به گزارش بازار به نقل از اتاق تهران، در وبینار «توسعه روابط تجاری ایران و پاکستان» که با همکاری اتاق بازرگانی تهران و اتاق بازرگانی و صنایع لاهور برگزار شد، دو طرف، عدم تناسب حجم مبادلات ایران و پاکستان با ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های دو کشور را به نقد کشیده و توسعه مناسبات تجاری تا رقم ۵ میلیارد دلار را مورد تاکید قرار دادند. این وبینار که با هدف شبکه‌سازی میان بخش خصوصی دو کشور برنامه‌ریزی شده بود، با اقبال تجار و فعالان اقتصادی ایرانی و پاکستانی مواجه شد.
در ابتدای این جلسه، حسام‌الدین حلاج، معاون بین‌الملل اتاق تهران طی سخنانی با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه ایران و پاکستان برای توسعه مبادلات تجاری، به موانع بانکی اشاره و عنوان کرد که دو کشور می‌توانند از طریق تهاتر کالا، بر مشکلات بانکی فائق بیایند. او در ادامه از آمادگی اتاق بازرگانی تهران برای همکاری با اتاق لاهور در زمینه رفع موانع تجاری دو کشور و افزایش همکاری‌های اقتصادی سخن گفت.
حجم تجارت ایران و پاکستان رضایت‌بخش نیست
در ادامه این جلسه، رئیس اتاق بازرگانی تهران به ایراد سخن پرداخت و با اشاره به اینکه ایران و پاکستان دو کشور همسایه با فرهنگ و پیشینه تاریخی مشترک هستند، ادامه داد: دو کشور از روابط اقتصادی و تجاری خوبی برخوردار هستند و در عین حال پتانسیل‌های بزرگ‌تری برای پیوند نزدیک‌تر میان طرفین، وجود دارد.
مسعود خوانساری با بیان اینکه پاکستان به یکی از شرکای تجاری مهم و قابل اعتماد ایران تبدیل شده است، افزود: با وجود این، حجم تجارت با در نظر گرفتن پتانسیل عظیم دو طرف رضایت‌بخش نیست در حالی که این قابلیت وجود دارد که ارزش مراودات تجاری دو کشور در سال‌های آینده به هدف ۳ میلیارد دلار برسد و برگزاری این نوع رویدادها می‌تواند تحقق این هدف را ممکن سازد.
او در ادامه به سفر هیات اتاق تهران به پاکستان و شهر لاهور در فوریه سال ۲۰۲۰ اشاره کرد و گفت: این یک سفر تجاری مثمرثمر و مثبت بود که امیدوارم با غلبه بر بحران کووید۱۹ در آینده نزدیک ادامه یابد. لاهور دومین قطب مالی پاکستان است و به عنوان یک پایگاه گسترده صنعتی می‌تواند نقش مهمی در گسترش روابط دو جانبه داشته باشد.
رئیس اتاق تهران با تاکید بر اینکه باید ابتکاراتی برای غلبه بر «مشکلات ناشی از تعرفه‌های بالا» و همچنین «عدم وجود کانال‌های بانکی» در نظر گرفته شود، ادامه داد: علاوه بر این، اتصال زیرساخت باید بهبود یابد تا دستیابی کامل به پتانسیل‌های تجاری دو طرف میسر شود. همچنین سرمایه‌گذاری‌های مشترک، توسعه شهرهای صنعتی نزدیک به مرزها و انتقال فناوری می‌تواند کلید موفقیت در توسعه مراودات باشد.
خوانساری ادامه داد: از یک سو، عوارض ناشی از فقدان کانال‌های مالی و بانکی را می‌توان با مکانیسم‌های تجاری دیگر مانند تجارت تهاتری کاهش داد. در واقع این نوع مبادله می‌تواند شامل صادرات محصولاتی مانند آهن، فولاد، میوه‌های تازه و خشک، برق، نفت خام، محصولات پتروشیمی، ترانسفورماتور، پوست خام، فرش و غیره از ایران در ازای کالاهایی نظیر برنج و گوشت، انبه، موز، دارو، منسوجات، محصولات چرمی و ماشین‌آلات مکانیکی از پاکستان باشد. از سوی دیگر، هر دو کشور باید سازوکارهای پرداخت به طرق دیگر مانند استفاده از ارزهای ملی و کمک به ایجاد یک بانک مشترک را که می‌تواند معاملات مالی دو طرفه را تسهیل کند، ایجاد کنند.
رئیس اتاق تهران با اشاره به اینکه اتصال بنادر چابهار و گوادر زمینه همکاری منطقه‌ای بین دو کشور همسایه را فراهم می‌کند، گفت: به ویژه با سرمایه‌گذاری مشترک در چابهار، محصولات هر دو کشور می‌توانند از طریق اتصال کریدور حمل و نقل شمال به جنوب به آسیای میانه و بازار اوراسیا صادر شوند.
او گفت: توافق‌نامه تعرفه‌های ترجیحی (PTA) نیز می‌تواند به توافق‌نامه تجارت آزاد (FTA) ارتقا یابد. این اقدام می‌تواند به افزایش حجم تجارت میان دو کشور و همچنین کنترل و جلوگیری از قاچاق از طریق مرزها کمک کند. اتاق بازرگانی تهران آماده حمایت و پشتیبانی از فعالان اقتصادی دو کشور برای توسعه و تسهیل تجارت و حل مشکلات موجود است.
پیشنهاد حضور موسسات مالی ایرانی در پاکستان
در ادامه این جلسه، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع لاهور با اشاره به اینکه حجم تجارت جهانی کاهش یافته، توسعه سرمایه‌گذاری‌های مشترک میان ایران و پاکستان را مغتنم توصیف کرد و گفت: به رغم آنکه پاکستان و ایران دارای مشترکات فرهنگی و مذهبی فراوانی هستند، این دو کشور طی سالیان گذشته نتوانسته‌اند از امکانات بالقوه برای توسعه مراودات تجاری خود بهره بگیرند. چنانکه تجارت کالایی ایران و پاکستان حدود ۴۰۰ میلیون دلار برآورد شده است که تا هدف ۵ میلیارد دلار، راه بسیاری در پیش است.
طارق مصباح با بیان اینکه مشکلات بانکی، موجب کاهش تبادلات میان دو کشور شده است، تصریح کرد که ایران و پاکستان باید در جست‌وجوی مکانیزم‌های مالی برای افزایش سطح مناسبات باشند که حضور موسسات مالی ایران در پاکستان و تجارت تهاتری می‌تواند این هدف را محقق سازد. او همچنین تبادل هیات‌های تجاری را به عنوان یکی از راهکارهای توسعه مبادلات تجاری عنوان کرد.
توسعه تجارت مرزی
رایزن اقتصادی و سرمایه‌گذاری سفارت پاکستان در ایران نیز با اشاره اینکه روابط تجاری دوجانبه در سال‌های اخیر دچار نوسان بوده، افزایش پایدار مبادلات میان دو کشور را ضروری دانست. مسعود احمد همچنین با تاکید بر حذف موانع غیرتعرفه‌ای، از وجود مشکلات سیستمی در روابط ایران و پاکستان سخن گفت. او افزود: با توجه به وجود تحریم‌ها و نبود کانال‌های بانکی، باید تجارت مرزی و تجارت ترجیحی گسترش پیدا کند.
سهیل لاشاری، رئیس اتاق مشترک پاکستان- ایران، هم دو مانع اصلی افزایش مراودات تجاری دو کشور را تحریم‌ها و انسداد کانال‌های بانکی برشمرد و گفت: بیشتر محدودیت‌ها از طریق انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد، قابل حل است. او عنوان کرد که هم ایران و هم پاکستان از توانایی کافی برای گسترش حجم تجارت دوجانبه برخوردار هستند.
نقش‌آفرینی اتاق‌های بازرگانی در نظم‌دهی به تجارت
محمدرضا ناظری، نماینده کنسولگری ایران در لاهور نیز که در این وبینار حضور یافته بود، گفت: دو کشور دارای امکانات فراوانی برای گسترش فعالیت‌های تجاری هستند و محصولاتی در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، کشاورزی، مواد غذایی و خدمات از سوی ایران قابل عرضه به طرف پاکستانی است.
ناظری با اشاره به اینکه ایران از تجربه خوبی در زمینه تهاتر برخوردار است، گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و توقف برخی مکانیزم‌ها، اتاق‌های بازرگانی می‌توانند در خصوص انتظام‌بخشی به تجارت دو کشور، نقش‌آفرینی کنند.
ایجاد خط کشتیرانی چابهار-کراچی
امان‌الله شهنوازی، نایب‌رئیس اتاق زاهدان نیز به اهمیت اتصال راه‌آهن پاکستان به شبکه ریلی ایران اشاره کرد و در بخش دیگری از سخنان خود گفت، با توجه به اینکه بندر چابهار تنها بندر اقیانوسی معاف از تحریم‌هاست، ایجاد خط کشتیرانی میان بندر چابهار و کراچی و فعالیت مستمر این خط کشتیرانی در توسعه مراودات تجاری دو کشور کمک‌کننده خواهد بود.
در ادامه و پس از اتمام بخش اول این وبینار و سخنرانی مقامات دو طرف، این وبینار با برگذاری نشست‌های مجازی دوطرفه میان فعالان اقتصادی ایران و پاکستان برای مذاکره و گفت‌وگو ادامه یافت.
نظر شما