژه ها در خارج از روسیه را داشته است؟
پاور ماشینز جز سازندگان مطرح دنیا در زمینه ساخت نیروگاه های بخار محسوب می شود. ضمن اینکه تجهیزات مصرفی در نیروگاه رامین اهواز و شهید منتظری کشور هم ساخت این شرکت است. جدای از این پاور ماشینز در کشورهایی همچون ازبکستان، هند، ویتنام و کوبا و چندین کشور در بلوک شرق به عنوان تامین کننده تجهیزات و همچنین پیمانکار به ساخت نیروگاه مشغول است.

*آیا غیر از روس ها کشور دیگری هم آمادگی خود را برای ساخت نیروگاه سیریک اعلام کرده بود؟
پروژه سیریک بر اساس موافقت نامه وام ۵ میلیارد یورویی اعطایی دولت روسیه به دولت ایران پایه گذاری شده است. بر اساس این موافقت نامه یک سری پروژه های زیر ساختی در قالب همکاری مشترک تعریف خواهد شد. بخشی از پروژه ها قرار است که از طریق خط اعتباری فایناس شود و بخشی هم قرار است که در قالب آورده کارفرمای پروژه تامین اعتبار شود. سیریک اولین پروژه ای است که از محل این خط اعتباری استارت کار آن خورده است. سهم سیریک از این وام ۵ میلیارد یورویی حدود ۱.۲ میلیارد یورو است.

عملیات اجرایی پروژه شروع و پروسه ساخت تجهیزات اصلی نیز در کارخانجات سازنده در کشور روسیه آغاز شده است. همچنین موفق شدیم ۶.۲ میلیارد اعتبارات اختصاص داده شده برای سال ۲۰۲۱ را به صورت کامل جذب کنیم

*تا حالا چه پیشرفت هایی در روند اجرای پروژه حاصل شده است؟
عملیات اجرایی پروژه شروع و پروسه ساخت تجهیزات اصلی نیز در کارخانجات سازنده در کشور روسیه آغاز شده است. همچنین موفق شدیم اعتبارات اختصاص داده شده برای سال ۲۰۲۱ را به صورت کامل جذب کنیم.

*میزان اعتبار در نظر گرفته سال برای سال گذشته میلادی چقدر بوده و این اعتبار برای سال ۲۰۲۲ چقدر خواهد بود؟
اعتبار در نظر گرفته شده برای سال ۲۰۲۱ حدود ۶.۲ میلیون یورو بوده است. البته این رقم برای سال ۲۰۲۲ به میزان 73 میلیون یورو افزایش می یابد. این میزان اعتبار به تایید وزارت دارایی های دو کشور رسیده و به ما ابلاغ شد است. سال‌های بعد مانند ۲۰۲۳ میلادی، بودجه طرح افزایش چشمگیر خواهد داشت و به ۴۰۰ میلیون یورو نیز خواهد رسید.

*بعد از زمان ابلاغ چقدر زمان می برد که اعتبار در نظر گرفته شده برای امسال(میلادی) جذب شود؟
تا پایان سال ۲۰۲۲ ما فرصت داریم که این اعتبار را جذب کنیم.

*سهم بخش داخلی از تامین منابع مالی نیروگاه سیریک چقدر خواهد بود؟
کل مبلغ قرارداد ۱ میلیارد و ۴۰۶ میلیون یورو است که از محل خط اعتباری روسیه رقم ۱۱۹۷ میلیون یورو تأمین مالی خواهد شد و مابقی این رقم معادل ۲۱۱ میلیون یورو به‌عنوان آورده کارفرما از منابع داخلی شرکت برق حرارتی تأمین می‌شود.

شرکت عمران آذرستان معتبر، شرکت دریانگار پارس، شرکت باران خاک پی، شرکت دریا خاک پی، شرکت مهندسین مشاور موننکو ایران و شرکت مشانیر از جمله پیمانکاران ایرانی پروژه نیروگاه سیریک هستند

*همکاری شرکت هایی ایرانی با روس ها در پروژه نیروگاه سیریک چگونه خواهد بود؟
ما در ۳ بخش از شرکت های ایرانی استفاده خواهیم کرد. یکی از آنها بخش مهندسی و مطالعات است که هم اکنون ۳ تا شرکت در این زمینه فعالیت می کنند. قرارداد همکاری با این شرکت ها بسته شده و فعالیت اجرایی آنها آغاز شده است. در بخش اجرایی ۱۰۰ درصد کار قرار است که توسط شرکت های ایرانی انجام شود. دو تا شرکت در این بخش مشغول به کار بوده و در آینده نزدیک تعداد این شرکت ها افزایش خواهد یافت. بر اساس قرارداد در بخش تامین تجهیزات هم معادل ۱۰۸ میلیون یورو از سازندگان داخلی استفاده خواهد شد. به طور تقریبی می توان گفت که ۷ تا شرکت ایرانی به صورت مستقیم و ۲۵۰ نیروی کار ایرانی در سیریک مشغول به کار هستند.

*کدام شرکت های ایرانی به عنوان پیمانکار این پروژه در نظر گرفته شده اند؟
شرکت عمران آذرستان معتبر، شرکت دریانگار پارس، شرکت باران خاک پی، شرکت دریا خاک پی، شرکت مهندسین مشاور موننکو ایران و شرکت مشانیر از جمله پیمانکاران ایرانی این پروژه هستند. دو شرکت آخر از طریق کارفرمای ایرانی یعنی برق حرارتی انتخاب شده است. مابقی هم بر اساس برگزاری مناقصه و فراخوان و آیین نامه های مربوط در انتخاب پیمانکار ها انتخاب شده اند.

مدت زمان اجرای پروژه ۵۵ ماه است که با احتساب دوره تثبیت به ۶۷ ماه می رسد. بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته اولین واحد نیروگاه نیمه اول ۱۴۰۴ وارد مدار می‌شود

*طبق قرارداد با روس ها این نیروگاه قرار است چند ساله به بهره برداری برسد و چه میزان به ظرفیت شبکه برق کشور می افزاید؟
مدت زمان اجرای پروژه ۵۵ ماه است که با احتساب دوره تثبیت آن به ۶۷ ماه می رسد. بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته اولین واحد نیروگاه نیمه اول ۱۴۰۴ وارد مدار می‌شود و واحدهای بعدی نیز با یک فاصله زمانی ۴ ماهه از واحد نخست وارد مدار می‌شوند. نیروگاه ۴ واحد دارد و در مجموع ۱۴۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور می‌افزاید.

*با توجه به تجربه خروج شرکت های خارجی بعد از تحریم های اقتصادی علیه ایران، چه تضمینی برای تداوم این همکاری و به سر انجام رسیدن آن وجود دارد؟
طبق مفاد قرارداد، چنانچه اجرای قرارداد به تعویق بیافتد و مقصر آن پیمانکار باشد، پیمانکار باید جرایمی که در نظر گرفته شده را پرداخت کند. ضمن اینکه ضمانت نامه های بانکی که ارائه شده از معتبرترین ضمانت نامه هایی است که در قراردادهای بین المللی اخذ می شود. باید بگویم با مجوزهایی که از سوی هیات وزیران و سایر نهادهای دولتی اخذ شده نگرانی از این جهت وجود ندارد. تضامین خیلی محکم و قوی است. این اطمینان وجود دارد که بدعهدی روس ها در این قرارداد دیگر تکرار نخواهد شد.

ضمانت نامه های صادر شده در این قرارداد از معتبرترین نوع ضمانت نامه های صادر شده در قراردادهای بین المللی است. همچنین بر اساس مفاد قرارداد چنانچه به دلیل کوتاهی پیمانکار، خللی در روند اجرای پروژه ایجاد شود، پیمانکار موظف به پرداخت جرایم سنگینی خواهد بود و اطمینان می دهم که بدعهدی روس ها در این قرارداد دیگر تکرار نخواهد شد

*در نیروگاه رامین اهواز قرار است قالب همکاری به چه صورت باشد؟
اجرای تمامی این پروژه ها منوط به آغاز فعالیت نیروگاه سیریک بود. بعد از اینکه عملیات اجرایی این نیروگاه و سفر رییس جمهور به روسیه شروع شد، بحث اجرایی شدن نیروگاه رامین خیلی جدی شده است. هدف اصلی این قرارداد بازتوانی واحدهای بخار این نیروگاه است. ارزش فایناس پروژه حدود ۳۵۰ میلیون یورو است که امیدواریم ظرف چند ماه دیگر آن هم وارد فاز اجرایی شود. این پروژه نهایی شده و قرار است که خط اعتباری آن از محل وام دولت روسیه به دولت ایران تامین شود.