تهمینه غمخوار؛ بازار: چند روز پیش، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان این که موانع سیاسی برای عضویت ایران در سازمان شانگهای برداشته شده، اعلام کرد: با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد. وی همچنین اضافه کرد که هیأت روسیه در جلسه شورای وزیران خارجه سازمان همکاری شانگهای اعلام کرده بود که توسعه اتحاد سازمان همکاری شانگهای ارتباط مستقیم با چشم‌انداز گسترش آن دارد و روسیه خواستار تایید پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان است.
در همین حال، مسکو معتقد است روند گسترش باید فزاینده باشد و تعادل بین کشورهای عضو، ناظران و شرکای گفت‌وگو را تضمین کند. همچنین، روسیه اعلام کرده که زمان آن فرا رسیده که پیشنهاد ایران برای عضویت در این سازمان را که از سال ۲۰۰۸ روی میز بوده، بپذیریم.
چهار کشور شامل افغانستان، بلاروس، ایران و مغولستان عضو ناظر هستند در حالی که شش کشور دیگر هم شرکای گفت وگو در این سازمان محسوب می‌شوند که شامل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا است.
ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر این سازمان بوده و در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ برای عضویت کامل درخواست داده بود اما به خاطر تحریم‌های سازمان ملل که در آن زمان اعمال شده بود این تلاش‌ها به سرانجام نرسید.
در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع عضویت دائمی ایران در شانگهای، خبرنگار بازار گفتگویی را با «محسن پاک آیین» سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان، سفیر اسبق ایران در ازبکستان، زامبیا و تایلند و کارشناس ارشد مسائل بین الملل ترتیب داده که در ادامه می خوانیم:
«محسن پاک آیین» در ابتدا گفت: برای پذیرش عضویت یک کشور دیگر، هر هشت کشور باید رای مثبت بدهند و حتی اگر یکی از کشورها رای مثبت ندهد، عضویت کشور جدید در سازمان شانگهای منتفی میشود. بنابراین، من امیدوارم که موانع عضویت در این پیمان مرتفع شده باشد و ایران بتواند عضو این سازمان شود.
وی افزود: به منظور اینکه ایران به عضو این سازمان درآید، کشورمان باید روابط دوجانبه خود را با کشورهای عضو مستحکم کرده و رای آنها را جلب نماید. مثلا، در مقطعی، کشور تاجیکستان دخالت ایران در امور داخلی این کشور و ارتباط با نهضت اسلامی خود را بهانه کرد و به عضویت دائم ایران رأی مثبت نداد.
کشورمان باید روابط دوجانبه خود را با کشورهای عضو مستحکم کرده و رای آنها را جلب نماید
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان ادامه داد: بر همین اساس، سوء تفاهماتی که بین ایران و تاجیکستان، باید برطرف شود که البته این مشکلات با سفرهای انجام شده، خنثی شده و کاهش یافته است.
وی گفت: پس با توجه به اینکه ایران مدت هاست به دنبال عضویت در این سازمان است، در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد و کشورهای عضو رای مثبت دهند و اجماع حاصل شود، ظرفیت های خوبی برای ایران جهت حضور بیشتر در اوراسیا فراهم خواهد شد.
کارشناس ارشد مسائل بین الملل اضافه کرد: البته سازمان شانگهای یک سازمان امنیتی است و هدف اصلی آن بر طبق اساسنامه تامین امنیت مناطق مرتبط با این سازمان است. اما با توجه به اینکه امروز امنیت و توسعه اقتصادی بهم گره خورده و امنیت در هر منطقه ای موجب جذب سرمایه در آن منطقه خواهد شد و بالعکس هر جایی که سرمایه وارد شود و انبوهی از سرمایه ها به طور طبیعی متراکم شود، امنیت در آن جا حاکم خواهد شد، کاملا مشخص خواهد بود که علاوه بر بعد امنیتی، جنبه اقتصادی آن هم حائز اهمیت و برجسته خواهد بود.
پاک آیین گفت: بنابراین ایران میتواند از این مسیر به گونه ای فزاینده وارد حوزه اوراسیا شود زیرا حوزه اوراسیا حدود ۶۵ درصد جمعیت و منابع طبیعی دنیا را در خود جای داده است.
سفیر پیشین ایران در باکو تصریح کرد: کارشناسان اقتصادی جهان معتقدند که آینده اقتصادی جهان در منطقه اوراسیا شکل خواهد گرفت. این منطقه از چین شروع می شود، از غرب آسیا، آسیای مرکزی و جنوبی عبور می کند و تا ترکیه امتداد می یابد یعنی به گونه ای بخشی از آسیا و بخشی از اروپا است. همچنین در این منطقه دو عضو شورای امنیت یعنی چین و روسیه حضور دارند.
کارشناسان اقتصادی جهان معتقدند که آینده اقتصادی جهان در منطقه اوراسیا شکل خواهد گرفت
وی افزود: به طور طبیعی ایران به عنوان کشوری که نشان داده در تامین امنیت منطقه جدی است و به لحاظ ژئوپلتیکی در موقعیتی قرار گرفته که پل اتصال آسیا و افریقا و آسیا به اروپا است و دارای منابع غنی از نفت و گاز، معادن و بازار بزرگی است که به سرعت در حال تبدیل شدن به یک صادرکننده عمده در منطقه است.
محسن پاک آیین اذعان نمود: بنابراین این مزیت ها موجب میشود که در عرصه تجارت، ترانزیت و انرژی ایران بتواند از مزیتهای منطقه اوراسیا از طریق حضور در سازمان شانگهای بهره مند شود و در این سازمان در کنار طرح مباحث امنیتی با دیگر اعضا، ابعاد اقتصادی نیز میتواند مطرح شود.
با عضویت در شانگهای، ایران میتواند در عرصه تجارت، ترانزیت و انرژی از مزیتهای منطقه اوراسیا بهره مند شود
این تحلیلگر مسائل منطقه اظهار داشت: در مجموع اگر ایران عضو این سازمان شود، هر دو طرف سود خواهند برد یعنی در چارچوب یک دیپلماسی برد _ برد هم کشورهای عضو شانگهای از مزیت همکاری امنیتی و اقتصادی ایران استفاده خواهند کرد و هم ایران در یک پیمان جدید قرار می گیرد و می تواند از مزیت اقتصادی سازمان بهره ببرد چرا که به عنوان یک کشور ثبات ساز میتواند نقش خود را در تأمین امنیت منطقه و حوزه اوراسیا احیا کند.
اگر ایران عضو این سازمان شود، هر دو طرف سود خواهند برد یعنی در چارچوب یک دیپلماسی برد _ برد هم کشورهای عضو شانگهای از مزیت همکاری امنیتی و اقتصادی ایران استفاده خواهند کرد و هم ایران در یک پیمان جدید قرار می گیرد و میتواند از مزیت اقتصادی سازمان بهره ببرد
وی در پایان گفت: احتمالا در اجلاس بعدی سازمان همکاری شانگهای نگاه مثبت و مساعدتری به عضویت ایران در این سازمان وجود خواهد داشت.
نظر شما