بازار؛ گروه خودرو: در دومین جلسه کارگروه تخصصی «مدیریت زیست بوم نوآوری و حمایت از بنگاه‌های دانش‌بنیان و نوآفرین» در موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی آینده صنعت خودرو در ایران مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدای این جلسه نماینده وزارت علوم تحقیقات و فناوری با ارائه گزارش «بررسی اکو سیستم نوآوری در صنعت خودروسازی» تجربه سیلیکونولی را به عنوان بزرگ‌ترین و موفق‌ترین اکوسیستم نوآوری درسطح بین‌المللی و اکوسیستم کسب و کار، دانش ونوآوری را به عنوان اکوسیستم‌های اقتصادی معرفی کرد.
دکتر مهدی محمدی، وجه تمایز اکوسیستم نوآوری را در ساختار نظام یافته و دقیق‌تر، دیجیتالی شدن، تمرکز بیشتر بر روی نقش‌های خاص و جدید، اهمیت بیشتر برای نیروهای بازار، کمال‌گرایی به جای بهینه‌سازی، پایداری به مثابه طبیعت، توجه به فرایندهای شتاب‌دهی و محدودیت‌های فرایندی و طراحی براساس جریان‌سازی سه دینامیزم دانش و فناوری، دینامیزم منابع (مالی و ...) و دینامیزم حجم بازار عنوان کرد.
محمدی با بیان اینکه اکوسیستم کسب و کار، منبع ایجاد مزیت رقابتی برای هر یک از سازمان‌ها است، گفت: هدف اصلی این اکوسیستم بهره‌گیری از منابع برای ایجاد ارزش برای مشتریان و تعامل بر اساس فضای رقابتی یا همکاری فناورانه است.
وی تصریح کرد: هدف اساسی اکوسیستمِ دانش، دستیابی به دستاوردهای علمی و تحقیقاتی و گسترش مرزهای دانشی است، که بازیگران اساسی آن موسسات تحقیقاتی، نوآوران و کارآفرینان تکنولوژیک به عنوان گره‌های شبکه می‌باشند و هم‌افزایی دانشی از طریق رد و بدل کردن اطلاعات بین گره‌ها ایجاد می‌شود.
محمدی اکوسیستم نوآوری را تلفیقی از اکوسیستم کسب و کارودانش عنوان کرد و افزود: هدف این اکوسیستم، پرورش و ایجاد فعالیت‌های کارآفرینانه در فضایی متمرکز به لحاظ جغرافیایی و مبتنی بر همکاری‌های باز و فناورانه است.
وی، گروه‌های کسب و کار را به‌عنوان بازیگران اصلی اکوسیستم نوآوری عنوان کرد و گفت: حضور دولت (صندوق نوآوری و شکوفایی) به‌عنوان بازیگر کاهنده ریسک و دانشگاه‌ها برای ایجاد زیرساخت‌ها در راستای اقتصاد دانش بنیان و کمک به اشتغال‌زائی و همچنین حضور و ایفای نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای جهت‌دهی به شرکت‌های دانش بنیان و تنوع بخشی به آنها برای وسیع‌تر شدن چرخه انرژی در اکوسیستم است.
در ادامه جلسه دکتر الهام اسمعیلی‌پور مدیر گروه پژوهش های صنعت و معدن مرکز پروژه های بازرگانی به ارایه راهکارهایی برای توسعه اکوسیستم نوآوری در صنعت خودرو پرداخت و افزود: علی‌رغم شکل‌گیری ظرفیت‌های مناسب در کشور متاسفانه ارتباط لازم برای همکاری میان خودروسازان و قطعه سازان به‌عنوان کسب و کارهای فعال در این اکوسیستم و شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه‌ها به عنوان نهادهای دانشی شکل نگرفته است.
مدیر کلینیک صنعت جهاد دانشگاهی شریف نیز در این جلسه با بیان اینکه مشکلات سیستمی در اکوسیستم وجود دارد، گفت: نیازمند تدبیر در میان مدیران خودروسازی برای تعامل موثر آنها با معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور هستیم.
خودرو سازها باید فعالیت‌های دانش‌بنیان را به شرکت‌های نوآور واگذار کنند و همه نقش‌ها را برای خود قائل نباشند
دکتر محمد رضا صادقی با بیان اینکه خودروسازان نباید بدنبال ایجاد مراکز رشد خود باشند، اظهار کرد: خودرو سازها باید فعالیت‌های دانش‌بنیان را به شرکت‌های نوآور واگذار کنند و همه نقش‌ها را برای خود قائل نباشند.
یوسفی نماینده صندوق نوآوری و شکوفائی ریاست جمهوری در این نشست گفت: جلسات متعددی با خودروسازان بزرگ برای رفع چالش‌های آنها در خصوص همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان در صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شده است.
شرکت‌های خودرو ساز نیازهای خود را اعلام کرده، شرکت‌های دانش‌بنیان درخواست‌ها را ثبت و مورد ارزیابی قرار داده‌اند. کار تا مرحله تامین وثیقه پیش رفته ولی به دلیل موانع ناشی از چارچوب‌های قانونی و اختیارات صندوق و همچنین مشکلات خودروسازها این مهم، در مرحله تامین وثیقه متوقف شده است.
وی افزود: برای رفع چالش تامین وثیقه توسط خودروسازان و همچنین رفع محدودیت‌های حقوقی جهت تامین مالی از محل منابع صندوق نوآوری و شکوفایی، راهکار تاسیس صندوق پژوهش و فناوری تخصصی خودرو با مشارکت خودروسازان پیشنهاد و پیگیری شده است.
یوسفی تصریح کرد: به دلیل ماهیت و همچنین مقیاس بزرگ شرکت‌های خودروساز، هماهنگی سیستماتیک آنها با شرکت‌های دانش‌بنیان مشکل است. البته انتظار می‌رود اگر مسائل فنی میان خودروساز و شرکت دانش‌بنیان به نتیجه مطلوب برسد، احتمال اینکه کار هر چند در اندازه کوچک، به عقد قرارداد برسد وجود دارد.
وی ادامه داد: تلاش صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای فراهم نمودن ایجاد ارتباط مناسب میان خودروساز و شرکت‌های دانش‌بنیان بوده است.
یوسفی اظهار کرد: پیگیری رویدادهای سال گذشته (در جهت ایجاد همکاری بین شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های خودروساز) منجر به ایجاد کمیته خودرو شده و این نشان از اهمیت شکل‌گیری همکاری میان خودروساز و شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی صندوق دارد. ظرفیت‌های قانونی برای توسعه این همکاری‌ها وجود دارد ولی برای اجرایی شدن نیازمند زمان است.
وی اظهارداشت: در خصوص استفاده از محصول دانش‌بنیان و پذیرش ریسک آن در صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی رئیس جمهور اقدامات خوبی انجام شده است. در صورت به نتیجه رسیدن مسائل فنی و امور اجرایی قراردادهای همکاری، تامین مالی از طرف صندوق به سرعت اجرایی می‌شود.
دکتر حیدرزاده نماینده شرکت سایپا دراین نشست با اشاره به اینکه شرکت‌های خودروساز به دنبال استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان و تامین قطعات از این شرکت‌ها و تامین مالی از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی بوده‌اند، گفت: خودروسازان و قطعه سازان به دلیل مشکلات و محدودیت‌های قانونی نتوانسته‌اند از ظرفیت صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی رئیس جمهور بهره ببرند. برای تسهیل روند همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان نیازمند حمایت دولت از این شرکت‌ها هستیم.
وی گفت: شرکت سایپا به طور مستقیم حامی شرکت‌های دانش‌بنیان بوده و با آنها مشغول همکاری است و فرایند دانش‌بنیان شدن جز چالش‌های فعلی اکوسیستم نوآوری صنعت خودرو است.
حیدرزاده، از جمله مشکلات همکاری میان خودروسازها و شرکت‌های دانش‌بنیان را وجود قوانین دست و پا گیر و همچنین ارزیابی‌های سخت‌گیرانه برای دانش‌بنیان شدن شرکت‌های تامین‌کننده خودروسازی عنوان کرد.
در ادامه این نشست موسوی نماینده ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی، حمل و نقل پیشرفته، به چالش‌ها، نقاط بهبود و فرصت‌های اکوسیستم همکاری میان شرکت‌های دانش بنیان و خودروسازها پرداخت و بر رصد کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته و نقش نهادهایی مانند معاونت علمی در تسهیل روندها تاکید کرد.
در پایان این جلسه، عدم تامین وثیقه از سوی خودروسازها برای شرکت‌های دانش بنیان متقاضی دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی، عدم پیگیری رویدادهای برگزار شده برای به هم رسانی عرضه و تقاضا از سوی نهادهای مربوطه برای حصول نتیجه و تولید و عرضه قطعات و مجموعه‌های مورد نیاز، علاقه‌مندی خودروسازان به تاسیس مراکز رشد و نوآوری مستقل و در قالب زیرمجموعه خودروسازان، انگیزه پایین آنها برای بهره گیری از پتانسیل های موجود و تعامل با سایر بازیگران، دانش بنیان نبودن بسیاری از شرکت های قطعه ساز مورد تایید خودروسازان، نامشخص بودن شاخص‌های ارزیابی، دانش بنیان بودن قطعات و مجموعه‌های خودرویی و تاثیر آن بر عدم تایید برخی از قطعات "های - تک" به عنوان دانش بنیان و عدم اجرای قانون مرتبط با ایفای نقش تامین کننده وثیقه جهت دریافت وام از سوی شرکت‌های دانش بنیان توسط شرکت های بیمه، از مهمترین چالش های اکوسیستم نوآوری صنعت خودرو اعلام شدند.
نظر شما