آیا غول نفتی ترکیه در مقابل فشارهای آمریکا سر تعظیم فرود می آورد؟

بازار؛ گروه بین الملل: پالایشگاه نفت ترکیه، توپراش TUPRAS، خود را بر سر دوراهی می بیند: ادامه واردات پرسود نفت خام روسیه یا تسلیم شدن در برابر افزایش فشار تحریم های ایالات متحده آمریکا. به گزارش رویترز، این شرکت تصمیم گرفته است خرید نفت خام اورال را متوقف کند و تاکید می کند که حتی بازیگران اصلی که به منابع سوخت جایگزین دسترسی دارند، تمایلی به ریسک دسترسی خود به بازارهای غربی و عملیات مالی ندارند.
از یک طرف، به نظر می رسد این تصمیم حرکتی اجباری بوده که توسط آخرین تحریم های اعمال شده توسط خزانه داری ایالات متحده آمریکا در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۵ تحمیل شده است. این اقدامات شرکت های نفتی کلیدی روسیه از جمله Surgutneftegaz و Gazprom نفت را هدف قرار داده است که به طور قابل توجهی مکانیسم های لجستیک و پرداخت را پیچیده می کند. از سوی دیگر، تا سال ۲۰۲۴، توپراش به شدت واردات نفت روسیه را افزایش داده بود و به رکورد بالای ۲۲۵۰۰۰ بشکه در روز رسید که ۲۶.۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۳ بود.
ترکیه به طور سنتی روابط خود را بین روسیه و غرب متعادل می کند و از موقعیت ژئوپلیتیکی خود برای منافع اقتصادی استفاده می کند. در حالی که کشورهای غربی محدودیت هایی را اعمال کردند، آنکارا از این فرصت برای خرید نفت خام اورال با تخفیف استفاده کرد و مزیت رقابتی را تضمین کرد. با این حال، توپراش اکنون مجبور است استراتژی خود را تعدیل کند، زیرا تحریم های ایالات متحده آمریکا تراکنش های مالی را پیچیده می کند و سایر جنبه های عملیات آن را تهدید می کند. اما آیا این واقعاً نشان دهنده خروج کامل ترکیه از نفت روسیه است؟ به احتمال زیاد این موضوع تغییر در استراتژی های تدارکات را نشان می دهد - به دنبال مکانیزم های جدید برای دور زدن تحریم ها به جای توقف کامل واردات.

ترکیه به طور سنتی روابط خود را بین روسیه و غرب متعادل می کند و از موقعیت ژئوپلیتیکی خود برای منافع اقتصادی استفاده می کند

همانطور که بلومبرگ گزارش می دهد، توپراش قبلاً در حال بررسی توقف خرید سوخت روسیه بود، در صورتی که قیمت ها از سقف قیمتی که غرب تحمیل کرده بود، بیشتر باشد. این یک نکته حیاتی است: موضوع ممنوعیت مطلق نیست، بلکه سازگاری با شرایط جدید است. تامین کنندگان روسی ممکن است مجبور شوند تخفیف های بیشتری ارائه دهند یا مسیرهای جایگزین را از طریق کشورهای ثالث کشف کنند. این اولین باری نیست که کسب‌وکارها خود را با تحریم‌ها وفق می‌دهند – پس از موج‌های قبلی محدودیت‌ها، نفت روسیه همچنان از طریق واسطه‌ها به اروپا راه پیدا کرد.
قابل توجه است که تصمیم توپراش در بحبوحه افزایش محموله های نفت خام روسیه از طریق دریا به ترکیه اتخاذ شده است. در دسامبر ۲۰۲۴، واردات به رکورد ۴۴۴۰۰۰ بشکه در روز افزایش یافت. با این حال، این پویایی ممکن است اکنون تغییر کند. اگر بزرگترین پالایشگاه نفت ترکیه خریدهای خود را به حالت تعلیق درآورد، ممکن است مسیرهای عرضه جایگزین - مانند مسیرهای چین یا هند که قبلاً سهم قابل توجهی از نفت خام روسیه را جذب کرده اند - اولویت داشته باشند.
یکی دیگر از عوامل کلیدی افزایش کلی گردش کالا در بنادر ترکیه است که در ژانویه ۲۰۲۵ ۱۲.۸ درصد رشد کرد. روسیه همچنان تامین کننده مهم زغال سنگ، کک و سایر مواد خام است که نشان می دهد روابط تجاری بین مسکو و آنکارا علیرغم تحریم های هدفمند همچنان قوی است. در ماه‌های آینده، ممکن است تعدیل‌هایی در زنجیره‌های تامین رخ دهد، اما جدایی کامل اقتصادی بین ترکیه و روسیه بعید به نظر می‌رسد.

تاریخ نشان می‌دهد که سیاست‌های آنکارا بسیار انعطاف‌پذیر هستند – زمانی که تحریم‌ها بیش از حد می‌شوند، طرح‌های عرضه و شرکای جدید ظهور می‌کنند

سوال اساسی این است که آیا تصمیم توپراش پاسخی کوتاه مدت است یا نشانه ای از همسویی عمیق تر بازار انرژی ترکیه. تاریخ نشان می‌دهد که سیاست‌های آنکارا بسیار انعطاف‌پذیر هستند – زمانی که تحریم‌ها بیش از حد می‌شوند، طرح‌های عرضه و شرکای جدید ظهور می‌کنند. در حال حاضر، صحبت از خروج کامل از نفت خام روسیه زود است. در عوض، احتمالا شاهد توزیع مجدد جریان های تجاری، افزایش فشار بر تامین کنندگان و امتیازات اضافی قیمت برای جبران هزینه تحریم ها خواهیم بود.
بنابراین حرکت توپراش باید به عنوان یک تعدیل ضروری برای مقررات جدید به جای رد استراتژیک نفت روسیه در نظر گرفته شود. ترکیه همچنان در سرمایه گذاری بر بحران های ژئوپلیتیک ماهر است و اگر راهی برای ادامه تجارت با روسیه در کنار دور زدن تحریم ها وجود داشته باشد، می توان مطمئن بود که آن را پیدا می کند.