بازار؛ گروه استانها: رکود و بی‌انگیزگی آنچنان در مدیریت لرستان رخنه کرده که گویا هیچ اراده‌ای برای حل مشکلات وجود ندارد. هر ساله رکورد لرستان در بیکاری تمدید و تثبیت می‌شود و مدیران لرستان شرایط را به گونه‌ای عادی و معمولی جلوه می‌دهند که به نظر می‌رسد هیچ اتفاق خاصی رخ نداده است در حالیکه این فاجعه باید در تاریخ ثبت شود.
با اینکه در شعار امسال که از سوی مقام معظم رهبری اعلام شد بر رفع موانع تولید تأکید ویژه‌ای شده بود اما در لرستان تحرک چشمگیری دیده نمی‌شود و همچنان صنایع، غرق در مشکلات و تولیدکنندگان رنجور و گرفتار هستند.
نبود استراتژی توسعه صنعتی و تولیدی در سطح کلان
کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: طبق بررسی‌هایی که توسط مرکز پژوهش انجام شده، هشت عامل به عنوان مهمترین موانع پیش روی اقتصاد ایران شناخته شده است که در ادامه بحث به آنها اشاره خواهیم کرد.
علی مروی، افزود: متاسفانه ما در سطح کلان، استراتژی توسعه صنعتی و تولیدی نداریم یعنی هیچ نظام اولویت‌بندی برای موضوع تولید طراحی نشده تا بدانیم از چه بخش‌ها و صنایعی حمایت کنیم و کدامیک را رقابتی کنیم، لذا تولیدکننده در کشور ما مانند یک گیاه خودرو است که اگر خودش قوی باشد می‌تواند پیشرفت کند و اگر ضعیف باشد هیچ پیشرفتی نمی‌کند.
در سطح کلان، استراتژی توسعه صنعتی و تولیدی نداریم یعنی هیچ نظام اولویت‌بندی برای موضوع تولید طراحی نشده تا بدانیم از چه بخش‌ها و صنایعی حمایت کنیم
وی عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات و موانعی که در حوزه‌های مختلف تولید مخصوصاً در صنعت وجود دارد، مسائل انحصاری، مجوزها و توزیع رانت است از طرفی در کشور ما روند تکنولوژی در طول سه دهه اخیر و همزمان با فرسوده شدن صنایع و ماشین‌آلات در حال فرسوده‌تر شدن است و ما نتوانستیم آن را جایگزین کنیم.
کارشناس اقتصادی ادامه داد: این فرسودگی باعث می‌شود قدرت رقابتی خود را از دست بدهیم و ضمن افزایش هزینه‌های تمام شده، کیفیت کار کاهش پیدا کند همچنین ما در دسترسی به منابع و مواد اولیه به شدت دچار انحرافیم، چه منابعی که در داخل وجود دارد و درست توزیع نمی‌شود و چه مواد اولیه وارداتی که باید به دست تولید کننده برسد اما به‌واسطه تحریم‌ها و قیمت‌شان دچار مشکل هستیم.
فرسودگی صنایع و ماشین‌آلات
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: دسترسی به منابع مالی از جمله چالش‌هایی است که در مسیر تولید وجود دارد وجود دارد البته منظور ما فقط منابع مالی بانکها نیست و توسعه بازار سرمایه نیز مدنظر است که تاکنون به آن پرداخته نشده و اقدامی در این راستا صورت نگرفته است؛ تجربه سال ۹۹ هم نشان داد که ما تقریباً به بدترین و ضد تولیدی‌ترین حالت ممکن از بازار سرمایه استفاده می‌کنیم.
مروی با بیان این که عبور از این موانع راه‌حل‌های مختلفی دارد، تصریح کرد: برای حل مشکل تکنولوژی باید یک دوره ۱۰ تا ۱۵ ساله طی شود تا رفاه تکنولوژیک حاصل شود و اینگونه نیست که ما بگوییم از فردا تکنولوژی را تغییر دهیم چون تا بخواهیم ماشین‌آلات را جابجا کنیم و خطوط تولید را بسازیم حداقل یک دهه زمان می‌برد بنابراین باید با صرف زمان و استراتژی به رفع موانع تولید پرداخت و به سادگی نیست.
وی با بیان اینکه باید تمام بخش‌های صنایع به صورت موردی بررسی و سیاست‌گذاری شود، گفت: تحریم‌ها شرایط اقتصادی ایران را سخت کرده اما سبک مدیران ما متناسب با این شرایط تغییر نکرده به عبارت دیگر مدیریت دولتی ما کاملاً یک مدیریت خوشگذرانی است که نتوانسته خودش را با شرایط تحریم تعدیل و هماهنگ کند.
رفع موانع تولید نیاز به زمان و استراتژی دارد
کارشناس اقتصادی همچنین گفت: اگر ما می‌گوییم که تحریم ها مشکل ایجاد کرده است که حرف درستی است، اما حداقل انتظار فعالان اقتصادی این بود همان اندازه که آنها خودشان را برای مواجهه با تحریم‌ها آماده و تقویت می‌کردند، نظام مدیریتی و اداری ما هم خودش را آماده می‌کرد، اما این اتفاق نیفتاد و نظام اداری و مدیریتی ما مانند یک «بچه پولدار تنبل» که حاضر به تغییر رفتار نیست، همه هزینه خودش را به هزینه‌های تحریم اضافه و به تولیدکننده‌های ما تحمیل کرد؛ در واقع در مدیریت ما هیچ فرقی نمی‌کند که تحریم‌ها رفع شده باشد یا خیر چون این یک سیستم مدیریتی ناکارآمد است.
برای حل مشکل تکنولوژی باید یک دوره ۱۰ تا ۱۵ ساله طی شود تا رفاه تکنولوژیک حاصل شود و اینگونه نیست که ما بگوییم از فردا تکنولوژی را تغییر دهیم
مروی با اشاره به اهمیت و نقش ثبات مالی در تولید، عنوان کرد: ثبات مالی و اقتصادی عامل اصلی برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری است، وقتی ثبات وجود ندارد، شما نمی توانید سرمایه گذاری کنید و وقتی سرمایه‌گذاری نکنید، تولید راکد و اقتصاد شما متوقف می‌شود؛ این مسئله اصلی و بسیار مهمی است که تولیدکنندگان با آن درگیرند.
وی تصریح کرد: استفاده و جذب سرمایه‌گذار و بخش خصوصی یکی از راه حل های رفع موانع تولید است، اما به سادگی محقق نمی‌شود چون به امنیت سرمایه‌گذاری، پشتیبانی حقوقی و مسئولیت پذیری دولتها نیاز دارد که این ویژگی‌ها نه تنها در دولت ما وجود ندارد بلکه مخالف آنها نیز هست.
تأثیرپذیری شدید بنگاه‌های کوچک از تغییرات کلان اقتصادی
رئیس سازمان صمت لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: واحدهای استان بر اساس نوع فعالیتشان یک تنوع منحصر به فرد دارند البته تعداد محدودی واحدهای بزرگ تولیدی داریم، مابقی آن ها بنگاه‌های اقتصادی کوچک هستند.
بهزاد منصوری افزود: یکی از معایب بنگاه‌های کوچک اقتصادی این است که به تغییرات کلان اقتصادی، سریع واکنش نشان می‌دهند و بسیار اثرپذیر هستند؛ مثلاً همین موضوع افزایش قیمت مواد اولیه به شدت هزینه‌های ثابت و متغیر این واحدها را تحت تأثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه وجود تنگناهای مالی و هزینه‌های مربوط به تامین اجتماعی، امور مالیاتی، حامل‌های انرژی، تغییرات نرخ مزد کارگران و کارکنان از دیگر مشکلات واحدهای تولیدی است، افزود: همه واحدها برای اینکه بتوانند در بازار بمانند و با رقبایشان رقابت کنند، نیازمند این هستند که ماشین‌آلات خود را به روز کنند تا بتوانند تنوع و کیفیت محصولات تولیدی را بالا ببرند که متاسفانه بعضی از واحدهای تولیدی ما فاقد چنین ظرفیت‌هایی هستند در نتیجه هزینه‌های تولید بالا می‌رود.
اختصاص ۷۰۰ میلیارد برای تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی
رئیس صمت لرستان تصریح کرد: یکی دیگر از معایب عمده واحدهای ما این است که تنها به بازار داخل استان و بازار ملی نگاه می‌کنند، ما کمتر بنگاهی داریم که نگاه صادراتی داشته باشد، اگر ما بتوانیم یک استراتژی برای بنگاه‌های تولیدی ایجاد کنیم که نگاه صادراتی داشته باشند طبیعتا تنش‌ها، مسائل و مشکلات این واحدها کمتر می شود و آنها به بالندگی لازم در این واحدها می‌رسد.
منصوری بیان کرد: نه تنها در لرستان بلکه سیاست دولت و وزارت این است که به بهترین شکل ممکن مواد مورد نیاز که ساخت داخل نیست را از طریق واردات و تامین ارز برای واحدهای تولیدی فراهم کنیم مگر اینکه کالای مشابه داخلی آن ساخته شود که آن هم مجوزش در اختیار استان نیست و به سیستم متمرکز و وزارت مربوط است.
نه تنها در لرستان بلکه سیاست دولت و وزارت این است که به بهترین شکل ممکن مواد مورد نیاز که ساخت داخل نیست را از طریق واردات و تامین ارز برای واحدهای تولیدی فراهم کنیم مگر اینکه کالای مشابه داخلی آن ساخته شود
وی گفت: نگاه ما به بحث تولید این است که در تأمین منابع مالی و سرمایه در گردش واحدها به آنها کمک کنیم که خوشبختانه این اتفاق افتاده است و ما توانستیم از طریق وزارتخانه و به عنوان یک استان پایلوت ورود پیدا کنیم و تاکنون مبلغی حدود ۷۰۰ میلیارد را برای واحدها تأمین کرده‌ایم و واحدهایی را برای دریافت تسهیلات به وزارتخانه و بانک عامل معرفی کرده‌ایم.
محدودیتی برای پرداخت تسهیلات نداریم
رئیس صمت لرستان با بیان اینکه محدودیتی برای پرداخت تسهیلات نداریم، افزود: به همه واحدهای کوچک، متوسط و بزرگ و به صورت متمرکز این تسهیلات پرداخت می‌شود، ما افراد را به وزارتخانه معرفی می‌کنیم و وزارتخانه بعد از بررسی مسائل مربوطه و وارد کردن اطلاعات افراد در سامانه بهین یاب اگر شرایط لازم را داشته باشند آنها را به بانک معرفی می‌کند، البته در بانک نیز باید شرایط مربوط به دریافت تسهیلات و انجام تشریفات اداری طی کنند.
منصوری با بیان اینکه برخی تولید کننده‌ها معتقدند که بانکها در مسیر دریافت تسهیلات سنگ‌اندازی می‌کنند که این یک بحث و سیاست پولی است و ما مدیران استان، دخل و تصرفی در این حوزه نداریم، ابراز کرد: نگاه ما حمایتی است و خواستار این هستیم که در هنگام پرداخت تسهیلات به واحدها، هیچگونه تشریفاتی وجود نداشته باشد اما بانکها قبول نمی‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: به گفته آنها طبق ابلاغیه بانک مرکزی، ناظرینی بر روی مجموع پرداختی‌های بانک در حوزه‌های مختلف نظارت دارند و اگر بدون تشریفات قانونی پرداخت کنند با آنها برخورد می‌شود؛ ما انتظار داریم که پرداخت تسهیلات نه آنقدر دشوار باشد و نه به این سهل و آسانی که تولیدکننده‌ها در رویا می‌بینند.
بانکها فرآیند پرداخت بدون تشریفات را نمی‌پذیرند
رئیس صنعت معدن لرستان تصریح کرد: به طور متوسط میزان صدور جواز تأسیس، بیانگر تمایل سرمایه‌گذار برای ورود به حوزه تولید و اقتصاد است، حال باید دید که چه تعداد از این جواز تاسیس برای ایجاد واحدهای جدید و چه تعداد برای توسعه است.
منصوری ادامه داد: اگر این عدد بزرگتر از فضای فعلی شهرک‌ها باشد باید بگوییم که استان توانایی ایجاد زیرساخت لازم را برای واحدهای صنعتی را ندارد ولی اگر دیدیم که این عدد کوچکتر است به طوریکه شهرک های صنعتی، زمین و همه امکانات لازم را از جمله آب، برق، تلفن و ... دارند اما تقاضایی برای آن نیست، پس باید به این موضوع پی ببریم که زیرساخت لازم در استان وجود دارد اما به آن شرایط مورد نظر نرسیده است و عملا می‌توان بحث عدم وجود زیرساخت را برای توسعه صنعتی نادیده گرفت.
وی بیان کرد: فعالیت صنعتی در واقع به معنی انجام یک کار سخت با وجود مشکلات و موانع است و همه ما و کسانی که به نوعی با مجموعه نظام تولید مرتبط هستند باید روحیه این را داشته باشند که بر اساس شرح وظایف و ظرفیت قانونی خودشان به تولید و تولید کننده کمک کنند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن برنامه تولید خود را به بهره‌برداری برساند.
رفع موانع کلان تولید در توان استان نیست
رئیس صمت لرستان با بیان اینکه برخی از مشکلات به فضای کسب و کار برمی‌گردد، بخشی مربوط به مسائل کلان کشوری است و در دست استانها نیست و بخشی هم به استانها مربوط است که ما مشکلات استانی را می‌توانیم رفع کنیم، تاکید کرد: اما در شکل کلان عملاً تغییراتی مثل نرخ ارز، وقایع تحریم و فشارهای بین‌المللی وجود دارد که صنعت را تحت شعاع قرار می‌دهند؛ سازمان صمت نیز تلاش می‌کند که با شناسایی دقیق موانع و مشکلات به صورت بنگاهی یا به صورت کلان به سمت رفع این موانع برود و آنها را مرتفع کند.
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: موانع یا عوامل تولید چند فاکتور دارند که یکی بحث منابع موجود، پتانسیل‌ها، ظرفیت‌ها و مزیت‌های نسبی منطقه است و دیگری نیروی انسانی متخصصی است که بتواند از این منابع استفاده و آن را مدیریت کند.
مهرداد ویسکرمی، افزود: در استان لرستان از حیث پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مشکلی نداریم گرچه هنوز برخی از موارد در استان به عنوان مزیت باور نشده، مثل گردشگری یا برخی از معادن استان که می‌تواند از حالت خام‌فروشی خارج شوند و باعث ایجاد اشتغال شوند اما لرستان منابع خدادادی بسیار زیادی از نظر آب، زمین، فرصت‌های گردشگری، آب و هوای خوب، معادن ، گیاهان دارویی و.... دارد.
در استان لرستان از حیث پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های مشکلی نداریم گرچه هنوز برخی از موارد در استان به عنوان مزیت باور نشده، مثل گردشگری یا برخی از معادن استان که می‌تواند از حالت خام‌فروشی خارج شوند و باعث ایجاد اشتغال شوند اما لرستان منابع خدادادی بسیار زیادی از نظر آب، زمین، فرصت‌های گردشگری، آب و هوای خوب، معادن ، گیاهان دارویی و.... دارد
وی با بیان اینکه من معتقدم که مدیریت ما در طول سال‌های مختلف ضعیف بوده و آنطور که باید نتوانسته با بهره‌گیری از منابع خدادادی موجود به تولید و اشتغال کمک کند، ابراز داشت: بحث دیگر ضعف برنامه‌ریزی است که آن هم به مدیریت برمی‌گردد، متاسفانه هیچ برنامه مدون و بلندمدتی برای استان وجود ندارد و اگر در این رابطه با مسئولان استان صحبت کنید می‌بینید که فقط یک سری اطلاعات خام را در اختیار شما قرار می دهند ولی در رابطه با آینده گیاهان دارویی، دامپروری، معادن و کشاورزی چشم‌اندازی ندارند.
ظرفیت‌های لرستان دست نخورده باقی مانده است
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس تصریح کرد: اگر در این مدت برنامه‌ریزی هم انجام شده، خیلی مقطعی و سلیقه‌ای بوده که راه به جایی نمی‌برد و این یکی از مهمترین موانع تولید محسوب می‌شود. ما در حیطه تسهیلات هم مشکل داریم، طبق آمار بین سال های۹۶ تا اواخر سال ۹۷، یک صدم استان یزد تسهیلات به استان داده شده که بخشی از آن به ضعف مدیران و نبود کسانی که این تسهیلات را جذب کنند، بر می‌گردد.
ویسکرمی بیان کرد: باید اولویت بندی کنیم تا مشخص شود در لرستان روی کدام موضوع باید وقت بیشتری گذاشته شود؛ به هر حال اولویت ما در حیطه کشاورزی، دامپروری و صنایع تبدیلی است چون علی‌رغم ظرفیت چشمگیری که در این زمینه وجود دارد مورد توجه قرار نگرفته است.
وی گفت: در بحث سنگها و معادن استان شاهد خام فروشی هستیم و در حال حاضر فقط حدود ۴۰ درصد سنگبری‌های ما فعال است؛ بنظر من بایدا اولویت ما این باشد که در حیطه کشاورزی و دامپروری روش‌های نوینی را پیاده کنیم و با ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری، ارزش افزوده ایجاد کنیم.
ایجاد صنعت چرم و پوست
این عضو مجلس افزود: فلسفه ایجاد چرم و پوست استان این است که کشت و صنعت و تولید دام داشته باشیم؛ در حال حاضر کل چرم استان با قیمت خیلی کم و تقریباً مفت از استان خارج می‌شود یا مثلاً از پشم گوسفندان هیچ استفاده‌ای نمی شود و به راحتی از استان خارج می‌شوند؛ امروزه حتی با روده گوسفند نخ بخیه تولید می‌کنند در حالی که ما اصلاً به فکر این کار نبوده و نیستیم. هدف ما این است که در حیطه‌های صنعتی، تولیدی، کشاورزی و دامپروری به رفع مشکلات صنایع موجود بپردازیم اما به صورت بلندمدت نه مقطعی که این نیازمند زمان، کار فنی و جدی و حضور کارشناسان است.
ویسکرمی بروکراسی اداری را یکی دیگر از موانع تولید دانست و عنوان کرد: متأسفانه بروکراسی اداری در کل کشور و مخصوصاً در استان به گونه‌ای است که سرمایه‌گذاران را فراری می‌دهد، البته نقش مردم هم بسیار مهم است و باید یک امنیت روانی برای سرمایه‌گذار ایجاد کنند تا بداند که در این استان مورد استقبال قرار می‌گیرد.
وی در رابطه با نقش تحریم‌ها، تصریح کرد: تحریم‌ها بی‌اثر نیست اما من فکر می‌کنم در حیطه کشاورزی و دامپروری استان تاثیر جدی ندارد چون محصولات ما در داخل کشور و کشورهای همسایه مشتری دارند و وقتی هزینه تولید آن بالا می‌رود، هزینه مصرف آن نیز به همان میزان افزایش پیدا می‌کند اما در برخی صنایع تحریم اثرگذار بوده است هر چند در حال حاضر ما هیچ صنایعی در استان نداریم چون یا از کار افتاده و یا نابود شده‌اند
غفلت از صنایع تبدیلی و فرآوری
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس بیان کرد: سرمایه‌گذاران همیشه به دنبال این هستند که هزینه کمتری پرداخت کنند و سود بیشتری داشته باشند که این طبیعت سرمایه‌گذار اقتصادی است و غیر از این هم انتظار نمی‌رود بنابراین اگر زیرساخت‌های لازم مهیا نباشد مورد استقبال آنها قرار نمی‌گیرد؛ باید شرایطی فراهم شود که سرمایه گذاران کلان یک مجموعه تولیدی مرتبط ایجاد کنند.
تحریم‌ها بی‌اثر نیست اما من فکر می‌کنم در حیطه کشاورزی و دامپروری استان تاثیر جدی ندارد چون محصولات ما در داخل کشور و کشورهای همسایه مشتری دارند
ویسکرمی ادامه داد: یعنی اگر شما یک ماده‌ای را تولید کنید، صنایع پایین دستی آن را تبدیل به محصول کنند بعد محصول از استان خارج شود؛ این فرایند است که اشتغال ایجاد می‌کند وگرنه اگر بنا باشد به‌صورت مقطعی کار کنیم و برای بازار تولیدات آینده و چشم‌اندازی نداشته باشیم به همین مشکلاتی که در حال حاضر گرفتار شده‌ایم، دچار می شویم.
وی گفت: در عین حال همان صنایعی که در استان ایجاد شده اند مثل چرم و پوست ،کشت و صنعت، پوشاک، پارسیلون، ماشین سازی و صنایع فولاد هم صنایع بدی نبوده‌اند و اگر احیا شوند، ظرفیت خوبی برای اشتغالزایی دارند؛ یکی از مسائلی که خیلی روی آن تاکید داریم بحث تخصیص آب است تا بدانیم در درازمدت روی آن برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری کنیم و متناسب با آن زیرساخت‌ها را فراهم کنیم وگرنه نتیحه کارهای کور و حساب نشده همین صنایع ورشکسته‌ای است که در حال حاضر داریم.
به نظر می‌رسد مسئولان ما به درستی نقاط ضعف و مشکلات صنعت را می‌شناسند و راه‌حل را هم می‌دانند اما متأسفانه اراده و همت جمعی و همکاری لازم برای ساماندهی مسائل وجود ندارد چون خمودی و تنبلی بر مدیریت لرستان چیره شده است.
نظر شما