علیرضا مبصر؛ گروه بورس: پس از برکناری وزیر اقتصاد، بازار سهام تهران در ابتدا با کاهش شدید شاخص و خروج نقدینگی حقیقی مواجه شد. افت ۳۵ هزار و ۵۵۸ واحدی شاخص کل در معاملات آن روزها، نشانگر کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و افزایش نااطمینانی در بازار سرمایه بود. در پایان معاملات، شاخص کل در سطح ۲ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۴۱۲ واحد ایستاد که رفته رفته با کاهش افسارگسیخته شاخص کل به ۲میلیون ۶۹۰ هزارواحد رسید.
تحلیلگران، برکناری وزیر اقتصاد را به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی افزایش عدم اطمینان در بازار سهام ارزیابی کردند. علاوه بر این، افزایش تقاضای نقدینگی در آستانه سال نو و سیاست‌های جدید بانک مرکزی در بازار ارز، موجب تشدید روند اصلاحی بورس شد. بازار بورس علاوه بر شوک‌های سیاسی همچون استیضاح وزیر، در موقعیت نامناسبی از نظر زمانی نیز قرار داشت، چراکه در روزهای منتهی به آخر سال همواره روزهای قرمزی را تجربه می‌کند.
چرخش نقدینگی به سمت طلا
در معاملات آن روزها، صندوق‌های درآمد ثابت و بازار سهام شاهد خروج نقدینگی حقیقی بودند، درحالی‌که صندوق‌های طلا با ورود قابل‌توجه نقدینگی مواجه شدند. برخی کارشناسان معتقد بودند که پیش از استیضاح وزیر اقتصاد، امید به بهبود بازار سهام وجود داشت و این بازار می‌توانست بخشی از نقدینگی را جذب کند. اما پس از تغییرات اخیر، عدم اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بورس افزایش یافت و در نتیجه، سرمایه‌ها به بازارهای امن‌تر نظیر طلا و ارز انتقال پیدا کرد.
جالب توجه اینکه، در آن مقطع ارزش معاملات صندوق های طلا از ارزش معاملات کل بازار سهام و حق تقدم پیشی گرفت. این وضعیت، بیانگر تغییر انتظارات سرمایه گذاران و بی اعتمادی به روند آینده بازار سهام بود
بازار ارز در مسیر صعود؛ عبور دلار از نرخ پیش از استیضاح
همزمان با افت شاخص بورس، بازار ارز نیز روند افزایشی به خود گرفته بود. قیمت دلار که از روز استیضاح وزیر اقتصاد روند صعودی را آغاز کرده بود، به بالاتر از نرخ پیش از استیضاح رسید. دلار تهران معاملات را در نیمه دوم کانال ۹۱ هزار تومانی آغاز کرد و در میانه روز از مرز ۹۲ هزار تومان عبور کرد. این روند افزایشی تا پایان معاملات ادامه داشت و نرخ دلار در کانال ۹۲ هزار تومان تثبیت شد.
یکی از اخبار مهمی که بر بازار ارز تأثیر گذاشت، اعلام عدم تمدید معافیت تحریمی عراق از سوی آمریکا بود. وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرد که معافیت عراق برای پرداخت بهای واردات برق از ایران تمدید نشده است. این معافیت که از سال ۲۰۱۸ برقرار بود، هر ۱۲۰ روز یک‌بار تمدید می‌شد اما این بار، در روز شنبه به پایان رسید. تحلیلگران این اقدام را نشانه‌ای از تشدید فشارهای تحریمی آمریکا بر اقتصاد ایران قلمداد کرده‌اند که می‌تواند در روزهای آینده نیز به رشد نرخ ارز دامن بزند.
در همین راستا، قیمت درهم امارات در بازار ارز تا نیمه کانال ۲۵ هزار تومانی پیشروی کرد و حباب درهم در محدوده ۹۰۰ تومان قرار گرفت. این موضوع، سیگنال رشد بیشتر نرخ دلار را به بازار مخابره کرده است
ارزهای حاصل از صادرات در چه وضعیتی هستند؟
در کنار تحولات بازار ارز، امروز خبرگزاری تسنیم گزارشی درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات منتشر کرد. طبق اعلام دیوان محاسبات کشور، تنها ۳۰ درصد از ارز صادراتی شرکت‌های بزرگ دولتی و پتروشیمی‌ها به چرخه رسمی اقتصاد کشور بازگشته است. در این گزارش، پیشنهاد انحلال مرکز مبادله و اتخاذ سیاست‌های جدید برای مدیریت منابع ارزی مطرح شده است. این در حالی است که مرکز مبادله، در حال حاضر دامنه فعالیت‌های خود را گسترش داده و حتی وارد عرضه اوراق گواهی طلا و سکه نیز شده است. برخی کارشناسان معتقدند که افزایش نقش‌آفرینی این مرکز در بازارهای مختلف، مدیریت سیاست‌های ارزی را پیچیده‌تر کرده است.
افزایش قیمت طلا و سکه
افزایش قیمت دلار به رشد قیمت طلا و سکه نیز منجر شد. در معاملات آن روزها، قیمت سکه امامی دو کانال رشد کرد و طلای آب‌شده نیز افزایش یافت. در نتیجه، حباب طلای آب‌شده به بالای ۱۰ درصد و حباب سکه امامی به بالای ۲۵ درصد رسید. نا اطمینانی‌های حاصل از وقایع سیاسی به نفع ارزهای خارجی همچون دلار شده که با رشد قیمتی مواجه شد و مجدداً سطوح ۹۲ هزار تومانی را لمس کرد. علاوه بر افزایش تقاضا در بازار طلا، برخی تحلیلگران معتقدند که ورود نقدینگی سنگین به صندوق‌های طلا، موجب کنترل نسبی هیجانات در بازار شده است. بااین‌حال، داده‌های موجود نشان می‌دهد که انتظارات تورمی در بازار طلا همچنان در سطح بالایی قرار دارد.
تصویب کنوانسیون های پالرمو و CFT و تأثیر آن بر بورس
با این حال، در روزهای اخیر، تصویب کنوانسیون‌های پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام موجب تغییر نسبی جو بازار و بهبود شاخص کل شده است. شاخص کل بورس پس از عبور از روند نزولی، توانست بخشی از افت‌های گذشته را جبران کند و به سطح ۲ میلیون و ۷۴۰هزار واحد برسد. تحلیلگران تصویب این کنوانسیون‌ها را گامی در راستای کاهش موانع بین‌المللی در حوزه مبادلات بانکی و جذب سرمایه خارجی ارزیابی می‌کنند.
اگرچه بورس با این حمایت تا حدودی از روند نزولی خارج شده، اما بازارهای رقیب همچنان جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارند. در معاملات اخیر، شاهد رشد قیمت طلا و سکه بودیم که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران همچنان به بازارهای امن‌تر تمایل دارند. ورود نقدینگی به صندوق‌های طلا و افزایش قیمت سکه، بیانگر آن است که بازارهای موازی همچنان در حال جذب سرمایه‌های سرگردان هستند.
تصویب کنوانسیون‌های پالرمو و CFT تا حدی توانسته از شدت افت بورس بکاهد و جو مثبتی را در این بازار ایجاد کند، اما همزمان رشد قیمت طلا و سکه و تداوم افزایش نرخ ارز نشان می‌دهد که بازارهای رقیب همچنان با قدرت به مسیر صعودی خود ادامه می‌دهند. در حالی که بورس از فشار فروش سنگین رهایی یافته، اما جذابیت بازارهای موازی همچنان مانع از بازگشت کامل نقدینگی به این بازار شده است.
نظر شما