بازار؛ گروه انرژی: طی کردن دوره مذاکرات و ایجاد توافق برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران زمان بر خواهد بود در سال ۲۰۲۱ اتفاق نخواهد افتاد و عملا به سال ۲۰۲۲ موکول خواهد شد. در چنین شرایطی نباید بودجه خود را بر مبنای فروش بشکه‌های نفت ببندیم چرا که نمی دانیم که این بازگشت کی اتفاق می افتد. » این بخشی از گفته‌های روح الله کهن هوش نژاد تحلیل گر بازار انرژی است که معتقد است برای ایران خیلی فرق نمی کند که رییس جمهور آمریکا جمهوری خواه باشد یا دموکرات، چرا که در عمل سیاست‌های هر دو یکی است.
به گفته او، سیاست عمومی دموکرات‌ها در بسیاری از مسائل همانند جمهوری خواهان است که در پشت شعارهای زیبا و پر طمطراق خود را پنهان کرده است. کهن هوش نژاد که معتقد است توسعه صنعت نفت آمریکا متوقف نخواهد شد، می گوید : بر اساس پیش بینی‌های ریستاد انرژی در صورتی که بایدن از بسته محرک مالی استفاده کند تقاضای نفت در خود بازار آمریکا ۳۵۰ هزار بشکه افزایش خواهد یافت. به طور قطع آمریکا به دنبال این خواهد بود که این تقاضا را با نفت شیل پاسخ بدهد.
به باور این کارشناس انرژی، آمریکا سالها به دنبال قطع وابستگی به نفت خاورمیانه بودند. در چنین شرایطی بعید است که صرفا به خاطر مسائل زیست محیطی بخواهد دوباره وابستگی ایجاد کنند و جلوی توسعه صنعت نفت آمریکا بگیرند. کهن هوش نژاد همچنین با بیان اینکه سال ۲۰۲۱ سال بهبود و ریکاوری بازار نفت نخواهد بود، از احتمال بازگشت تقاضا به حالت قبل از کرونا در سال ۲۰۲۲ خبر داد. متن کامل گفتگوی بازار با روح الله کهن هوش نژاد کارشناس انرژی را در ادامه می خوانید:
بسیاری از تحلیل‌های موجود حاکی از این است که سال ۲۰۲۱ سال بهبود و ریکاوری بازار نفت نخواهد بود و آنگونه که در این تحلیل‌ها آمده بازگشت بازار نفت به شرایط قبل از کرونا در سال ۲۰۲۲ شاید ممکن باشد
* ابهامات درباره وضعیت بازار نفت همچنان ادامه دارد. برخی از پیش بینی‌ها از بهتر شدن وضعیت تقاضا خبر می دهد و برخی دیگر اما از روند نزولی مصرف در بازار خبر می دهند. با توجه به آغاز واکسیناسیون گسترده در بسیاری از کشورها می توان امید داشت که وضعیت تقاضا در بازار نفت بهتر شود؟
سال ۲۰۲۰ سال ناگواری برای بازار نفت بود. کاهش قیمت‌ها در بازار کشورهای وابسته به نفت را به شدت تحت تاثیر خود قرار داد. البته این نگرانی‌ها با پایان سال ۲۰۲۰ تمام نشد و در سال ۲۰۲۱ هم نگرانی‌هایی نسبت به سرنوشت بازار نفت وجود دارد. بسیاری از تحلیل‌های موجود حاکی از این است سال ۲۰۲۱ سال بهبود و ریکاوری بازار نفت نخواهد بود. آنگونه که در این تحلیل‌ها آمده بازگشت بازار نفت به شرایط قبل از کرونا در سال ۲۰۲۲ شاید ممکن باشد.
* با این اوصاف کشورهای تولیدکننده نفت در سال ۲۰۲۱ هم شرایط سختی پیش رو خواهند داشت؟
البته شرایط برای تمامی کشورهای تولیدکننده نفت یکی نیست. به عنوان مثال در روسیه که اقتصادش وابستگی کمتری به نفت دارد، شرایط بهتری دارد. این کشور از سال ۲۰۱۴ به بعد اصلاحات اقتصادی را شروع کرده که این روند تا حالا هم ادامه داشته است. این اصلاحات موجب شده که تاثیر منفی کمتری از نزول قیمت نفت ببیند.
در مقابل کشورهایی همچون عراق و نیجریه که وابستگی شدیدی به نفت دارند از افت قیمت‌ها به شدت آسیب دیدند. آنگونه که آمارها نشان می دهد ۹۰ درصد اقتصاد و صادرات عراق نفتی است. بدیهی است که کاهش درآمدهای اقتصاد همسایه غربی ایران را تحت تاثیر قرار داد و حتی منجر به شکل گیری اعتراض‌های مردمی هم شد.
در نیجریه هم اوضاع خیلی قابل تعریف نیست. بودجه این کشور برای اینکه به نقطه سر به سر برسد به نفت ۱۰۰ دلاری نیاز دارد. از آنجاییکه که تقریبا رسیدن قیمت نفت به ۱۰۰ دلار محال است، این کشور کسری بودجه بالایی را خواهد داشت.
در بین تولید کننده‌های نفت هستند کشورهایی مثل ایران و ونزوئلا که علاوه بر کاهش قیمت‌ها تحت تاثیر تحریم‌ها هم بودند. برنامه این بود که این دو کشور به فروپاشی برسند. اما با سیاست‌هایی که در پیش گرفته شد این اتفاق‌های رخ نداد و این دو کشور توانستند که تاب آوری خود را در این شرایط سخت تحریمی افزایش بدهند.
سیاست دموکرات‌ها و جمهوری خواه‌ها در مقابل ایران در عمل تفاوت چندانی ندارد. ضمن اینکه طی کردن دوره مذاکرات و ایجاد توافق برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران زمان بر خواهد بود در سال ۲۰۲۱ اتفاق نخواهد افتاد و عملا به سال ۲۰۲۲ موکول خواهد شد
*با روی کار آمدن «بایدن» امیدواری‌ها برای بازگشت نفت ایران به بازار جهانی بیشتر شده است. چقدر می توان به این امیدواری‌ها دلخوش کرد؟
بایدن در دوران مبارزات انتخاباتی خود و در صحبت‌های اخیر خود بر یک سری بحث‌هایی تاکید کرده است. یکی از آنها بازگشت به توافق نامه پاریس و دیگری لغو خط لوله آلبرتای کانادا به پالایشگاه مکزیک و تعهد ۱.۷ تریلیون دلاری برای تقویب انرژی‌های تجدید پذیر است. همه این برنامه‌ها در راستای کاهش انرژی‌های فسیلی و تقویت انرژی‌های تجدید پذیر و در نهایت جلوگیری از شکست هیدرولیک است. شکست هیدرولیک همان عامل اصلی توسعه نفت شیل در آمریکاست که این کشور را از یک واردکننده به یک صادرکننده نفت تبدیل کرده است. احیای توافق برجام که در نهایت به ورود ایران به بازار نفت منجر خواهد شد از دیگر وعده‌هایی رییس جمهور جدید آمریکاست.
باید منتظر ماند و دید که آمریکا با تمام بدعهدی‌های که در گذشته از آن شاهد بودیم، دوباره چه رفتاری را از خود نشان خواهند داد. البته باید توجه داشت که اینکه سیاست دموکرات‌ها و جمهوری خواه‌ها در مقابل ایران در عمل تفاوت چندانی ندارد.
* دولت در لایحه پیشنهادی خود برای بودجه ۱۴۰۰ صادرات ۲.۳ میلیون بشکه ای نفت را در نظر گرفته است. اما مجلس این ادعاها را قبول نداشته و بودجه را بر مبنای صادرات حدود یک میلیون بشکه نفت تنظیم می کند. کدام عدد برای بودجه ۱۴۰۰ منطقی تر است؟
با وجود همه فشارها ایران پنجمین تولید کننده بزرگ اوپک بوده و پتانسیل لازم برای برگشت به برجام را دارد. منتهی زمان این اتفاق خیلی مهم است. اما بدون شک زمان ورود ایران به بازار نفت بسیار روی وضعیت قیمت‌ها و بودجه ایران تاثیر گذار خواهد بود. به نظر می رسد که طی کردن دوره مذاکرات و ایجاد توافق برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های اقتصادی علیه ایران زمان بر خواهد بود در سال ۲۰۲۱ اتفاق نخواهد افتاد و عملا به سال ۲۰۲۲ موکول خواهد شد. در چنین شرایطی نباید بودجه خود را بر مبنای فروش بشکه‌های نفت ببندیم چرا که نمی‌دانیم که این بازگشت چه زمانی اتفاق می افتد. اما ما از این فرصت تحریم برای کاهش وابستگی استفاده کردیم باید این راه را ادامه بدهیم.
ریستاد انرژی پیش بینی کرده که در صورتی که بایدن از بسته محرک مالی استفاده کند ۳۵۰ هزار بشکه تقاضا در درون خود آمریکا افزایش خواهد یافت و به طور قطع آمریکا به دنبال این خواهد بود که این تقاضا را با نفت شیل پاسخ بدهد
* با توجه به برنامه‌های آقای بایدن برای تقویت انرژی‌های تجدید پذیر، آیا توسعه صنعت نفت آمریکا و نفت شیل عملا متوقف می‌شود؟
شاید جمهوری خواهان و دموکرات ها در برخی از مسائل با یکدیگر با هم اختلاف نظر داشته باشند اما نباید فراموش کرد که دوران اصلی توسعه نفت شیل در زمان آقای اوباما و بایدن اتفاق افتاده است. درست در همین دوره بود که بعد از ۴۰ سال اجازه صادرات نفت داده شده در حالیکه پیش از این اجازه وجود نداشت. چرا که آمریکا به شدت به نفت وابسته بود. بنابراین دولت آمریکا هیچ گاه اقدامی را انجام نخواهد داد که صنعت نفتش به راحتی از توسعه بازبیفتد و به رکود برسد. با این اوصاف می توان گفت که برخی از این ادعاها درباره صنعت نفت آمریکا بیشتر شعاری است. به نظر می رسد که نفت شیل همچنان به توسعه خود در آمریکا ادامه خواهد داد. ضمن اینکه ریستاد انرژی پیش بینی کرده است که در صورتی که بایدن از بسته محرک مالی استفاده کند ۳۵۰ هزار بشکه تقاضا در درون خود آمریکا افزایش خواهد یافت. به طور قطع آمریکا به دنبال این خواهد بود که این تقاضا را با نفت شیل پاسخ بدهد. آمریکا سالها به دنبال قطع وابستگی به نفت خاورمیانه بودند. در چنین شرایطی بعید است که به دلیل مسائل زیست محیطی بخواهد دوباره وابستگی ایجاد کنند و جلوی توسعه صنعت نفت آمریکا بگیرند. به نظر می رسد که سیاست عمومی دموکرات‌ها در بسیاری از مسائل همانند جمهوری خواهان است که در پشت شعارهای زیبا و پر طمطراق خود را پنهان کرده است.
نظر شما