اسدالله خسروی؛ بازار: طبق قانون جدید چک، بدهکاران بانکی اساساً حق افتتاح حساب جاری را ندارند، همچنین اگر اولین چک برای صادر کننده برگشت بخورد، سامانه صیاد دیگر اجازه صدور و ثبت چک جدید را به دارنده چک نمی‌دهد و با این کار از صدور چک‌های بی‌اعتبار جلوگیری می شود.
از طرفی از ابتدای سال جاری هیچ گونه چکی در قبال وجه حامل صادر نمی شود و صادر کنندگان و دریافت کنندگان چک باید از سامانه صیاد استعلام لازم را بگیرند تا در فرایند صدور چک مشکلی برای گیرنده چک پیش نیاید.
ضرورت استعلام از سامانه صیاد برای دریافت چک
علاوه بر این در قانون جدید اگر فردی بخواهد چک بکشد ممکن است نتوان آن را نقد کرد چون صادر کننده باید کد یکتای ۱۶ رقمی را روی چک، مبلغ، تاریخ و شناسه کد ملی دریافت کننده را در سامانه صیاد ثبت کند و کسی که چک را می گیرد نیز حتما باید با رجوع به سامانه صیاد کد یکتای چک را وارد کند و استعلام را همانجا بگیرد تا فرایند صدور چک کامل شود.
همچنین صادر کننده چک باید با ورود به اینترنت و یا موبایل بانک بانکی که دسته چک را از آنجا گرفته است اطلاعات را در سامانه صیاد وارد کند. اما دریافت کننده چک می تواند از درگاه هر بانکی که در آن حساب دارد به سامانه صیاد برود و تائیدیه را انجام دهد.
برای تخصیص دسته چک‌های جدید، فرد متقاضی نباید چک برگشتی، احکام قضایی مانند ورشکستگی و بدهی و غیره داشته باشد
علاوه بر این برای تخصیص دسته چک‌های جدید، فرد متقاضی نباید چک برگشتی، احکام قضایی مانند ورشکستگی و بدهی و غیره داشته باشد. پس از اطمینان از این موارد، شخص متقاضی باید با مراجعه به شعبه بانک، اقدام به ثبت اولیه درخواست صدور دسته‌چک جدید کند و در صورت تأیید از سوی رئیس شعبه، درخواست او برای استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی فرستاده می‌شود. اگر فرد متقاضی واجد شرایط دریافت دسته چک باشد، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته چک برای شخصی‌سازی و چاپ چک ارسال می‌شود و دسته چک جدید او صادر خواهد شد.
پایان صدور چک های بی محل با قانون جدید چک
اسفندیار شاه منصوری، کارشناس بازار مالی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره محاسن اجرای قانون جدید چک گفت: عملیاتی شدن این قانون مزایا و محاسن فراوانی دارد چرا که دیگر چون گذشته هر فردی که دارای دسته چک است نمی تواند چک بدون محل بکشد. از طرفی نیز چک در وجه حامل صادر نخواهد شد. این موضوع باعث می شود تا همه چیز شفاف شود و گیرنده چک نیز چون با استعلام از بانک مرکزی از بنیه مالی فرد صادر کننده چک و نیز هویت وی خبردار می شود با خاطری آسوده معامله می کند.
قانون چک در کشور سالهاست شفافیت لازم را نداشت و پر چالش ترین دعاوی حقوقی فضای تجاری و بیزینسها به موضوع برگشت چک ها بر می گشت چرا که خیلی از صاحبان چک پس از صدور چک مشکل نبود و یا کمبود موجودی و منابع در سیستم بانکی را داشتند
وی با بیان اینکه در قانون جدید چک، مسائل و ابعاد حقوقی در فرایند چک تسهیل می شود، افزود: قانون چک در کشور سالهاست شفافیت لازم را نداشت و پر چالش ترین دعاوی حقوقی فضای تجاری و بیزینسها به موضوع برگشت چک ها بر می گشت چرا که خیلی از صاحبان چک پس از صدور چک مشکل نبود و یا کمبود موجودی و منابع در سیستم بانکی را داشتند، علاوه بر این خیلی ها نیز چکی را که از شخصی دریافت می کردند آن را می فروختند و یا بعضا چک ها در وجه حامل صادر می شد، این مسائل باعث می شد تا مشکلات فراوان حقوقی در جامعه پیش آید اما با اجرای قانون جدید چک همه این مشکلات حل می شود زیرا هر گونه چکی که صادر می شود باید در سامانه صیاد ثبت و استعلام لازم از همان ابتدا گرفته شود.
کنترل مسائل حقوقی و تسهیل امور در قانون جدید چک
این کارشناس بازار مالی خاطر نشان کرد: با اجرای قانون جدید چک با توجه به شفافیتی که وجود دارد، مسائل حقوقی به خوبی کنترل و امور بانکی و معاملاتی به راحتی تسهیل خواهد شد و طرفین معاملات با خیالی آسوده از چک استفاده می کنند. علت آن آگاهی طرفین از سوابق، هویت و برخورداری از منابع مالی است زیرا با استعلام از سامانه صیاد همه چیز از همان ابتدا مشخص و معین می شود.
قانون جدید چک پایان بخش دعاوی حقوقی در این زمینه است و از این پس فردی به دلیل کشیدن چک بی محل دچار مشکل و یا زندان نمی شود و انجام معاملات از طریق چک شفاف و بسیار راحت خواهد بود چرا که دسته چک به افرادی داده می شود که هیچ گونه سوابق چک برگشتی ندارند
شاه منصوری اضافه کرد: قانون جدید چک پایان بخش دعاوی حقوقی در این زمینه است و از این پس فردی به دلیل کشیدن چک بی محل دچار مشکل و یا زندان نمی شود و انجام معاملات از طریق چک شفاف و بسیار راحت خواهد بود چرا که دسته چک به افرادی داده می شود که هیچ گونه سوابق چک برگشتی ندارند.
اجرای قانون جدید چک پایان بخش جرایم مالی
بنا به این گزارش، هم اکنون خیلی ها خواسته و یا ناخواسته به دلیل مسائل و مشکلات مالی پشت میله های زندان هستند مشکلاتی که بخش عمده آن به صدور چک بی محل بر می گردد. طبق گزارش های موجود بیش از ۷۵ درصد از کل زندانیان جرایم غیر عمد به دلیل چک برگشتی روانه زندان شده اند و اجرای کامل قانون جدید چک می‌تواند نقش بسیار مهمی در کاهش این حجم از زندانیان داشته باشد.
اعتبار سر رسید چک های جدید فقط ۳ سال
هر چند در گذشته سررسید چک ها بدون محدویت بود اما طبق قانون جدید چک، تاریخ سررسید چک‌ها نمی‌تواند از ۳ سال از زمان دریافت دسته‌چک بیشتر باشد. مثلاً اگر دسته‌چکی را در سال ۱۴۰۰ از بانک دریافت کرده‌اید، تاریخ سررسید چک‌هایی که در آن می‌نویسید، نمی‌تواند بیشتر از سال ۱۴۰۳ باشد و بیشتر از این تاریخ، چک اعتباری ندارد و در سامانه هم ثبت نمی‌شود. اما در گذشته، اگر کسی چک برگشتی داشت، می‌توانست تا برگ آخر دسته چک خود، چک جدید صادر کند، اما طبق قانون جدید چک و با ثبت چک در سامانه صیاد، امکان چنین چیزی برای کسی که چک برگشتی دارد، وجود نخواهد داشت.
انجام نقل و انتقال چک فقط با استعلام از سامانه صیاد
طبق قانون جدید چک، در زمان صدور چک، اطلاعات اساسی گیرنده شامل هویت، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک باید توسط صادرکننده چک در سامانه صیاد ثبت می شود. حال اگر دریافت‌کننده چک بخواهد چک را به شخص دیگری انتقال دهد، او نیز برای انتقال، ملزم به ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتا است
در قانون جدید فروش چک در بازار بی معنی خواهد شد. طبق قانون جدید چک، در زمان صدور چک، اطلاعات اساسی گیرنده شامل هویت، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک باید توسط صادرکننده چک در سامانه صیاد ثبت می شود. حال اگر دریافت‌کننده چک بخواهد چک را به شخص دیگری انتقال دهد، او نیز برای انتقال، ملزم به ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتا است. باید دقت شود که اگر انتقال چک در سامانه ثبت نشود، اساساً انتقالی صورت نگرفته است. همچنین بر اساس قانون جدید چک و طبق اعلام بانک مرکزی، گیرنده چک در صورت کسری حساب صادرکننده می‌تواند مبلغ موجود در آن حساب را طلب کند و همچنین خواهان پرداخت مبلغ کسری چک از محل مبالغ موجود در سایر حساب‌های انفرادی ریالی صاحب حساب در همان بانک شود.
علاوه بر این، در صورت کافی نبودن موجودی حساب جاری صادرکننده و عدم امکان تأمین مبلغ چک از محل سایر حساب‌ها در همان بانک و سایر دلایل که منجر به ثبت برگشت چک شود، تمام حساب‌های صادرکننده چک در تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به میزان مبلغ کسری چک پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن (ثبت برگشت چک) به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی مسدود خواهد شد.
خودداری بانک ها از چک های مخدوش
همچنین اگر برگه چک مخدوش باشد، بانک از پرداخت وجه خودداری کرده و دارنده چک، در صورت تمایل، می‌تواند از بانک درخواست صدور گواهینامه عدم پرداخت (برگشت چک) داشته باشد. از طرفی اگر شخصی که چک را از صادرکننده دریافت کرده و به دیگری انتقال داده، در صورت برگشت چک، مسئول خواهد بود چرا که انتقال دهنده چک جزو متعهدین و مسئولین پرداخت چک است.
فرایند تبادل چک های جدید با چک های قدیمی متفاوت است
حساسیت به دریافت نقل و انتقالات چک تا جایی است که سخنگوی اجرای قانون جدید چک به مردم هشدار داده است؛ چک ثبت نشده در صیاد را دریافت نکنند چرا که قابلیت نقدشوندگی ندارد. البته باید گفت که در قانون جدید، چک‌های بنفش رنگ خواهند بود و عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» روی آن درج است. این چک‌های از ابتدای فروردین سال جاری توزیع شده‌اند و فرآیند تبادل آنها با چک‌های قبلی متفاوت است، به گونه‌ای که صادرکننده باید مشخصات چک چون تاریخ، مبلغ و هویت دریافت کننده و خود را در سامانه صیاد ثبت کند. همچنین گیرنده چک هرگز نباید چک ثبت نشده در سامانه صیاد را دریافت کند زیرا، آن چک قابلیت نقد شوندگی ندارد، بنابراین گیرنده چک باید به سامانه مربوطه مراجعه کند، استعلام بگیرد و اطلاعات درج شده بر چک و در سامانه صیاد را چک کند.
بنا به این گزارش، اجرای قانون چک پس از سالها، شفافیت لازم را در تبادلات مالی در بازار ایجاد خواهد کرد و امور را برای فعالان بازار و کسانی که با چک سرو کاردارند تسهیل می کند. علاوه بر این چون دریافت و صدور چک باید از فیلترهایی چون سامانه صیاد بگذرد بنابراین دعاوی حقوق نیز در این زمینه به پایان می رسد.
نظر شما