بازار؛ گروه آب و انرژی: دولت می خواهد ۱۰ هزار مگاوات در کمتر از ۴ سال به ظرفیت انرژی تجدید پذیر کشور بیفزاید. اما با توجه به ناکامی دولت های قبلی در توسعه انرژی های تجدید پذیر این هدف گذاری تا چه اندازه قابل دست یافتن است؟ نحوه تامین مالی و پرداخت ها به سرمایه گذاران این حوزه چگونه خواهد بود؟ آیا بخش خصوصی واقعی حاضر به سرمایه گذاری در این حوزه خواهد بود؟ اینها سوالاتی است که در ادامه پاسخ هاشم اورعی رییس انجمن انرژی های بادی به آنها را می خوانید. او با تاکید بر اینکه ایجاد ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت انرژی تجدید پذیر به یک برنامه واقعی نیاز دارد و نمی توان آن را با شعار پیش برد، می گوید: در شرایط فعلی آنچه که من مشاهده می کنم این است که این پروژه بلند مدت فاقد مدل مالی مشخصی بوده و مهال است که بخش خصوصی واقعی وارد آن شود.
حداقل دو دهه است که درباره انرژی تجدید پذیر حرف می زنیم و برای توسعه آن برنامه ریزی می کنیم. با این وجود هم اکنون سهم تجدید پذیرها از برق کشور کمتر از یک درصد است
عدم اجرای ۹ هزار مگاوات قرارداد توسعه تجدید پذیرها
هاشم اورعی رییس انجمن انرژی های بادی، گفت: دو دهه است که از نزدیک با انرژی تجدید پذیر در کشور سر و کار دارم. مشکل امروز ما فراتر از مسائل فنی بوده و بیشتر حول محور مدیریتی و اقتصادی می چرخد.
او همچنین به آسیب شناسی مشکلات موجود در حوزه انرژی های تجدید پذیر پرداخت و گفت: نگاهی به ۵ سال گذشته نشان می دهد که روند سرمایه گذاری در این حوزه به سرعت در حال افزایش است. درحالیکه این قضیه در حوزه انرژی های فسیلی کاملا عکس بوده و شاهد کاهش سرمایه گذاری در این بخش هستیم.
او همچنین درباره وضعیت انرژی های تجدید پذیر در ایران گفت: حداقل دو دهه است که درباره انرژی تجدید پذیر حرف می زنیم و برای توسعه آن برنامه ریزی می کنیم. با این وجود هم اکنون سهم تجدید پذیرها از برق کشور کمتر از یک درصد است.
رییس انجمن انرژی های بادی همچنین با اشاره به ناکامی دولت های مختلف در توسعه انرژی های تجدید پذیر، گفت: حدود یک دهه اخیر سانای قدیم و ساتبای امروز اعلام می کردند که حدود ۹ هزار قرارداد احداث نیروگاه بادی و خورشیدی منعقد شده است. این سازمان ها طرف های قرارداد ها مدام را به ابطال و عدم تمدید قراردادها تهدید می کردند. حالا سالها از آن روز گذشته و تقریبا می توان گفت که هیچ یک از آن ها اجرایی نشده است.
ما به طور معمول همه چیز را از زاویه سیاسی نگاه کردیم و سعی می کنیم که افراد را مقصر اجرایی نشدن اهداف بدانیم. این در حالی است که با تغییر دولت ها مشکل توسعه سرمایه گذاری در حوزه انرژی ها نو حل نمی شودو نیاز به یک آسیب شناسی اساسی دارد
مدیرها تنها مقصران ناکامی اهداف نیستند
او همچنین تاکید کرد: ما باید آسیب شناسی کنیم که چرا گاری انرژی تجدید پذیر تا حالا موفق به حرکت نشده و چه موانعی جلو حرکت آن را گرفته است.
او با بیان اینکه با تغییر دولت ها مشکل توسعه سرمایه گذاری در حوزه انرژی ها نو حل نمی شود، ادامه داد: ما به طور معمول همه چیز را از زاویه سیاسی نگاه کردیم و سعی می کنیم که افراد را مقصر اجرایی نشدن اهداف بدانیم. این در حالی است که ایراد اصلی به روش های مدیریتی ما بازمی گردد.
در کشور ما برنامه های توسعه ای به فرد و دولت ها محدود می شود. در حالیکه شاید یک برنامه به یک سال زمان برای محقق شدن نیاز داشته باشد و یک برنامه به ۱۰ سال. اما ما فکر می کنیم که فلان کار توسعه ای تا پایان دولت باید تمام شود
اهداف غیر واقعی
اورعی با اشاره به هدف گذاری ایجاد ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاه های تجدید پذیر در دولت سیزدهم، درباره ایرادات آن گفت: در هدف گذاری دولت دو ایراد اساسی وجود دارد. ایراد نخست مقدار ظرفیت جدید نیروگاهی است که به طور قطع هیچ کار کارشناسی برای تعیین آن صورت نگرفته است. اما ایراد دوم به زمان اجرای آن برمی گردد. چرا زمان تحقق این هدف گذاری ۴ سال در نظر گرفته شده است؟ چرا در کشور ما برنامه های توسعه ای به فرد و دولت ها محدود می شود؟ شاید یک برنامه به یک سال زمان برای محقق شدن نیاز داشته باشد و یک برنامه به ۱۰ سال. اما ما فکر می کنیم که فلان کار توسعه ای تا پایان دولت باید تمام شود.
او که معتقد است هدف گذاری های توسعه ای باید بر اساس واقعیت ها و زیرساخت های یک کشور صورت گیرد، افزود: برای برنامه ریزی باید سطح فناوری در ایران و جهان و نرخ رشد آن مورد بررسی قرار گیرد. عمق صنعتی موجود در کشور و منابع انسانی ارزیابی شود و از همه مهم تر مدل اقتصادی مشخصی برای آن تعریف شود. به عبارت دیگر تعداد زیادی پارامتر باید مورد بررسی قرار گرفته و با استناد به آنها یک نقشه راه مشخصی برای بخش های مختلف ترسیم شود. این چیزی که امروز به عنوان برنامه از آن یاد می شود بیشتر به بیانه یا یک انشا شبیه است.
امضای تفاهم نامه با شرکت هایی که نامشان محرمانه است
شفاف سازی از مهم ترین شاخصه های جذب سرمایه گذار است که این فعال اقتصادی بدان اشاره کرد و گفت: بعد از هدف گذاری بدون هیچ گونه ارزیابی دقیقی، سازمان ساتبا فراخوانی را منتشر کرد که البته بیشتر به یک آگهی ترحیم شبیه بود. در فراخوان اعلامی نه توضیحی درباره چگونگی پرداخت های مالی ارائه شده بود و نه حتی درباره اینکه منابع لازم برای آن قرار است چگونه تامین شود.
رییس انجمن انرژی های بادی همچنین ادامه داد: آخرین خبری از سوی دستگاه های مسئول اعلام شده این بود که ۹۰ هزار مگاوات متقاضی ثبت نام کرده و ۲۹ هزار و ۸۰۰ مگاوات تفاهم نامه با ۱۲ شرکت خصوصی بدون اینکه صورت مساله مشخص و شفاف باشد، منعقد شده است.
متولی اجرایی شدن تفاهم نامه های مربوطه توسعه انرژی های تجدید پذیر سازمان برنامه و بودجه دانست. اما جالب اینجاست که سازمان برنامه می گوید که اصلا در جریان تفاهم نامه های منعقد شده نیستیم و تا کنون مجوزی در این خصوصی صادر نشده است
اظهار بی اطلاعی سازمان برنامه و بودجه
او با اشاره به این نکته که من اعتباری به این تفاهم نامه ها قائل نیستم، گفت: تفاهم نامه های منعقد شده ابهامات زیادی دارد. یکی از آنها غیر شفاف بودن اسامی شرکت هاست. اما ایراد دیگر مربوط به اظهارات ضد و نقیض برمی گردد.
اورعی افزود: بر اساس قانوهمه همه شرکت هایی که با آنها تفاهم نامه منعقد شده باید به تایید شورای اقتصاد که البته دبیرخانه آن در سازمان برنامه و بودجه است، برسد. به عبارت دیگر می توان متولی این کار را سازمان برنامه و بودجه دانست. اما جالب اینجاست که سازمان برنامه مدعی است که ما اصلا در جریان تفاهم نامه های منعقد شده نیستیم و تاکنون مجوزی در این خصوصی صادر نشده است.
یکی از ابهامات اصلی مربوط به میزان پایبندی دولت به این توافق هاست. فرض کنید که ایران با غرب توافق کرده و تحریم ها برداشته شده، سوال اینجاست در چنین شرایطی آیا دولت حاضر است که چشم خود روی درآمدهای ارزی ببندد و نفت خود را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد
دولت چقدر به تعهدات خود پایبند است
اما نحوه پرداخت منابع و حمایت های دولت از دیگر ابهامات این هدف گذاری است. حدود ۳۰ هزار مگاوات تفاهم نامه ای که در حوزه تجدید پذیرها منعقد شده قرار است که مطابق با قانون رفع موانع تولید اجرایی شود. به عبارت دیگر یک نفر سرمایه گذاری می کند، بعد از اینکه این سرمایه گذاری به نتیجه نشست، دولت به ازای پول به سرمایه گذار نفت پرداخت خواهد کرد.
اورعی درباره اشکالات این مدل پرداخت گفت: نگاهی به وضعیت تامین انرژی (برق و گاز) در داخل کشور و کسری هایی که با آن مواجه هستیم، معلوم نیست چند سال دیگر اصلا دولت نفتی برای پرداخت به بخش خصوصی دارد یا خیر؟ چرا که همه ساله تقاضا در کشور رو به افزایش است در حالیکه در بهترین حالت مقدار عرضه ثابت است.
او همچنین ادامه داد: ابهام دوم مربوط به میزان پایبندی دولت به این توافق است. فرض کنید که ایران با غرب توافق کرده و تحریم ها برداشته شده، سوال اینجاست در چنین شرایطی آیا دولت حاضر است که چشم خود روی درآمدهای ارزی ببندد و نفت خود را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد.
رییس انجمن انرژی های بادی با تاکید بر اینکه ایجاد ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت انرژی تجدید پذیر به یک برنامه واقعی نیاز دارد و نمی توان آن را با شعار پیش برد، اضافه کرد: در شرایط فعلی آنچه که من مشاهده می کنم این است که این پروژه بلند مدت فاقد مدل مالی مشخصی بوده و محال است که بخش خصوصی واقعی وارد آن شود.
نظر شما