اسدالله خسروی؛ بازار: اوایل اسفند ماه سال گذشته بود که گروه ویژه اقدام مالی موسوم به «اف ای تی اف» ایران را بار دیگر در لیست سیاه قرار داد. دلیل بازگشت ایران به لیست سیاه اف ای تی اف به دلیل عدم پیوستن به ۲ کنوانسیون CFT و پالرمو بود. این نهاد البته پاییز سال ۹۸ برای آخرین بار از ایران خواست بود که ۲ کنوانسیون مبارزه با پولشویی و کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان یافته بین‌المللی را به اجرا بگذارد. اما ایران با بازبینی و بررسی جزییات این لایحه پیوستن به اف ای تی اف را با حفظ چارچوب ها و شرایط خاص دانست که با بی اطمینانی از رفتار و عملکرد سردمداران گروه مالی موسوم به اف ای تی اف با ایران بیم از آن می رفت که مبادا با خروج ایران از لیست سیاه، اطلاعات لازم از ایران اخذ اما در عمل اقدام قابل توجهی کسب نشود و بازنده این قضیه شویم.
ضرورت پیوست ایران به اف ای تی اف با حفظ منافع ملی
اکنون که یکسال از این موضوع می گذرد دولت امید به حل مشکلات تبادلت ارزی و ارتباط با دنیا دارد. طبق نظر کارشناسان سیاسی و اقتصادی اگر چه ارتباط با دنیا و رفع محدودیتهای بین المللی می تواند کارساز شود و اقتصاد کشور را متحول و ارز آوری فراوانی را نصیب کشور کند اما زمینه سازی برای خروج ایران از لیست سیاه اف ای تی اف هم باید با حفظ منافع ملی و چارچوب های خاص انجام شود تا گول ترفندهای دشمن را از چنین کانالی نخوریم.
البته این روزها اخباری در مورد بررسی لایحه اف ای تی اف در مجمع تشخیص مصلحت شنیده می شود. اواخر پاییز امسال روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: رهبر معظم انقلاب در پاسخ به تقاضای رئیس جمهور، صرفا با تمدید زمان بررسی لوایح FATF موافقت فرموده‌اند. در این اطلاعیه اعلام شد؛ "همانگونه که دبیر محترم مجمع در حاشیه ی جلسه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام(۹۹/۹/۱۹)، در جمع خبرنگاران اعلام کردند، ریاست محترم جمهوری طی نامه ای به محضر مقام معظم رهبری ضمن درخواست تمدید زمان بررسی لوایح "پالرمو" و "سی اف تی" مربوط به پیوستن جمهوری اسلامی ایران به گروه اقدام مالی (FATF) در مجمع تشخیص مصلحت نظام، از معظم له درخواست کرده اند که مجمع، با اضافه کردن تحفّظ جدید، شرایط الحاق به این معاهدات را فراهم کند. رهبر معظم انقلاب در پاسخ به دو درخواست مذکور، صرفا با تمدید زمان بررسی این موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت فرموده اند".
آیا به تصویب لوایح اف ایتی اف باید خوش بین بود؟
بعد از موافقت رهبر انقلاب با بررسی مجدد FATF در مجمع تشخیص، احتمال تصویب آن پررنگ شد اما برخی نیز تاکید دارند نباید چندان به تصویب این لوایح خوش بین بود. پس از این موضوع برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کردند؛ آنچه مسلم است، این است که ما باید نسبت به تعهدات طرف مقابل اطمینان حاصل کنیم.
برخی تصور می کنند که احتمال بررسی مجدد FATF به معنای تایید و تصویب نهایی این لایحه است در حالی که بررسی مجدد، به معنای بحث و بررسی های بیشتر در این باره است و لزوماً به معنای تصویب یا عدم تصویب آن نیست
برخی تصور می کنند که احتمال بررسی مجدد FATF به معنای تایید و تصویب نهایی این لایحه است در حالی که بررسی مجدد، به معنای بحث و بررسی های بیشتر در این باره است و لزوماً به معنای تصویب یا عدم تصویب آن نیست.» طبق اظهارات برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، «لوایح باید در مجمع با شرایط جدید مجدداً رسیدگی شود که ممکن است با شرط‌ها، ملاحظات، رزروها و تحفظ‌هایی با نگاه به منافع ملی و کشور تصویب شود.
بررسی اف ای تی اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام در مراحل نهایی
البته دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ۲۶ ماه جاری اعلام کرد؛ بررسی FATF مراحل پایانی را طی می‌کند و به احتمال قوی تا پایان سال، نتیجه بررسی موضوع FATF در این مجمع را اعلام می‌کنیم. به گفته محسن رضایی تقریبا می توان گفت که در این روزهای آخر، بررسی ها در مورد بحث اف ای تی اف تکمیل می شود و به پایان می رسد از طرفی. اسفندماه فرصت خوبی است که ما در کمیسیون مشترک مجمع، که از ترکیب اعضای سه کمیسیون تشکیل شده این بررسی ها را به مشورت می گذاریم و پیشنهاد نهایی را تهیه می کنیم تا در صحن مجمع مطرح کنیم. به هر حال احتمال قوی می دهم که تا پایان امسال، ما بتوانیم نتیجه را اعلام بکنیم.
وی البته گفت: نمی توانیم پیش بینی کنیم که سرانجام بررسی ها چه می شود. روحانی رئیس جمهور پیشنهاد دادند که یک شرطی اضافه بشود که ما اطلاعات مربوط به دور زدن تحریم ها را به طرف مقابل ندهیم و این باید بررسی شود که آیا این شرط امکانپذیر است که ما همه اطلاعات را در اختیار دبیرخانه FATF قرار بدهیم اما اطلاعات مربوط به دور زدن تحریم ها را می‌توانیم در اختیارشان قرار ندهیم یا نه؟ لذا این هنوز بحث نشده است و به نتیجه نهایی در موردش نرسیده ایم.
این که ما به اف ای تی اف بپیوندیم باید برخی شروط طرف مقابل نیز پذیرفته شود این شروط شفاف سازی در بحث مالی چگونگی فعالیت های اقتصادی ارتباط با دنیاست که البته ما چون در شرایط تحریم قرار داریم خیلی ازاطلاعات برای دور زدن تحریم ها را نباید به طرف مقابل بدهیم. چرا که معلوم نیست عواقب پیوستن به اف ای تی اف چگونه باشد
در این باره جعفر قادری، اقتصاددان و عضو کمیسیون فعلی برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی درباره مزایا و معایب پیوستن به اف ای تی اف طی گفتگویی با خبرگزاری «بازار» گفت: این که ما به اف ای تی اف بپیوندیم باید برخی شروط طرف مقابل نیز پذیرفته شود این شروط شفاف سازی در بحث مالی چگونگی فعالیت های اقتصادی ارتباط با دنیا است که البته ما چون در شرایط تحریم قرار داریم خیلی از اطلاعات برای دور زدن تحریم ها را نباید به طرف مقابل بدهیم. چرا که معلوم نیست عواقب پیوستن به اف ای تی اف چگونه باشد.
ضرورت لغو همه تحریم ها برای حصول اطمینان
وی با بیان اینکه کار بررسی دقیق اف ای تی اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال انجام است و بی تردید اعضای این مجمع تمام ضوابظ و چارچوب هایی که به حفظ منافع ملی منجر شود در نظر گرفته می شود، افزود: البته باید به این نکته توجه شود که تا زمانی که همه تحریم ها لغو نشود پیوستن ایران به اف ای تی اف مشکل آفرین خواهد بود. بنابراین بعید به نظر می رسد که مجمع تشخیص مصلحت نظام بدون لغو تحریم ها شرایط را بپذیرد.
البته پیوستن به اف ای تی اف چنانچه با رعایت مقرراتی چون عدم درز اطلاعات به طرف مقابل باشد بسیار می تواند درتحول بخشی اقتصاد کشور تاثیر گذار شود اما معلوم نیست که آنها موافق چنین اقدامی از سوی ایران باشند
این اقتصاددان افزود: البته پیوستن به اف ای تی اف چنانچه با رعایت مقرراتی چون عدم درز اطلاعات به طرف مقابل باشد بسیار می تواند در تحول بخشی اقتصاد کشور تاثیر گذار شود اما معلوم نیست که آنها موافق چنین اقدامی از سوی ایران باشند.
قادری خاطرنشان کرد: به نظر می رسد ایران برای پیوستن به این معامله خواهان لغو تحریم ها است و اگر آنها بدون لغو تحریم ها اصرار به پیوست ایران به اف ی تی اف شوند و ایران نیز موافقت کند زیان آن بیشتر از منافع آن خواهد بود.
وی اضافه کرد: طرف مقابل برای پیوستن ایران به اف ای تی اف اطلاعات لازم را درخواست می کند، بنابراین اگر ایران بدون در نظر گرفتن جوانب اقدام به ارایه اطلاعات کند کانالهای دور زدن تحریم ها سوزانده خواهد شد و مشکلات در کشور چند برابر می شود مگر اینکه ایران نیز شرط و شوط خاص خود را بگذارد و لغو همه تحریم ها مورد تائید قرار گیرد.
دست دولت برای کسب منابع ارزی و رونق بخشی اقتصاد باز می شود؟
همچنین کامران ندری، اقتصاددان در گفتگو با خبرگزاری «بازار» در این باره گفت: موضوع اف ای تی اف موضوعی پیچیده ای است که بررسی آن باید با درایت و حفظ چارچوب ها باشد چرا که اگر ایران به اف ای تی اف بپیوندد مزایای فراوانی چون ارتباط با دنیا، لغو سوئیفت بانکی و کسب ارزآوری فراوان را در پی خواهد داشت اما از طرفی نیز نباید در این تعامل دو سویه طوری عمل شود که در جزییات این معامله طرف مقابل امتیازهای فراوانی را از ما بگیرند.
وی کار بررسی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص پیوستن ایران به اف ای تی اف اشاره کرد و اظهار داشت: خبری خوبی این روزها در این زمینه به گوش می رسد و گویا در مجمع تشخیص مصلحت نظام نظرش نسبت به اف ای تی اف تا حدودی تلطیف شده است این موضوع نشان می دهد که در صورت توافق البته با حفظ چارچوب ها و منافع کشور دست دولت برای کسب منابع خارجی بازتر و رونق اقتصادی در کشور ایجاد شود.
ندری اضافه کرد: هرچند بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی ما ریشه داخلی دارد و قرار داشتن در لیست سیاه FATF و حتی تحریم‌ها علت اصلی بروز این مشکلات نیستند، اما باید گفت چنانچه مدیریت اقتصاد در داخل درست شود و چالش ضعف مدیریتی در داخل از بین رود ایران قابلیت بسیار بالایی در خود اتکایی و پیشرفت دارد.
نظر شما