بازار؛ گروه بین الملل: با وجود آن که انتظار می رفت برنامه هسته‌ای ایران و بازگشت به برجام از اولویت‌های نخستین دولت جدید آمریکا به ریاست «جو بایدن» دموکرات و معاون سابق «باراک اوباما» باشد، اما بعد از گذشت بیش از یک ماه از ورود جو بایدن به کاخ سفید هنوز اتفاق خاصی در خصوص سرنوشت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام رخ نداده است.
نه تنها جو بایدن که تقریبا تمام نیروهای دستگاه سیاست خارجی او پیش از انتخابات بر لزوم بازگشت آمریکا به برجام تاکید داشتند، اما دست‌کم در زبان عمل در روزهای اخیر تحرک و اقدام خاصی صورت نگرفته است.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «فرانک فن هیپل» استاد دانشگاه پرینستون و معاون اسبق کاخ سفید تنظیم نموده که در ادامه آمده است. حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*ایران اعلام کرده تا آثار رفع تحریمها را در عمل نبیند، بازگشت آمریکا به برجام بی معناست. آیا تصور می کنید بایدن با بازگشت به برجام همه تحریمها را رفع خواهد کرد؟
فکر می کنم این هدف باشد اما من نگران این هستم که روند مذاکرات مربوط به برجام میان ایران و آمریکا پیچیده شود چرا که هر دو طرف خواستار آن هستند که طرف مقابل ابتدا قدم بردارد و با توافق هسته ای خود را مطابقت دهد.
*با توجه به اینکه ۴ ماه از عمر دولت کنونی در ایران باقیمانده است آیا بایدن منتظر خواهد ماند با دولت آتی ایران وارد مذاکره شود؟
امیدوارم اینطور نباشد. دولت فعلی ایران همان دولتی است که درباره برجام مذاکره کرد. دولت بعدی ایران ممکن است همانطور که دولت ترامپ در ایالات متحده بود رویکرد خصمانه ای به برجام داشته باشد.
*علیرغم اینکه برخی اعضای دولت بایدن از دستور کار فوری بازگشت آمریکا به برجام سخن می گویند ولی هیچ اقدام اعتمادسازی برای ترغیب ایران انجام نمی دهند. دلیل این امر چیست؟
من هم نگران این موضوع هستم. اقدامات واضحی وجود دارد که دولت بایدن می تواند انجام دهد مانند برداشتن موانعی که دولت ترامپ در مورد وام صندوق بین المللی پول به ایران ایجاد کرد یا اینکه کره جنوبی بدهی خود را به ایران بدهد.
من فقط می توانم حدس بزنم که دولت بایدن در حال حاضر روی سیاست داخلی (ویروس کرونا و اقتصاد) متمرکز شده است. دولت بایدن نمی خواهد به خاطر برجام برخی از متحدان سیاسی مورد نیاز خود را برای این تلاش ها از بین ببرد و وارد بحث بر سر سیاست خارجی شود. متأسفانه، با موضوع برجام برخی اعضای حزب دموکرات و همچنین جمهوری خواهان کنگره چالش دارند و موضوعی چالش برانگیز برای آنها است.
*تا مهلت مجلس ایران برای خروج از پروتکل الحاقی دو هفته باقیمانده است. تصور می کنید در این دو هفته اتفاقی جدی در خصوص برجام رخ دهد؟ آیا آمریکا به این ضرب الاجل توجه خواهد داشت؟
من می دانم که دولت آمریکا از آن مهلت آگاه است اما مطمئن نیستم که به دلیل تمرکز بر موضوعات مهم سیاست داخلی که در بالا ذکر کردم، توجه خیلی جدی به آن بکند.
*قطر برای مذاکرات ایران و آمریکا و میانجیگری در این خصوص اعلام آمادگی کرده است و وزیر خارجه این کشور به ایران سفر کرده است. آیا این کشور قادر خواهد بود به عنوان یک میانجی مورد اعتماد طرفین نقش ایفا کند؟
این ایده جالبی است اما فکر نمی کنم لازم باشد. ما هم در دولت های ایران و هم در ایالات متحده افرادی داریم که درباره برجام مذاکره کردند. آنها یکدیگر را به خوبی می شناسند. مشکل تندروهای خارج از اتاق است که به هر دو دولت فشار می آورند.
نظر شما