بازار؛ گروه ایران: بحث قیمت گذاری دستوری دولتی و تعویق در پرداخت مطالبات مجموعه های تولید کننده به معضلی تکراری برای تمام صنایع کشور تبدیل شده است. مواد اولیه ای که بهای آن پیش پیش باید به مجموعه های زیر نظر دولت پرداخته شود و محصولی که تا بعد چند ماه تا چند سال از تحویل آن به دولت همچنان تولید کننده باید گرفتار وصول مطالباتش باشد.
این معضل همچون صنایع دیگر در صنعت داروسازی کشور هم مشاهده می شود؛ مساله ای که شاید به ظاهر این صنعت را با کمبود نقدینگی مواجه کرده باشد اما در اصل روند سلامت جامعه را مختل ساخته است.
در این رابطه به سراغ «الیاس کهزادی» مدیرعامل البرز دارو رفتیم که گفتگوی خبرگزاری «بازار» با این تولید کننده دارو را در ادامه خواهید خواند.
در حال حاضر قیمت گذاری محصولات دارویی کشور در جایی به نام اداره دارو و مواد مخدر انجام می شود که متاسفانه این اداره تشکیلات مناسبی برای بررسی دقیق سیستم قیمت گذاری دارو ندارد و صنعت دارویی کشور را با چالش همراه کرده است
* قیمت گذاری دستوری دارو به عنوان یکی از معضلات شرکت های تولید کننده محصولاتی دارویی معرفی می شود، به نظرتان شیوه قیمت گذاری فعلی چه ایراداتی دارد؟
قیمت گذاری محصولات درمانی نادرست و متاثر از دخالت شدید دولت است. از همین رو همواره با نقص های اساسی همچون به موقع و دقیق نبودن قیمت گذاری مواجه هستیم. مضاعف بر این موضوع تناسبی بین نرخ های فروش و هزینه های تولید وجود ندارد و نتیجه این می شود که تاثیر منفی آن بر روی صنعت باقی بماند. بنابراین از متولیان مربوطه انتظار داریم که هرچه سریع تر این معضل را برطرف و آرامش را به صنعت داروسازی کشور بر گردانند.
در حال حاضر قیمت گذاری محصولات دارویی کشور در جایی به نام اداره دارو و مواد مخدر انجام می شود که متاسفانه این اداره تشکیلات مناسبی برای بررسی دقیق سیستم قیمت گذاری دارو ندارد و صنعت دارویی کشور را با چالش همراه کرده است.
تنها روش اصلاح قیمت گذاری محصولات دارویی این است که دخالت دولت کم شود و فقط به صورت کلی بر روی این صنعت نظارت داشته باشد. در حال حاضر تمام مشکلات و هزینه هایی که برای تولید انواع داروها می شود در قیمت گذاری مورد توجه قرار نمی گیرد و همین مساله باعث بروز مشکلات متعددی برای تولیدکنندگان شده است
* به عنوان مدیرعامل یکی از مجموعه های بزرگ دارویی بفرمایید چطور باید شیوع نادرست فعلی قیمت گذاری اصلاح شود؟ در این رابطه چه پیشنهادی به متولیان امر دارید؟
تنها روش اصلاح قیمت گذاری محصولات دارویی این است که دخالت دولت کم شود و فقط به صورت کلی بر روی این صنعت نظارت داشته باشد. در حال حاضر تمام مشکلات و هزینه هایی که برای تولید انواع داروها می شود در قیمت گذاری مورد توجه قرار نمی گیرد و همین مساله باعث بروز مشکلات متعددی برای تولیدکنندگان شده است.
بنابراین برای رفع این مسائل نیاز است که به طور کلی قیمت گذاری به تولید کننده دارو سپرده شود و هر یک از داروسازان در بازار رقابتی قیمت خود را داشته باشد. به نظر بنده دخالت دولت در امر قیمت گذاری دارو به صورت ناخواسته است و متاسفانه اکنون هیچ کسی حاضر نیست این نقش را کمرنگ کند. با این حال هدف اصلاح قیمت گذاری باید آغاز شود؛ چرا که در غیر این صورت معضل ادامه می یابد و روز به روز از حجم نقدینگی داروسازان کاسته می شود.
* از بحث قیمت گذاری دستوری که بگذریم، با توجه به اینکه بخشی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت داروی کشور از طریق واردات تامین می شود آیا ارز به مقدار کافی در اختیار شرکت های دارویی قرار می گیرد تا سلامت جامعه در خطر قرار نگیرد؟
خیر، متاسفانه کمبود ارز برای داروسازان کشور وجود دارد و این معضل به عنوان یکی از مشکلات اساسی صنعت دارو شناخته می شود.
به همه مجموعه های داروسازی به یک مقدار و با شرایط یکسان ارز دولتی اختصاص داده نمی شود و گاهی اصلا ارزی به بعضی از تولید کنندگان داده نمی شود. البته به آن هایی هم که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی اختصاص داده می شود نیز گاهی ارز نیست یا اگر بتوانیم ارز را دریافت کنیم با تاخیر بسیار همراه است
* گفته می شود که به مجموعه های تولید کننده دارو ارز دولتی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی اختصاص داده می شود، سرانجام این ارزها چه می شود که از چالش تامین ارز مواجه می گویید؟
به همه مجموعه های داروسازی به یک مقدار و با شرایط یکسان ارز دولتی اختصاص داده نمی شود و گاهی اصلا ارزی به بعضی از تولید کنندگان داده نمی شود. البته به آن هایی هم که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی اختصاص داده می شود نیز گاهی ارز نیست یا اگر بتوانیم ارز را دریافت کنیم با تاخیر بسیار همراه است.
ارز نیمایی هم برای برخی از کشورها همچون هند در دسترس نیست و باید موانع بسیاری را رد کنیم و اروپا را دور بزنیم تا بتوانیم مواد اولیه مورد نیاز را با ارز مربوطه تامین کنیم که این مساله هزینه تولید را به شدت افزایش می دهد، افزایش هزینه ای که در قیمت گذاری داروها نیز لحاظ نمی شود.
* برخی از فعالان صنعت داروی کشور معتقد هستند که زمان تامین ارز تا واردات مواد اولیه و ترخیص آن از گمرک بعضا تا ۹ ماه هم زمان می برد، شما هم با چنین معضلی دست و پنجه نرم می کنید؟
بله، این مشکل پیش روی تولید کنندگان داروی کشور وجود دارد و از یک ماه تا شش ماه شروع و تا مدت بیشتری این پروسه زمان می برد. بخصوص این معضل برای مناطقی همچون هند که اشاره کردم باید موانع بسیاری را پشت سر بگذاریم و تحریم ها را دور بزنیم طولانی تر است؛ چرا که روپیه ای وجود ندارد که منابع مالی را از همین جا به هند منتقل کنیم. بنابراین نقل و انتقالات منابع مالی به چنین کشورهایی دشوار است و زمان زیادی را می طلبد که متوسط مدت این روند شش ماه است.
متوسط دوره وصل مطالبات شرکت های دارویی از طریق شرکت های پخش از بیمه ها یا همان بیمارستان های دولتی در حدود یکسال است. متاسفانه در برخی از مواقع پرداخت ها به بیش از ۴۰۰ روز هم می کشد. بنابراین حجم کمی از مطالبات کمتر از یک سال و مابقی بالای یک سال زمان می برد تا وصول شوند
* یکی از معضلات دیگری که فعالان صنعت داروی کشور از آن انتقاد می کنند این است که بعد از تامین ارز، دور زدن تحریم ها و واردات مواد اولیه دارو، بیمارستان های دولتی نسبت به پرداخت داروهایی که تحویل گرفته اند تعلل می کنند و همین موضوع مجموعه های تولید دارو را با چالش مواجه کرده است. بفرمایید چقدر زمان وصول مطالبات تان طول می کشد؟
متوسط دوره وصل مطالبات شرکت های دارویی از طریق شرکت های پخش از بیمه ها یا همان بیمارستان های دولتی در حدود یکسال است. متاسفانه در برخی از مواقع پرداخت ها به بیش از ۴۰۰ روز هم می کشد. بنابراین حجم کمی از مطالبات کمتر از یک سال و مابقی بالای یک سال زمان می برد تا وصول شوند.
* به نظرتان طولانی شدن پروسه پرداخت مطالبات نتیجه اهمال کاری چه بخشی از پروسه مرتبط با درمان است؟
این مساله نتیجه کار شرکت های بیمه ای است. برای اینکه بیمه ها پول بیمارستان ها و داروخانه های دولتی را نمی دهند و پخش هم می گوید پول ما را نمی دهند و تمام فشار این روند به تولید کننده منتقل می شود. در نتیجه باید بگوییم وقوع چنین معضلی در صنعت داروسازی کشور نتیجه عملکرد دولت است؛ چون دولت به بیمه ها بدهکار است و بیمه ها فلج هستند و نمی توانند پول بدهند.
متاسفانه این معضل هزینه مالی هنگفتی را به شرکت ها تحمیل می کند. بنابراین در جایی که باید مواد انبار شود و تامین شود و در جایی که پول بر می گردد در حدود ۱۸ ماه گردش عملیات ما می شود. این ۱۸ ماه را اگر ماهی ۲ درصد هم حساب کنید می شود ۳۶ درصد هزینه مالی که متاسفانه این مساله را در قیمت ها هم نمی آورند.
هر سال نزدیک به ۱۰ تا ۱۲ محصول به خط تولید اضافه و به بازار عرضه می شود شاید متوسط ارائه هر محصول شرکت البرز دارو به خط تولید یک ماه باشد اما لزوما هر محصولی که عرضه می شود محصول استراتژیک دارویی کشور نیست. شاید از هر ۱۰ داروی عرضه شده فقط یک عدد آن محصول استراتژیک باشد
* با توجه به تمام موانع و مشکلاتی که در مسیر تولید قرار دارد بفرمایید هر چند وقت یک بار واحد تحقیق و توسعه مجموعه البرز دارو می تواند محصولی را به خط تولید اضافه کند؟ برخی از شرکت های داروسازی کشور مدعی هستند که هر ۴۵ روز یک بار می توانند یک محصول جدید را به خط تولید اضافه کنند.
با توجه به اینکه هر سال نزدیک به ۱۰ تا ۱۲ محصول به خط تولید اضافه و به بازار عرضه می شود شاید متوسط ارائه هر محصول شرکت البرز دارو به خط تولید یک ماه باشد اما لزوما هر محصولی که عرضه می شود محصول استراتژیک دارویی کشور نیست. شاید از هر ۱۰ داروی عرضه شده فقط یک عدد آن محصول استراتژیک باشد. بنابراین هر ۴۵ روز یک محصول جدید به خط تولید اضافه شود غوغا نیست.
با این حال به رغم تمام مشکلاتی که پیش روی صنعت دارو کشور قد کشیده واحد تحقیق و توسعه مجموعه البرز دارو به فعالیت خود ادامه می دهد و با همکاری واحدهای همچون بازاریابی و فروش که کار ارزیابی بازار را انجام می دهند کار خود را انجام می دهند و محصولات جدید متناسب با نیاز بازار عرضه می کنند.
بنابراین همچنان کارمان را انجام می دهیم و محصول جدید عرضه می کنیم و هم طرح جدید تدوین و اجرا می کنیم. فعالیت های روزمره را انجام می دهیم منتهی به جای اینکه در شرایط معمول برای یک کار ۱۰ واحد انرژی مصرف کنیم باید ۱۰۰ واحد انرژی مصرف کنیم تا همان کار را انجام دهیم.
* در خصوص محصولات شرکت البرز دارو بیشتر توضیح دهید و بگویید بیشتر در چه حوزه ای فعالیت دارید؟
مجموعه البرز دارو در راس تامین کنندگان بازار داروهای قلبی و عروقی قرار دارد. البته محصولات مجموعه ما به همین جا محدود نمی شود و داروهای گوارش، داروهای اعصاب و روان و مسکن ها را هم تولید و به بازار عرضه می کنیم و فکر می کنم چیزی در حدود ۱۲۰ قلم محصول فعال داریم. همچنین طی شش ماه گذشته توانستیم حدود ۵ قلم محصول جدید را هم به بازار عرضه کنیم.
نظر شما