بازار؛ گروه بین الملل: «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور دولت سیزدهم، پس از مراسم تحلیف ریاست جمهوری، در دیدار با «سوبر امانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند، با بیان اینکه دولت ایران سیاست توسعه روابط با کشورهای همسایه و منطقه به ویژه هند را با قوت پیگیری خواهد کرد، گفت: ظرفیت های بزرگی در دو کشور در بخش های مختلف به ویژه حوزه اقتصادی، تجاری و فناوری های نو وجود دارد که باید در تحکیم سطح مناسبات خود مورد استفاده قرار دهیم.
رئیس جمهور ایران همچنین با تأکید بر لزوم داشتن برنامه مشترک در مسیر افزایش سطح روابط تهران ـ دهلی‌نو، به سوبر امانیام جایشانکار گفت: ما با حرکت در مسیر برنامه مشترک همکاری می‌توانیم شرایط متفاوتی در سطح روابط دو کشور در راستای منافع دو ملت برداریم.
از طرف دیگر، نخست وزیر هند «نارندرا مودی» نیز در پیام تبریک خود ابراز اطمینان کرد که روابط قدرتمندانه ایران و هند با رهبری آیت الله رئیسی همچنان به رشد و توسعه خود ادامه خواهد در حالی که وزیر هندی نیز ضمن اعلام آمادگی همکاری کشورش با دولت جدید ایران اظهار کرد که تعهد رئیس جمهور جدید ایران به تقویت روابط دوجانبه دو کشور و همگرایی در منافع منطقه ای آشکار بوده است.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «ریچارد کوزلاریچ» مدیر اندیشکده علوم و سیاست‌گذاری انرژی در دانشگاه جرج میسون، مدیر موقت برنامه سیاست عملیات صلح (POPP ) و سفیر پیشین آمریکا در جمهوری آذربایجان تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*وزیر خارجه هند اولین مقام دیپلماتیک خارجی بود که متعاقب پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران با وی دیدار کرد. وی یک روز پیش از مراسم تحلیف نیز مجدداً با ابراهیم رئیسی دیدار و گفتگو کرد. دلیل اصلی این دیدارها چه بوده است؟
به سختی می توان گفت آیا دلیلی فراتر از پروتکل دیپلماتیک برای این دیدار وجود داشته است. هیئت های رسمی زیادی وجود داشت و من تصور می کنم رئیس جمهور رئیسی مایل به ملاقات با بسیاری از آنها باشد. فراتر از دلایل پروتکل، هند بازیگر مهم منطقه ای مورد علاقه ایران است.
*ابراهیم رئیسی هم با پذیرش وزیر خارجه هند به عنوان اولین نماینده یک کشور خارجی اهمیت جایگاه هند در روابط خارجی دولت متبوعش را نشان داد. دلایل اهمیت هند برای ایران در این برهه زمانی چیست؟
همانطور که اشاره کردم، هند یک قدرت منطقه ای قابل توجه است. ایران و هند روابط اقتصادی و انرژی مهمی دارند. در گذشته هند بازار مهمی برای صادرات نفت ایران بود. همچنین منافع و تنش های پیچیده منطقه ای شامل هن ، چین و پاکستان وجود دارد که بر ایران تأثیر می گذارد.
*گفته می شود یکی از دلایل نزدیکی هند به ایران قدرت یابی طالبان در افغانستان است. حال که طالبان بر کابل نیز مسلط شده است روابط ایران و هند از حیث قدرت گیری طالبان در افغانستان تا چه میزان ممکن است به یکدیگر نزدیک شود؟
هنوز نمی توان حدس زد که آیا بازگشت طالبان به قدرت بر روابط ایران و هند تأثیر خواهد گذاشت یا خیر. با این وجود، من مطمئن هستم که هم ایران و هم هند علاقمند به اشتراک گذاری دیدگاه ها در مورد آینده افغانستان هستند.
*بندر چابهار از نمادهای همکاری ایران و هند است. به نظر می رسد چین چندان از این همکاری راضی نیست. با توجه به قدرت گیری طالبان در افغانستان آینده این پروژه را چگونه ارزیابی می کنید؟ چرا که هند درصدد بود تا از طریق این بندر و از طریق افغانستان به آسیای میانه راه پیدا کند.
تنش بین چین و هند در منطقه، از جمله حمایت چین از پاکستان، بر اهمیت سیاسی پروژه هایی مانند بندر چابهار تأثیر می گذارد. چنین گزینه هایی به نفع هند برای رقابت با نسخه های زمینی و دریایی چین از طرح یک کمربند یک جاده است. با این حال، سوالات مهمی در مورد تأثیر قدرت گرفتن طالبان در افغانستان بر بندر چابهار ایجاد می شود و چین به توسعه پروژه بندری خود در گوادر ادامه می دهد.
*با توجه به روابط ویژه چین با پاکستان و نزدیکی پاکستان و عربستان با طالبان در افغانستان، به نظر می رسد افغانستان تحت کنترل طالبان گزینه مطلوب ایران نیست؛ علیرغم اینکه ایران بر بخشی از طالبان نفوذ دارد. آیا این موضوع باعث همگرایی بیشتر ایران و هند و توسعه بندر چابهار نخواهد شد؟ اگر چنین شود رویکرد دولت چین و موضوع همکاری 25 ساله پکن-تهران به چه نحوی رقم خواهد خورد؟
سوال مهم ایران این است: آیا طالبان در افغانستان بر محاسبات ژئوپلیتیک ایران در رابطه با هند و چین تأثیر می گذارد؟ همه اینها در چارچوب مذاکرات هسته ای متوقف شده در مورد آینده برجام صورت می گیرد. احیای توافق هسته ای می تواند گزینه هایی را برای مشارکت بین المللی ایران باز کند.
نظر شما