بازار- «برای رفع نیازهای مصرف برق، به طور متوسط باید سالانه چهار تا پنج میلیارد یورو سرمایه‌گذاری جدید در صنعت برق انجام دهیم. این سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته به دلیل شرایطی که متأثر از اقتصاد برق است، محقق نشده است.» این بخشی از گفته دبیر کل کنفدراسیون صادرات که معتقد است روزگار سخت صنعت برق ادامه خواهد داشت مگر اینکه دولت در سیاست گذاری خود تجدید نظر کند . متن کامل گفتگوی حمیدرضا صالحی دبیر کنفدراسیون صادرات انرژی با بازار را در ادامه می خوانید:
آنگونه که آمارها نشان می دهد سرمایه‌گذاری در صنعت برق روند نزولی داشته و از ۳.۴ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۶ به ۱.۶ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۶رسیده است. فعالان بخش خصوصی می گویند شرایط در دو سال گذشته حتی بدتر هم شده است. این افت به خوبی نشان می دهد که بخش خصوصی دیگر تمایلی به ورود به این حوزه ندارد. چه اتفاقی موجب شده که صنعت برق جذابیت خود را برای سرمایه گذاری از دست بدهد؟
برق به ذاته یک صنعت بلندمدت است و به سرانجام رسیدن پروژه ها در آن سال ها طول می کشد. اما طولانی بودن مدت بازگشت سرمایه تنها بخشی از مشکل است و مشکل اصلی به غیر واقعی بودن قیمت انرژی ووی ارانه ای بودن صنعت برق بازمی‌گردد. برق صنعتی است که محصول نهاییش یک کالای یارانه‌ای و البته بی ارزش است. شما نه تنها نمی توانید از سرمایه گذاری در این صنعت سود ببرید بلکه در برخی موارد ناچارید محصول را کمتر از قیمت واقعی خود عرضه کنید. متاسفانه قیمت تمام شده با قیمت تعیین شده و تکلیفی فاصله زیادی دارد و این چالش هر روز بزرگتر شد. آمارها نشان می دهد که در کشور ما سالانه بالغ بر 45 میلیارد دلار یارانه انرژی اختصاص داده می‌شود. این یارانه نه به نفع دولت است و نه مردم. بسیاری از مردم هم اکنون با خود می گویند من این برق را مصرف کنم یا نکنم چیزی به جیب من نمی رود و از مصرف نکردن آن نفعی نمی برم. ما از سالها پیش این اتفاق را پیش بینی و اتفاقا به مسولان هم هشدار داده بودیم اما هیچ توجهی به آن نشد.
یعنی فکر می کنید که باید دولت برق را گران کرده و یارانه کمتری را پرداخت کند؟
منظور من این نیست که دولت باید فشار بیشتری را به مردم آورد تا وضعیت سرمایه گذاری در این بخش بهتر شود . اتفاق پاسخ من برعکس گفته های شماست . دولت باید شرایطی را ایجاد کند که وضعیت رفاه در جامعه بهتر است و سطح زندگی مردم روبه بهبود باشد. بدون تردید تا زمانی که شرایط زندگی مردم بهتر نشده، نمی‌توان قیمت ها اصلاح کرد . این نظر را ما در رابطه با بنزین هم داشتیم و بارها نسبت به تبعات اجتماعی گرانی بنزیین به مسولین هشدار دادیم. مساله اینجاست که ما هر سال سیاست های بدتری را در دستور کار قرار می‌دهیم. سیاست های راهبردی ما پیام درستی به مردم و جامعه نمی دهد. مصرف تمامی حامل های انرژی در اقتصاد ایران روند صعودی دارد. بر اساس آخرین آماری که شرکت ملی گاز اعلام کرده مصرف گاز از ۶۰۰ میلیون مترمکعب بیشتر شده است.این یعنی ۳۰ درصد بیشتر کل گازی که در اتحادیه اروپا سوخته می‌شود. به عبارتی هر آنچه که برای افزایش تولید برنامه‌ریزی می‌کنیم در داخل می‌سوزانیم. بالاخره تولید هم یک ظرفیتی دارد و نمی‌توان از آن فراتر رفت. بر اساس علوم اقتصادی در اقتصاد یارانه ای، تقاضا از عرضه سبقت می‌گیرد مگر اینکه به درآمدهای نفتی دل خوش کنید.
اگر قیمت ها واقعی نشود، دولت از چه ابزاری برای کنترل مصرف می تواند استفاده کند؟
دولت باید به مردم بگوید که انرژی جزء سرمایه های مردم است و سود صرفه جویی آن مستقیما به جیب خود مردم می رود. البته این چیزی که من می گویم با آنچه امروز تحت عنوان یارانه معیشتی اجرا می‌کند متفاوت است. ما سال ها پیش به دولت صدور کارت انرژی برای مردم را پیشنهاد دادیم . بر اساس این طرح سهمیه ای به مردم اختصاص داده می شد و این خود مردم بودند که تصمیم می گرفتند که این انرژی و منابع را مصرف کند یا بفروشند و از محل صرفه جویی انرژی درآمدی کسب کنیم. ولی این فرصت ها را از مردم می گیریم و به سراغ سیاست های پوپولیستی می رویم.
در صورت ادامه این روند چه سرنوشتی در انتظار صنعت برق ایران خواهد بود ؟
تا سال 1390 سهم نیروگاه های دولتی در تامین برق 80 درصد بود که در سال های بعد با تقویت حضور بخش خصوصی این سهم تا 50 درصد کاهش یافت و بعد از آن این روند متوقف شده است، به طور کلی توقف ساخت نیروگاه ها در کشور به نفع بخش خصوصی کشور نیست.از طرفی به دلیل مشکلات ناشی از کاهش قیمت نفت و نبود نقدینگی کافی وزارت نیرو قادر به پرداخت بدهی خود نیست و مساله خود این وضعیت سرمایه گذاری در این حوزه را با خطر جدی مواجه کرده است. دولت اگر فکری به حال صنعت برق نکند، روزگار سخت آن ادامه خواهد داشت.استمرار ۱۰ ساله کسری بودجه این صنعت و انباشت مطالبات فعالان صنعت برق، هر روز چالش تازه‌ای را برای آنها ایجاد می‌کند. مشکل اینجاست که راهکارها فراتر از توان بنگاه‌های اقتصادی است و تنها سیاست گذاری های درست می تواند به اصلاح آنها امید داشت.برای رفع نیازهای مصرف برق، به طور متوسط باید سالانه چهار تا پنج میلیارد یورو سرمایه‌گذاری جدید در صنعت برق انجام دهیم. این سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته به دلیل شرایطی که متأثر از اقتصاد برق است، محقق نشده است.
نظر شما