آینده خرید کتاب در دنیای دیجیتال

به گزارش بازار، اگر اهل کتاب و کتابخوانی هستید، شاید برای شما هم سوال باشد که با وجود تغییرات در صنعت نشر و توزیع کتاب، آینده خرید کتاب در دنیای دیجیتال چگونه است؟ با گسترش اینترنت همه فرایندها شامل تغییراتی شده و دنیای کتاب و توزیع کتاب نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. ظهور کتاب‌های الکترونیکی و صوتی، تجارت الکترونیک و امکان خرید آنلاین، شیوه خرید و فروش کتاب‌ها را کاملاً تغییر داده است. اکنون تقریباً ۴۵ درصد از کل فروش کتاب در سراسر جهان به صورت آنلاین انجام می‌شود. 

در دهه‌های اخیر، سیر تحول کتاب وارد مرحله جدیدی شده است. صنعت نشر و خرید کتاب با پیشرفت فناوری دچار تحولات شگرفی شده و روش‌های سنتی جای خود را به روش‌های نوین و دیجیتالی داده‌اند.

درست است که دنیا به سرعت به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود و حوزه کتاب دچار تحولاتی شده اما کتاب‌های کاغذی همچنان جایگاه خاص خود را حفظ کرده‌اند. اما نحوه خرید بیشتر به سمت شیوه آنلاین رفته و خرید کتاب آنلاین برای کتاب‌های فیزیکی در دهه گذشته رشد داشته است و در آینده شاهد رشد بیشتر آن خواهیم بود.

تاثیر کتاب‌های الکترونیکی و صوتی بر صنعت کتاب

مسلما یکی از مهمترین تحولاتی که با دیجیتالی شدن در صنعت نشر رخ داده است ظهور کتاب‌های الکترونیکی و صوتی بوده که به دلیل دسترسی ساده‌تر و سریع‌تر محبوبیت زیادی یافته‌اند. کتاب‌های الکترونیکی و صوتی در دنیای پرمشغله امروزی گزینه‌های بسیار عالی برای مطالعه هستند. زیرا دیگر نیازی به حمل کتاب‌های سنگین نیست و به راحتی در هر زمانی می‌توان کتاب مورد علاقه خود را مطالعه کرد. بر اساس گزارش انجمن ناشران آمریکایی (AAP)، فروش کتاب‌های الکترونیکی ۲۳ درصد از کل فروش کتاب در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داده است. این تغییر، ناشران سنتی را وادار کرده است تا در استراتژی‌های خود تجدید نظر کنند و سرمایه‌گذاری سنگین‌تری در نشر دیجیتال داشته باشند. کتاب‌های صوتی نیز روز به روز به محبوبیتشان افزوده می‌شود. در برخی کشورها بازار کتاب‌های صوتی از کتاب‌های الکترونیکی یا کتاب‌های چاپی بیشتر بوده است. 

مزایای کتاب‌های الکترونیکی و صوتی

کتاب‌های الکترونیکی و صوتی مزایای بسیار زیادی دارند، برای همین موضوع است که به سرعت در حال گسترش هستند. این مزایا عبارتند از:

امکان استفاده بلافاصله پس از خریداری

این کتاب‌ها بلافاصله پس از خرید قابل استفاده هستند. شما کافی است کتاب الکترونیکی یا صوتی مورد نظر خود را سفارش دهید و بلافاصله پس از سفارش می‌توانید آن را مطالعه نمایید. لازم نیست منتظر ارسال آن بمانید یا زمان زیادی برای مراجعه حضوری جهت خرید صرف کنید. 

دسترسی ساده و همیشگی 

شما در هر زمانی و در هر مکانی با یک موبایل یا تبلت می‌توانید به راحتی کتاب مورد نظر مطالعه کنید. به طور مثال در زمان استراحت میان کار می‌توانید به کتابخانه دیجیتال خود دسترسی داشته باشید یا هنگام ورزش و انجام کارهای روزانه می‌توانید به کتاب‌های صوتی گوش دهید. 

عدم نیاز به حمل 

دیگر نیازی به حمل کتاب نیست. برخی کتاب‌ها ممکن است وزن بالایی داشته باشند یا ممکن است فراموش شوند ولی این نوع کتاب‌ها همیشه در دسترس هستند و با یک تلفن همراه می‌توانید همیشه به همه کتاب‌های خود دسترسی داشته باشید.

قیمت مناسب‌تر

کتاب‌های الکترونیکی و صوتی معمولاً قیمت‌های پایین‌تری نسبت به نسخه‌های چاپی دارند زیرا هزینه‌های چاپ، توزیع و ارسال حذف شده‌اند. البته کتاب‌های صوتی به دلیل هزینه‌های ضبط و استودیو گاها ممکن است گران‌تر باشند.

قابلیت‌های اختصاصی

ایبوک‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای کتابخوانی مطالعه می‌شوند که امکاناتی نظیر یادداشت گذاری، هایلایت، جستجو ساده‌تر و... را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند. خرید کتاب الکترونیکی به دلیل وجود این امکانات و قیمت پایین‌تر طرفداران زیادی یافته است. نرم‌افزارهای پخش کتاب‌های صوتی نیز امکان تنظیم سرعت پخش را دارند که سبب بهبود تجربه کاربری می‌شود.

کاهش آسیب‌های محیط زیست

 یکی دیگر از برتری‌های این نوع کتاب‌ها، کاهش آسیب‌های محیط زیستی است. فرایند چاپ نیازمند قطع درختان، تولید کاغذ و افزایش آلاینده‌های محیطی است. این نوع کتاب‌ها عملاً دوستدار محیط زیست هستند و تاثیرات منفی محیط زیست را کاهش می‌دهند.

چالش‌ها و مشکلات کتاب‌های الکترونیکی و صوتی

عملاً با توجه به مزایای فراوان این نوع کتاب‌ها، مشکلات آنها بسیار ناچیز است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.

خستگی چشم 

مطالعه کتاب‌های الکترونیکی به صورت طولانی مدت می‌تواند باعث خستگی چشم شود. دستگاه‌های کتابخوان برای این موضوع وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود در آینده بیشتر به این موضوع توجه شود و نوآوری‌های بیشتری جهت کاهش خستگی چشم صورت بگیرد.

فقدان تجربه لمسی 

لمس کاغذهای کتاب برای همه ما حس نوستالژی دارد و از ورق زدن کتاب لذت می‌بریم. کاهش تعامل فیزیکی ممکن است برای برخی افراد خوشایند نباشد.

محدودیت تمرکز 

کتاب‌های صوتی چون وابسته به شنیدار هستند ممکن است سبب کاهش تمرکز هنگام مطالعه شوند و به همین جهت برای کتاب‌های آموزشی‌ توصیه نمی‌شوند. این مشکل در ایبوک‌ها به دلیل وجود نرم‌افزارهای با قابلیت علامت گذاری بسیار کمتر است.

تاثیر تجارت الکترونیک بر فروش کتاب

تجارت الکترونیک هم اکنون بر فروش کتاب بسیار موثر بوده است. با گسترش پلتفرم‌های آنلاین فروش کتاب و انواع مارکت پلیس، فروشنده‌های سنتی کتاب و انتشارات ‌می‌توانند به راحتی از طریق این پلتفرم‌ها به مخاطبان بسیار بیشتری دسترسی پیدا کنند. همچنین خریداران خیلی ساده‌تر و با صرف زمان کمتر می‌توانند کتاب مورد نظر خود را بخرند و درباره آن تحقیق کنند.

تاثیر پلتفرم‌های آنلاین بر صنعت کتاب

پلتفرم‌سازی پدیده‌ای است که از فرآیند دیجیتالی‌سازی ناشی می‌شود و بر کسب‌وکارهای مختلف در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. پلتفرم های آنلاین نیز نقش بسزایی در انقلاب دیجیتالی صنعت نشر کتاب داشته‌اند. بهره‌گیری از نرم‌افزارهای کتابخوانی و پخش صوت با قابلیت‌های ویژه به جذابیت این پلتفرم‌ها افزوده است. استفاده گسترده از پلتفرم های دیجیتال نه تنها روش مصرف خوانندگان بلکه نحوه مصرف ناشران را نیز تغییر داده است. هم‌چنین، پلتفرم‌ها دسترسی‌ها را افزایش داده‌اند. اکنون شما بسیار راحت‌تر از قبل می‌توانید یک کتاب خاص را پیدا کنید. مهم نیست محل زندگی شما کجاست با کمی جستجو می‌توانید کتاب مد نظر را پیدا کنید و با سفارش آن، درب منزل تحویل بگیرید.

به صورت کلی، کتاب‌های الکترونیکی، کتاب‌های صوتی و پلت‌فرم‌های آنلاین شیوه خلق، توزیع و مصرف کتاب‌ها را تغییر داده‌اند و فرصت‌های جدیدی را برای نویسندگان و ناشران باز کرده‌اند. این پلتفرم‌ها به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از صنعت کتاب به رشد خود ادامه خواهند داد و به احتمال زیاد شاهد نوآوری‌های بیشتری در این حوزه خواهیم بود.

تاثیر فناوری‌های نوین بر صنعت کتاب 

گسترش فناوری‌های نوین به صنعت کتاب و بهبود فرایند خرید کتاب کمک کرده است. به عنوان مثال، استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی در پلتفرم‌های خرید کتاب کمک می‌کند تا توصیه‌های شخصی‌سازی شده به کاربران ارائه شود. این توصیه‌ها بر اساس سوابق خرید، علایق و رفتار کاربران ایجاد می‌شود. فناوری بلاک چین می‌تواند در صنعت نشر و خرید کتاب به ناشران کمک کند تا حقوق دیجیتال کتاب‌ها را به صورت شفاف و امن مدیریت نمایند و سبب کاهش نقض حقوق نشر شود. نوآوری‌ها هیجان انگیز هستند و سبب شده تا محیط رقابتی تری ایجاد شود. 

پیش بینی می‌شود در آینده نزدیک، فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برای تجربه‌های تعاملی بیشتر به کار گرفته شوند. برای کتاب‌های حوزه کودکان استفاده از واقعیت افزوده می‌تواند کمک کند تا شخصیت‌های کتاب به صورت سه بعدی و متحرک نمایش داده شوند.

تغییرات در رفتار خریداران در عصر دیجیتال

با گسترش اینترنت و افزایش دسترسی به دستگاه‌های الکترونیکی، تقاضا برای محتواهای دیجیتال در حال افزایش می‌باشد. هم‌چنین تمایل خریداران برای نسخه‌های فیزیکی از خرید حضوری به سمت خرید آنلاین گرایش یافته است. عادات مطالعه نیز با توجه به افزایش دانش دیجیتال جامعه و ایجاد این تغییرات دستخوش تحولاتی شده و افراد اکنون راحت‌تر کتاب‌های الکترونیکی و صوتی را انتخاب می‌کنند. چه بسا افرادی که این نسخ را به نسخه کاغذی ترجیح می‌دهند.

یکی دیگر از موضوعات مهم در دنیای دیجیتال امکان دسترسی به بررسی‌ها و نظرات دیگران است. در دنیای سنتی امکان دسترسی به نظرات دیگران درباره کتاب چندان وجود نداشت. با گسترش پلتفرم‌های آنلاین کتاب، می‌توان نظرات مختلف برای کتاب را مطالعه نمود و سپس تصمیم به خرید گرفت. بخش نظرات در اکثر پلتفرم‌ها از مهم‌ترین بخش‌ها برای ترغیب کاربران می‌باشند. 

آینده خرید کتاب در دنیای دیجیتال 

تحولات فرهنگی، گسترش تکنولوژی‌ها، افزایش دسترسی و افزایش دانش دیجیتال سبب می‌شود در آینده نیز شاهد تغییرات کارآمدی در صنعت کتاب و فرایند خرید کتاب باشیم. تغییرات قابل پیش بینی عبارتند از:

ادغام بیشتر فناوری‌های مدرن با صنعت کتاب

با توجه به افزایش دسترسی‌ها و گسترش تکنولوژی‌ها پیش‌بینی می‌شود که ادغام بیشتری میان فناوری‌های نوین و صنعت نشر صورت گیرد. از جمله تکنولوژی‌هایی مانند هوش مصنوعی، واقعیت افزوده، بلاکچین و... رشد تکنولوژی و ادغامات بیشتر می‌تواند این صنعت رامتحول‌تر کند و تجربه خرید را بهبود ببخشد. 

افزایش تمایلات به کتاب‌های صوتی و الکترونیک

امروزه اکثر افراد جامعه زندگی‌های پر مشغله‌ای دارند و در آینده نیز ادامه دار خواهد بود. بر این اساس، تمایل افراد به سمت کتاب‌های الکترونیکی و صوتی به دلیل کمبود زمان افزایش خواهد یافت. پیش بینی می‌شود برای این نوع کتاب‌ها، اصلاحات و بهبودهایی جهت بهبود تجربه کاربری و ایجاد بازدهی بالاتر صورت گیرد. خرید کتاب صوتی برای گوش کردن حین فعالیت‌های روزانه گزینه بسیار عالی است و می‌تواند روشی مفید برای افزایش میزان مطالعه باشد.

گسترش بیشتر پلتفرم‌ها

تجارت الکترونیک و خرید آنلاین سبب صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شوند. در خرید آنلاین شما به کتاب‌های متنوع‌تر و با اطلاعات بیشتر دسترسی دارید که از جمله دلایل جذابیت آنهاست. حال اگر بر اساس رفتار شما پیشنهادات شخصی‌سازی شده بهتری ارائه شود یا با واقعیت افزوده بتوانید شخصیت‌ را ببینید، این فرایند بیش از پیش برای شما جذابیت می‌یابد. پس احتمالا در آینده شاهد افزایش تعداد پلتفرم‌ها و نوآوری‌های آنها ، همکاری بیشتر فروشگاه‌های خرد با پلتفرم‌ها و افزایش خرید آنلاین کتاب باشیم.

نویسندگان و گویندگان مستقل

با پیشرفت تکنولوژی و تغییرات ترجیحات مصرف کنندگان، صنعت انتشار نیز در طول دهه گذشته دستخوش دگرگونی قابل توجهی شده است. قبلاً به صورت سنتی نویسندگان برای چاپ کتاب‌های خود به انتشارات بزرگ متکی بودند و ناشران همه فرایندها را کنترل می‌کردند. با گسترش دسترسی‌ها و عدم وابستگی به ناشران بزرگ، تعداد عناوین منتشر شده در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ بیش از ۴۰ درصد در جهان رشد داشته است. این موضوع نشان می‌دهد فرایند انتشار فقط به چند بازیگر اصلی وابسته نیست و ناشران مستقل با ارائه خدمات منعطف در این عرصه حضور دارند.

با توجه به عدم وابستگی به ناشران بزرگ، در آینده افزایش تعداد نویسندگان، گویندگان و موضوعات منتشر شده را شاهد هستیم. البته این موضوع نباید سبب کاهش کیفیت مطالب منتشر شده شود و لازم است راهکارهایی در این راستا ارائه شود.

بهبود تجربه خرید

همواره در طول سالیان گذشته گسترش تکنولوژی در همه زمینه‌ها به بهبود تجربه خرید کمک کرده است. در صنعت نشر و کتاب نیز پیش‌بینی می‌شود، شاهد شخصی‌سازی بیشتر و بهبود تجربه خرید باشیم.

تغییرات نوع محتواهای محبوب

در سال‌های اخیر، رمان‌های گرافیکی و محتوای بصری محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند و به یک نیروی مهم در بازار توزیع کتاب تبدیل شده‌اند. رمان های گرافیکی با ترکیب داستان سرایی و هنر بصری، برای طیف وسیعی از خوانندگان، در هر رده سنی، جذاب هستند. رشد این ژانر نشان دهنده تغییر ترجیحات خواننده است و فرصت های جدیدی را برای نویسندگان، هنرمندان و ناشران به طور یکسان ارائه می دهد. بنابراین می‌توان گفت ممکن است در آینده نوع محتواهای محبوب نیز تغییر کند.

بهبود فرایند توزیع کتاب

همانطور که فناوری به تغییر شکل دادن به دنیای نشر ادامه می دهد، آینده توزیع کتاب توسط نوآوری های جدید هیجان انگیز هدایت می شود. این پیشرفت‌ها این پتانسیل را دارند که فرآیند را سریع‌تر، کارآمدتر و برای نویسندگان و خوانندگان قابل دسترسی‌تر کنند.

 جایگاه کتاب‌های کاغذی در آینده 

شاید برای شما هم این سوال پیش بیاید که آیا در آینده کتاب‌های کاغذی وجود خواهند داشت؟ پاسخ ما به این سوال این است که درست است که دنیا به سرعت به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود ولی کتاب‌های کاغذی همچنان جایگاه خود را حفظ خواهند کرد.

هم اکنون که شاهد توسعه تکنولوژی‌ها هستیم، برخی چیزها هستند که دوست داریم به صورت سنتی تجربه کنیم برای همین انتظار می‌رود کتاب‌های کاغذی همچنان طرفداران پر و پا قرص خود را داشته باشند. 

پیش بینی می‌شود در زمینه چاپ و مواد مورد استفاده برای کتاب‌های کاغذی نیز نوآوری های صورت بگیرد. همانطور که تا کنون تغییرات زیادی داشته است از جمله کتاب های سه بعدی برای کودکان ، نوع جلدها و …. با توجه به اهمیت محیط زیست امیدواریم در آینده با تغییر در رویکرد چاپ و استفاده از کاغذهای بازیافتی و مواد دوستدار محیط زیست تاثیرات منفی این نوع کتاب بر محیط زیست کاهش یابد. 

به صورت کلی کتاب‌های کاغذی از نظر اقتصادی چالش برانگیزتر هستند.  با توجه به افزایش کتاب‌های الکترونیکی و صوتی پیش بینی می‌شود افراد در آینده برای کتاب‌های ویژه، لوکس و خاص به دنبال نسخه‌های کاغذی بروند. 

چرا کتاب کاغذی ماندگار است؟

ماندگاری کتاب‌های کاغذی به دلیل تجربه حسی و لمسی از ورق زدن کتاب و حس نوستالژی آن می‌باشد. خیلی از ما اگر زمان داشته باشیم ممکن است کتاب کاغذی را به جای کتاب الکترونیکی یا صوتی انتخاب کنیم. در واقع مطالعه کتاب‌های کاغذی می‌تواند لحظاتی برای دور شدن از دنیای دیجیتال باشد. همه ما روزانه به دلیل نوع کار، تحصیل و زندگی مدرن ساعات زیادی را ممکن است به دستگاه‌های الکترونیکی نگاه کنیم و وقتی به دنبال آرامش و استراحت باشیم ترجیح ما این است که آن لحظات را بدون دستگاه‌های الکترونیکی سپری کنیم و این نیازی ذاتی است که احتمالاً در آینده نیز ماندگار بماند. 

کتاب‌های کاغذی بخشی از میراث فرهنگی آموزشی می‌باشند. کتاب‌های کاغذی همچنان نقش مهمی در آموزش و فرهنگ ایفا خواهند کرد. در دسترس بودن کتاب‌های الکترونیکی و دستگاه‌های خواندن کتاب الکترونیکی به این معنی است که آنها در حال تبدیل شدن به یک قالب جایگزین برای کتاب‌های چاپی هستند. اما مهارت‌های خواندن سنتی هنوز ضروری است و باید آموزش داده شوند.

در واقع، کتاب‌های چاپی حدود ۶۵ درصد از کل فروش کتاب در سال ۲۰۲۲ را به خود اختصاص دادند، که نشان می‌دهد تقاضا برای قالب‌های سنتی هنوز به پایان نرسیده است.

مزایا و معایبی برای کتاب های چاپی و دیجیتالی وجود دارد و ما می توانیم بسته به شرایط شخصی فعلی خود انتخاب کنیم. کتابخوانی، در هر شکل و قالبی، چیزی جادویی است و لذتی که هر کسی باید بتواند آن را تجربه کند. یک داستان خوب یک داستان خوب است مهم نیست که چگونه خوانده شود، گفته شود یا گوش داده شود.