فاطمه محمدی پور؛ بازار: توافق ۲۵ ساله ایران و چین برای اولین بار اسفندماه سال ۱۳۹۴ در دیدار آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی با شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری خلق چین و با عنوان «توافق ایران و چین برای روابط استراتژیک ۲۵ ساله» مطرح شده بود.
بر اساس سندی که ایران از این توافق منتشر کرده جزئیاتی از این توافق وجود ندارد. متن منتشر شده عمدتاً حالت تفاهم نامه دارد و در آن ارقام و اعدادی درج نشده است. در واقع این سند همکاری، بیانگر راهبرد بلندمدت همکاری ایران و چین است و هر بند از متن اصلی یا ضمیمه‌های سه‌گانه نیاز به قراردادهای جداگانه‌ای برای اجرایی شدن دارد که آن قراردادها حاوی جزئیات این توافق است.
در ارتباط با قرارداد ۲۵ ساله چین و ایران و جایگاه ایران در طرح جاده ابریشم خبرنگار بازار گفتگویی با «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*ایران و چین درصدد انعقاد توافق ۲۵ ساله هستند. بر این اساس همکاری میان دو کشور در حوزه های مختلف گسترش پیدا می کند. ارزیابی شما از این سند چیست؟
من در مورد محتوای این سند آگاهی چندانی ندارم اما باید بگویم که ایران و چین به راحتی علیه ایالات متحده آمریکا متحد می شوند و اتحاد علیه واشنگتن بخشی از این سند همکاری است.
*برخی معتقد هستند این توافق همکاری نشان می دهد رویکرد سیاست خارجی ایران در آینده «نگاه به شرق» را به شکل جدی تری دنبال می کند. با عملکرد کشورهای غربی در خصوص برجام، افکار عمومی داخل ایران برای پذیرش این موضوع نیز بیشتر مهیا شده است. ارزیابی شما چیست؟
به نظر می رسد هدف این توافق نامه تغییر رویکرد ایران و نگاه به سمت شرق باشد و دقیقاً این همان چیزی است که اتفاق می افتد و شنیدن آن جای تعجب ندارد.
*در کنار سند همکاری ایران و چین، شاهد احیای جاده ابریشم از سوی چین در قالب طرح «یک کمربند؛ یک جاده» هستیم. این طرح بزرگترین طرح اقتصادی تاریخ بشر است. اهمیت این طرح برای ایران چیست؟
طرح «یک کمربند یک جاده» نشان دهنده گسترش نفوذ چین به عنوان یک قدرت اقتصادی در سراسر جهان است و ایران بخشی از طرح بزرگ چین است. احتمالا ما شاهد همکاری ایران در این طرح خواهیم بود زیرا می تواند از نظر اقتصادی به نفع ایران باشد.
ایران همچنین می تواند طرف چین را در برخورد با ایالات متحده آمریکا بگیرد. به طور کلی جایگاه ایران در طرح احیای جاده ابریشم بسیار مهم است هم برای چین و هم برای ایران.
*پکن صحبت از توسعه جدید و نظم جدید چینی می کند. به نظر شما مولفه های اصلی این نظم اقتصادی چیست؟
من فکر می کنم جاده ابریشم و فعالیت اقتصادی در آفریقا بخشی از آن است. سایر فرصت های جغرافیایی که بوجود می آیند هم مولفه های دیگر نظم اقتصادی مورد نظر پکن را تشکیل می دهند. همچنین ممکن است این کشور از موفقیت خود در مقابله با بیماری همه گیر کووید ۱۹ و احیای اقتصاد خود بهتر از قدرتهای بزرگ اقتصادی بهره ببرد.
نظر شما