بازار- مونا مشهدی رجبی: دیروز، جمعه ششم ماه مارس سال ۲۰۲۰ میلادی در تاریخ نفت دنیا ثبت خواهد شد. در این روز قیمت نفت در بازار جهانی بالغ بر ۱۰ درصد کاهش یافت و دلیل این مساله هم عدم توافق روسیه به کشورهای عضو اوپک در مورد کاهش فروش نفت در بازار جهانی بود. کشورهای عضو اوپک در جلسه فوق العاده خود خواستار کاهش ۱.۵ میلیون بشکه ای تولید نفت تا انتهای سال جاری میلادی شدند تا از فشار ناشی از کاهش تقاضا در نتیجه شیوع ویروس کرونا بر بازار نفت بکاهند. طبق این پیشنهاد، اعضای اوپک باید تولید خود را یک میلیون بشکه در روز کاهش می دادند و روسیه که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غیراوپکی نفت در بازار جهانی است، باید تولیدش را ۵۰۰ هزار بشکه کم می کرد. ولی با عدم توافق روسیه برای همکاری با سازمان اوپک بازار نفت وارد شوک تازهای شد و قیمت به یکباره سقوط کرد.
روسیه عامل کاهش قیمت نفت
جان کیلداف رییس مرکز مطالعات بازار نفت کاپیتال در امریکا، کشور روسیه را اصلی ترین و مهمترین عضو در بازار نفت دنیا می داند .او در مصاحبه ای به سی ان بی سی گفت: «اکنون روسیه بازیگردان اصلی در بازار نفت دنیا است و تصمیماتش می تواند جهت گیری بازار نفت دنیا را به طور کلی تغییر دهد. وی با اشاره به تاثیر تصمیم عدم همکاری روسیه با اوپک در سیاست کاهش تولید، روی قیمت نفت به سی ان بی سی گفت: در یک دهه گذشته همواره ما شاهد کاهش نقش اوپک در بازار نفت دنیا بودیم و در جلسه دیروز این وضعیت به خوبی مشهود بود.در این وضعیت روسیه است که بازار را هدایت می کند و کارتلی که قبلا در بازار نقش کلیدی داشته است، در حال رنگ باختن است.»
وی ادامه داد: «به نظر می رسد این روسیه است که بالاترین تاثیر را روی بازار نفت امروز دنیا دارد. این کشور هم از نظر اقتصادی و سیاسی و هم از نظر توان تولید نفت در جایگاه ویژه ای قرار دارد و می تواند جهت گیری بازار را تغییر دهد.»
قیمت ۳۰ دلاری نفت در پیش است
کیلداف بر این باور است: «به دلیل کاهش تقاضای نفت در دنیا، اجرای سیاست کاهش عرضه تنها راه نجات بازار نفت است. اگر سیاست کاهش تولید نفت توسط اوپک در بازار جهانی اجرا نشود ما شاهد سقوط بیشتر قیمت در بازار جهانی خواهیم بود. او به سی ان بی سی گفت: اوپک باید حداقل تولید خود را یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد. در غیر این صورت در سال جاری قیمت هر بشکه نفت در بازار جهانی به کمتر از ۳۰ دلار می رسد. قیمتی که نه تنها برای تولیدکنندگان نفت در دنیا قیمت نامناسبی است بلکه اقتصاد دنیا را هم در آستانه بحران های بیشتر قرار می دهد.»
وینسنت ویولا پژوهشگر ارشد بنیاد مالی ویرچو در بریتانیا در مورد تاثیر جلسه دیروز اوپک با روسیه به فایننشال تایمز گفت: «به نظر می رسد در سال ۲۰۲۰ بازار نفت افت قیمت را تجربه می کند. از نظر من متوسط قیمت نفت در سال جاری ۲۸ تا ۳۲ دلار امریکا خواهد بود. این قیمت نفت به تولیدکنندگان نفت امریکا هم فشار زیادی وارد می کند زیرا تولید نفت شیل اغلب بیش از نفت خام در کشورهای خاورمیانه هزینه در بردارد و در قیمتهای پایین، سوداوری تولید نفت کمتر است.در این سال ما شاهد کاهش سرمایه گذاری در پروژه های نفتی خواهیم بود.»
کاهش سرمایه گذاری با افت قیمت نفت
اویل پرایس در مورد سرمایه گذاری در صنعت نفت در سال جدید نوشت: «با افت قیمت نفت در بازار جهانی انتظار می رود سرمایه گذاری در پروژه های اکتشاف و استخراج نفت در دنیا کاهش یابد. در این سال ما شاهد ورشکستگی شمار زیادی از شرکتهای نفتی در دنیا خواهیم بود واجرای بسیاری از پروژه های نفتی دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت. در نتیجه این مساله کاهش نرخ اشتغال و افزایش بیکاری در دنیا مشاهده می شود و جهان به سمت روزهای رکود حرکت می کند. البته پیشتر هم انتظار رکود اقتصادی در سال ۲۰۲۰ میلادی وجود داشته است ولی بعد از شیوع ویروس کرونا و درگیر شدن بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر از ساکنین ۸۰ کشور دنیا با این ویروس ، احتمال وقوع رکود اقتصادی بیشتر شد و بازار نفت هم تایید کننده این وضعیت است.»
بررسی های تاریخی
اویل پرایس در مورد تاریخچه همکاری روسیه و اوپک برای اثر گذاری روی بازار نفت نوشت: آخرین باری که بازار نفت در این شرایط قرار داشت در سال ۲۰۰۸ بود. در آن زمان اقتصاد امریکا وارد رکود اقتصادی شده بود و یکی از بزرگترین رکودهای تاریخ امریکا رقم خورد. در آن سال اوپک به همراه روسیه اقدام به کاهش تولید نفت کردند تا مانع از افت قیمت در بازار شوندو تولید را ۴.۲ میلیون بشکه در روز کاهش دادند.
در سال ۲۰۱۶ میلادی هم کشورهای اوپک و روسیه برای دومین بار وارد عمل شدند تا قیمت را افزایش دهند . در این زمان سیاست کاهش تولید در دستور کار قرار گرفت ولی عملا در ژانویه سال ۲۰۱۷ این سیاست اجرا شد و حاصل آن افزایش نسبی قیمت نفت در بازار جهانی بود.
در نهایت سازمان اوپک آخرین سیاست را در دسامبر سال قبل اجرا کرد. در دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی ، اعلام شد کشورهای تولید کننده نفت توافق کردند تا تولید را ۱.۷ میلیون بشکه در روز کاهش دهند. در آن زمان عربستان تصمیم گرفت تا تولید خود را به صورت اختیاری ۴۰۰ هزار بشکه بیش از میزان توافق شده تنزل دهد و این سیاست را برای سه ماه ادامه دهد . البته این طرح در شرایطی اجرا می شد که دیگر اعضا به تعهدات خود در مورد کاهش تولید پایبند می ماندند. بر طبق این طرح تولید نفت این کشورها ۲.۱ میلیون بشکه در روز کمتر می شد تا قیمت در سطح معقولی حفظ شود.
در نهایت در جلسه ماه مارس سال ۲۰۲۰ کشورهای عضو اوپک خواستار کاهش ۱.۵ میلیون بشکه ای تولید نفت علاوه بر افت ۲.۱ میلیون بشکه ای توافق شده در ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ بودند که البته با مخالفت روسیه روبرو شد. حال باید منتظر بود و تبعات میان مدت این تصمیم گیری را در بازار نفت و در اقتصاد دنیا مشاهده کرد.
نظر شما