بازار، گروه استانها: در حال حاضر ۱۰۰ درصد درآمدهای حاصل از پروازهای بین‌المللی کشور برای صنعت هوایی ایران اسلامی هزینه می‌شود اما در طرحی جدید قرار است دولت در لایحه بودجه سال آینده ۵۰ درصد از این درآمدها را به نیروهای مسلح واگذار کند.
موضوعی که برای افزایش درآمد و سهم نیروهای مسلح از پروازهای بین‌المللی مطرح شده اما کارشناسان اعتقاد دارند که این یک نوع خود تحریمی محسوب می‌شود چرا که در صورت اجرای آن و تصویب در مجلس، پروازهای بین‌المللی تحت نفوذ کشورهای غرب، آسمان ایران را دور زده و وارد کشورمان نمی‌شود.
مشکلات در تعامل خارجی
علی رغم اینکه سازمان هواپیمایی اعلام کرده این طرح تأثیری بر پروازها ندارد اما برخی می‌گویند که به دلیل اینکه سازمان هوانوردی جهانی اختصاص درآمدهای ترافیک هوایی را به امور نظامی ممنوع کرده، این طرح سبب می‌شود تا بهانه دست غربی داده شود و صنعت هوایی ایران درگیر رکود شود.
افزایش درآمد و سهم نیروهای مسلح از پروازهای بین‌المللی
صنعتی که البته امروز هم در پرداخت همه حقوق پرسنل و کارشناسان و … خود چندان موفق عمل نکرده و مشخص نیست اگر کاهش پروازهای بین‌المللی رقم بخورد، چه آینده‌ای در انتظار خواهد بود برای این منظور با ابوالفضل مطیعی دبیرکل جامعه متخصصان مراقبت پرواز ایران «ایراناتکا» به گفتگو پرداختیم.
* ابتدا درباره موضوع لایحه بودجه توضیح دهید
لایحه اختصاص درآمدهای پروازهای بین‌المللی به صندوق توسعه حمل و نقل هوایی و همچنین مقوله نظامی کشور دارای چند نکته اساسی این است نخست اینکه این طرح کارشناسی نشده و خلق الساعه نوشته شده است. به عبارت دیگر گویا عده‌ای یک بند را در لایحه قرار دادند که نمی‌دانند چه تبعاتی را برای کشور دارد.
به نظر می‌رسد مدیر عامل فرودگاه‌ها که از دولت قبل همچنان بر سر کار است این نگاه را دارد که چون نظامی‌ها در این وزارتخانه نقش مهمی دارند با این کمک می‌تواند از حمایت آنها برخوردار باشد تا در دولت سیزدهم نیز در این مسند باقی بماند.
* ایراد این کار دقیقاً کجا است؟
ما در اسناد بالادستی سازمان هوای بین‌المللی ایکائو داریم که درآمدهای ناوبری نباید صرف امور نظامی بشود این لایحه در حالی در مجلس تصویب شد که امکان دارد فردا روز، ایکائو به ما نامه ارسال کند و اعلام دارد که از لحاظ دستورالعمل‌ها دیگر هیچ مشورت و همکاری با ما نداشته از آنجا که ما در این سازمان بین‌المللی کرسی هم نداریم، همین نداشته ما را نیز بگیرد.
موضوع دوم این است که با این لایحه قصد داریم در پروازهای بین‌المللی و درآمدهای آنها را افزایش را اعمال کنیم اما در عمل شاهد کاهش پروازهای بین‌المللی بر آسمان ایران خواهیم بود و کشورهای غربی مثل آمریکا و انگلیس و هم پیمانان خود اعلام می‌کنند که از روی ایران عبور نکند در واقع این بهانه دست آنها داده می‌شود تا ادعا کنند که ۵۰ درصد از درآمدهای ناوبری ایران قرار است صرف خرید موشک و تجهیزات نظامی این کشور بشود پس در نتیجه می‌تواند کشور را تحریم کند تا به جای آسمان ایران از عراق و ترکیه و کشورهای همسایه استفاده کنند.
سومین ایراد از لحاظ امنیتی است؛ کشورهای دنیا اگر بخواهند کشوری را تهدید کند آن را پرواز ممنوع می‌کند یعنی به عبارتی آسمان این کشور پاک می‌شود می‌توان از موشک و تجهیزات نظامی استفاده کرد که این برای کشورها بسیار بد است حالا عجیب‌تر اینکه ما با این لایحه خودمان با دست خودمان کشور را پرواز ممنوع می‌کنیم یعنی به عبارت دیگر امنیت هوایی کشورمان را خودمان زیر سوال می‌بریم و این بزرگترین خیانت به کشورمان محسوب می‌شود.
* عواقب آن چیست؟
اگر در سایت رادار ۲۴ که مسئول نمایش تمام پروازهای بین‌المللی است ملاحظه کنیم خواهیم دید که صفحه هواپیماهای عبوری از کشورهای منطقه مانند عراق بسیار طولانی است لذا کشوری که پرواز عبوری زیادی دارد از امنیت بالایی نیز برخوردار است لذا این یک امر دوسویه محسوب می‌شود چرا که پروازهای عبوری زیاد برای کشور امنیت می‌آورند و امنیت سبب افزایش پروازهای عبوری می‌شود اما ما با این لایحه در واقع خودمان را در یک تحریم خودخواسته قرار می‌دهیم.
با این لایحه قصد داریم در پروازهای بین‌المللی و درآمدهای آنها افزایش اعمال کنیم اما در عمل شاهد کاهش پروازهای بین‌المللی بر آسمان ایران خواهیم بود
از سوی دیگر نیروهای مسلح تاکنون مشکل کمبود بودجه داشتند؟ یا برای مثال اگر نمی‌توان درآمدهای پروازهای عبوری را در یک ارگان نهاد یا صندوق قرار داد و بعد نیروهای مسلح با یک واسطه از آن برداشت کنند و اسمشان هم در این لایحه نباشد.
* این‌طور که شما می‌گوئید کشور با مشکلات اقتصادی زیادی هم روبرو می‌شود
پیش از این ابتدا بگویم که به عقیده من آوردن نام نیروهای مسلح در کنار پروازهای بین‌المللی یک خیانت است که توسط مدیر عامل فرودگاه‌ها و هواپیمای کشوری اتخاذ و کشور را به چاله‌ای می‌اندازد که درآوردن از آن بسیار دشوار است.
درباره پیامدهای اقتصادی این تصمیم نیز باید گفت تا قبل از شیوع ویروس کرونا پروازهای عبوری از کشورمان تا یک هزار و ۵۰۰ پرواز می‌رسید اما امروز تقریباً این شاخص به ۴۰۰ پرواز کاهش پیدا کرده است از سوی دیگر ایران در منطقه قرار گرفته که امکان افزایش تعداد پروازهای عبوری به خصوص با کاهش ویروس کرونا در آن وجود دارد و اگر بتوانیم به درستی موضوع را مدیریت کنیم درآمدهای کشور را نیز می‌توانیم افزایش بدهیم اما چون نگاه آینده‌نگری وجود ندارد از این موضوع محروم هست لذا فضایی که می‌تواند برای کشور می‌تواند درآمد دلاری بیاورند را رها کرده‌ایم و به امور می‌پردازیم که از نفعی برای ما ندارد برای مثال فرودگاه‌هایی را می‌سازیم که سال‌ها پروازی ندارند و یا اصلاً هواپیمایی برای آنها وجود ندارد.
تبعات اقتصادی این تضمین در ابتدا یک شوک خواهد بود که احتمالاً ۳۰۰ الی ۴۰۰ پرواز را از کشورمان کم می‌کند که پروازهای بین‌المللی مسیر خود را عوض می‌کند و احتمالاً کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه با ارائه تخفیف یا کاهش تعرفه‌ها هواپیما را وادار می‌کند که از روی آسمان ایران عبور نکنند و تا زمانی که ما بخواهیم خودمان را باز پیدا کنیم به دنبال رایزنی برای بازگشت پروازها به کشور باشیم هم زمان طولانی را از دست می‌دهیم هم کار دشواری را پیش رو خواهیم داشت لذا از لحاظ اقتصادی ضرر هنگفتی به ایران تحمیل خواهد شد.
* پیشنهاد شما چیست؟
با این لایحه ما با دست خودمان این درآمد را از کشورمان می‌گیریم در حالی که دولت می‌تواند راه‌های زیادی را ادامه دهد مثلاً می‌تواند درآمدهای کشوری را به یک صندوق یا برای مثال بهزیستی کمیته امداد یا هر جای دیگری واریز کند و سپس و نیروهای مسلح بدون اینکه بهانه دسته کشورهای غربی داده شود از آن بهره برداری کند. روشی که بسیاری از کشورهای دیگر هم از آن استفاده می‌کنند.
تبعات اقتصادی این تضمین در ابتدا یک شوک خواهد بود که احتمالاً ۳۰۰ الی ۴۰۰ پرواز را از کشورمان کم می‌کند که پروازهای بین‌المللی مسیر خود را عوض می‌کند و احتمالاً کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه با ارائه تخفیف یا کاهش تعرفه‌ها هواپیما را وادار می‌کند که از روی آسمان ایران عبور نکنند
این کار یک فایده دارد و آن این است که به جای اینکه نام نیروهای مسلح ما مستقیماً در عرصه بین‌المللی برای اخذ درآمدهای پروازها برده شود به صورت غیر مستقیم از این درآمدها استفاده می‌کنند و از همه مهم‌تر به آن هم دست طرف مقابل برای اعمال تحریم‌ها نمی‌دهیم.
* اساساً دلیل مخالفت شما با طرح این لایحه چه بوده است؟
وقتی فردی با کمترین تخصص و با حمایت برخی بخش‌ها رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و همزمان مدیرعامل ایران ایر می‌شود این را نشان می‌دهد که برخی افراد در فکر ابقاء در پست خود در دولت مردمی رئیسی هستند از سوی دیگر نیروهای مسلح ده سال است که به دنبال درآمدهای پروازهای بین‌المللی هستند بر روی ۱۰ درصد از آن رایزنی می‌کردند چه برسد به ۵۰ درصد و این یک رقم عجیبی محسوب می‌شود.
مشکل بعدی اینجا است که هیچ کارشناسی هم در جلسه تصویب این طرح حضور نداشته و حتی یک حقوقدان هم از این طرح دفاع نکرده است شرکت فرودگاه‌ها وقتی درآمدها را دریافت می‌کرد شرایط نامساعدی را برای پرسنل و نیروهای متخصص خود شاهد بود حالا که قرار باشد درآمدها کاهش پیدا کرده و یا حذف شوند معلوم نیست چطور قرار است این شرکت حقوق پرسنل و مسائل و آن را پرداخت کنند زیرا همین الان هم شاهد هستیم که بسیاری از پرسنل شرکت هواپیمایی‌ها در خیابان تجمع می‌کنند برای اینکه حقوق و مزایای خودشان را دریافت کنند در نتیجه مشخص است بعد از حذف درآمدها قرار است این شرکت چطور اداره شود.
نظر شما