بازار؛ گروه استانها: چیپس میوه استوایی و یا میوههای استوایی حبهای مخلوط ازجمله محصولات جدیدی است که بازار خشکبار است که معمولاً در کشورهایی مانند تایلند تولیدشده و از طریق کشورهایی ازجمله دبی و عراق به ایران وارد میشود.
این میوه خشک در مدت کوتاهی توانسته نظر مشتریان ایرانی را به خود جلب کنند و طعم و مزه و همچنین حالت ژلهای و پاستیلی این خشکبار برای کودکان جذابیت زیادی دارد.
اگرچه گفته میشود حبه میوه استوایی از میوههای استوایی مانند آناناس، زنجبیل، پاپایا، انبه، نارگیل، کرانبری، بلوبری، کیوی، طالبی، پوملو تولید شده است اما یکی از بانوان خراسانی نیز با بومیسازی این محصولات توانسته با بهرهمندی از میوههای داخلی و بومی نسبت به تولید میوههای حبهای در این استان اقدام کند که محصولات وی با استقبال بسیار خوبی نیز همراه شده است.
در این رابطه با «زهرا جوادی» متولد ١٣۴٨ و دارای مدرک فوقدیپلم علوم تربیتی که نسبت به بومیسازی این محصول در خراسان اقدام کرده است پیرامون فعالیتش به گفتوگو نشستیم.
* چند سال است که در کار تولید خشکبار هستید؟
من در ابتدا کارم را با کارمندی دریکی از ارگانهای دولتی شروع کردم اما پس از بازنشستگی وارد زمینه کار آزاد شدم و لذا در سال ١٣٩٨ وارد زمینه کاری میوههای خشک شدم.
* این کار را با چه سرمایهای آغاز کردید؟
در ابتدا یک دستگاه میوه خشککن به قیمت بیست میلیون تومان و برخی از وسایل جانبی به قیمت پنج میلیون تومان خریداری کردم و کارم را شروع کردم.
* چه محصولاتی را تولید میکنید؟
من کار را با خشککردن صیفیجات مانند پیاز شروع کردم چراکه قیمت مناسبتری داشت و همچنین به دلیل قیمت مناسب آن در بازار فروش، تقاضای بیشتری داشت.
بعد از خشککردن و بستهبندی یکتن پیاز، با شرکت در برخی بازارچهها و تبلیغ در فضای مجازی هر بسته پیاز را به قیمت ۱۵ هزار تومان به فروش رساندیم. بعد از آن کار را با خشک کردن محصول گوجه ادامه دادم و علاوه بر تولید رب و اسلایس گوجه، پودر گوجه نیز تولید کردم که رنگ بسیار زیبایی به غذا میداد و مشتریان خوبی هم داشت.
* آیا نسبت به برند سازی محصولاتتان هم اقدام کردید؟
بله.نام برند ما «مامافروت» است که این کارگاه در قسمت مشاغل خانگی مجوز سازمان غذا و دارو را نیز اخذ کرده است.
* چطور شد که به فکر تولید میوههای حبهای افتادید؟
یکی از نوآوریهایی که سعی کردم در بازار فروش انجام بدهم ارائه نمونههای آزمایشی از محصولات بود و خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از تولیدات شد. بعد از مدتی متوجه شدم، میوههای حبه در کشور مورد استقبال قرار گرفته و اکثر آن ها وارداتی و با قیمت های بسیار گرانی به فروش می رسد.
از چند نفر از تولیدکنندگان میوه حبه ،خواستم کار را به من آموزش دهند اما همکاری نکردند تا اینکه یکی از تولیدکنندگان در کرمانشاه آموزش این کار را به من داد و من بهعنوان اولین نفر در استان خراسان حبه میوه را تولید کردم.
معمولاً چیپس میوه استوایی بهصورت حبهای، پاستیلی و تکهای تولید میشود اما میوههای تولیدی در داخل کشور بهصورت ورقهای و تحت عنوان میوه خشک وارد بازار میشوند لذا در میان این شکل برشها که با توجه به سلیقه و تقاضای بازار هر منطقه انجام میشود میوههای حبهای بهعنوان محصول جدید توانسته مشتریان بسیاری را به خود جلب کند.
* روند تولید میوه حبهای به چه شکل است؟
میوه حبه به این صورت است که هنگام ورقه کردن میوهها، قسمتهایی از ورقهها زیبا نیستند و یا شکسته میشوند ،که بهاصطلاح به آنها قسمت«پرت» میوه گفته میشود، به شکل خمیر درمیآید و با دستگاه خشککن، خشک میشود و درنهایت مانند حبه قند برش داده میشود.
ابتدا مقداری از میوههای مورد نظر را به وسیله دستگاههایی مانند چرخگوشت که میتوانند بهصورت کامل میوه خشک را خرد کنند، میوه خشک مورد نظر را خرد میکنیم و در انتها بهصورت قالب مخصوص این میوه خشک از دستگاه خارج میشود. برای بالا بردن میزان چسبندگی میوههای حبهای از یک سری مواد خوراکی مجاز استفاده میشود.
در این مرحله قالبهای موردنظر میوه خشک که بهصورت خردشدهاند در اندازههای مناسب مانند حبه قند برش میزنیم و پسازآن میوههای برش زده را در دستگاه خشککن قرار میدهیم تا میوه ها اب خود را تا حدی از دست دهند و سفت شوند و حالت خود را حفظ کنند. میوه های حبه ای را از دستگاه خشککن خارج می کنیم و دربسته بندی قرار داده و روانه بازار می کنیم.
* مزیت میوههای حبهای چیست و چقدر این محصول با استقبال روبرو شده است؟
در کشور ایران به دلیل برداشت زیاد سیب و تولید مناسب سیب خشک و درنتیجه تولید سیب خشک حبهای, میوههای خشک حبهای در میان طرفداران این محصول جابازکرده است و در سالهای آینده شاهد صادرات انواع میوه خشک حبهای به شهرها و کشورهای مختلف هستیم.خوشبختانه از این کار به دلیل فرآوری جدید میوه استقبال بسیار خوبی شد.
* تفاوت چیپس میوه ای با میوه های جبه ای در چیست؟
مهمترین تفاوت در این دو نوع میوه خشک مراحل تولید آن است. برای آموزش میوه خشک حبه ای، برش میوه باید در آن به صورت حبه ای و منظم خرد شود.
در تولید چیپس میوه برش میوه تازه به صورت ورقه ای است. یکی دیگر از تفاوت های آن ها زمان مورد نیاز برای خشک شدن ورقه و حبه ی میوه است. در برش میوه های حبه ای زمان خشک شدن طولانی تر است، بیشتر میوه خشک های حبه ای موجود در بازار از میوه های استوایی تولید شده است.
بسته بندی و جابه جایی میوه های خشک حبه ای راحت تر از میوه خشک های چیپسی است. در میوه خشک های چیپسی جابه جایی بسیار مهم است چون ممکن است بشکند. برای نمونه بسته بندی چیپس سیب خشک سخت تر از سیب خشک حبه ای است.
* آیا کرونا بازار شمارا نیز تحت تأثیر قرار داده است؟
ازآنجاییکه درصد زیادی از مشتریان من همکاران و تولیدکنندگان میوه خشک میباشند بازار فروش ما دچار رکود نشده است چراکه خیلی از همکاران به دلیل نبود وقت و یا عدم آموزش میوه حبه را تولید نمیکنند و از ما خریداری میکنند.
درصد دیگری از بازار فروشمان از طریق فضای مجازی است به همین علت خوشبختانه بیماری کرونا تأثیری بر روی بازار فروش تولیدات ما نگذاشته است.
* برای تهیه میوه و مواد اولیه آیا مشکلی دارید؟
مواد اولیه محصول تولیدی ما میوه است که در طی دو سال اخیر افزایش قیمت بسیاری داشته است اما خوشبختانه به دلیل وارداتی نبودن آن مشکلی در تهیه میوه به وجود نمیآید و میوهها از استان خراسان یا سایر استانهای همجوار تهیه میشود همچنین مواد اولیه حبه میوه را علاوه بر پرتی میوههای کارگاه خود، از پرتی میوه همکاران نیز تهیه میکنم.
* چقدر قیمت تولیدات شما با توجه به تورم افزایش داشته است؟
افزایش قیمت میوهها به این صورت است که من در ابتدا کار میوههای خشک را از کیلویی هشتاد هزار تومان به فروش میرساندم ولی اکنون به کیلویی سیصد هزار تومان افزایش داشته است. بهعنوانمثال دو سال پیش قیمت سیب کیلویی سه هزار تومان بوده است ولی اکنون به کیلویی هشت هزار تومان رسیده است.
* از یک کیلو میوه تر چقدر میوه خشک و یا حبه ای به دست می آید؟
بهتر است به این شکل توضیح دهم که از هر ۱۰کیلو میوهتر، یک کیلو میوه خشک میتوان تهیه کرد.
* برای چند نفر توانستید اشتغالزایی ایجاد کنید؟
این کار بهطور مستقیم در کارگاه برای ده نفر و بهطور غیرمستقیم برای حدود ١۵ نفر اشتغالزایی کرده است.
* با چه مشکلاتی در حال حاضر دستوپنجه نرم میکنید؟
بیشترین مشکلاتی که بر سر راه هر تولیدکننده وجود دارد ،بازار فروش آن محصول است اما با آموزش درست و پشتکار در هر کاری میتوان، موانع بر سر راه را برداشت و راه درست تولید و فروش را پیدا کرد لذا بنده نیز به سهم خودم از بازار فروش راضی هستم اما بدون شک حمایت های دولتی می تواند بازار های جهانی را به سمت ما باز کند.از آن جا که ما یکی از کشور های تولید کننده سیب هستیم و هر سال مقادیر بسیار زیادی از این سیب ها در استان آذربایجان از بین می رود لذا گسترش این کار در قالب صنعت و حمایت کارآفرینان در قال توسعه کارگاه های می تواند همین میوه هایی که هر سال دور ریخته می شود را به دلار تبدیل کرد.
نظر شما