امید محمدی؛ بازار: واگذاری «گروه صنعتی ایران خودرو» به بخش خصوصی طی دو روز گذشته با اتفاقات عجیب و غریب مواجه بوده است. باتوجه به اینکه «گروه صنعتی ایران خودرو» به یک واحد زیان ساز تبدیل شده است، تنها راه حل نجات بزرگترین خودروساز خاورمیانه واگذاری به بخش خصوصی است. شاید در ساختار بدنه دولت، ارگان های که باید به فرآیند خصوصی سازی و واگذاری «گروه صنعتی ایران خودرو» نظارت دقیق داشته باشد، وزارت صمت و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) است. طی دو روز گذشته «وزارت صمت» و «ایدرو» کمترین اظهار نظر و واکنش نسبت به واگذاری بزرگترین خودروساز کشور به بخش خصوصی یا تسهیل این فرآنید داشته است. اگر وزارت صمت تمایلی به اظهار نظر و تسهیل فرآیند خصوصی سازی «گروه صنعتی ایران خودرو» ندارد، چرا «ایدرو» به عنوان متولی این صنعت حاضر به بهبود فرآیند، پاسخگویی یا برنامه ریزی برای این مهم نیست؟
سازمان هایی مانند «ایدرو» موظفند تحولات ساختاری نظیر ادغام، تملک یا خصوصی سازی شرکت های بزرگ را با رویکردی شفاف، منسجم و مبتنی بر مشارکت عمومی مدیریت کنند
وظیفه ایدرو در خصوصی سازی چیست؟
تحولات ساختاری نظیر ادغام، تملک یا خصوصی سازی شرکت های بزرگ، علاوه بر عملکرد آن شرکت ها به منافع گسترده ذی نفعان که شامل کارکنان، سرمایه گذاران و جامعه می شود، تاثیر خواهد عمیقی می‌گذارد. در چنین شرایطی شفافیت و پاسخگویی نه تنها اصل اخلاقی بلکه ضرورتی عملی برای جلب اعتماد عمومی و پیشگیری از فساد است. سازمان هایی مانند «ایدرو» موظفند این تحولات را با رویکردی شفاف، منسجم و مبتنی بر مشارکت عمومی مدیریت کنند. اما آیا ایدرو تاکنون توانسته این نقش را به درستی ایفا کند؟
تضمین شفافیت و پاسخگویی در تحولات کلان صنعتی مسئولیتی است که نمی توان آن را نادیده یا به تعویق انداخت. پرسش اینجاست که آیا سازمان هایی مانند «ایدرو» که به لحاظ ساختاری و ماموریتی در موقعیت مرجع صنعتی و فرآیندهای مربوطه قرار دارند، به وظایف خود فعالانه عمل می کنند؟ شفافیت به عنوان یکی از ارکان کلیدی حکمرانی شرکتی، در جریان انتقالات پیچیده نظیر خصوصی سازی ها اهمیت دوچندان پیدا می کند. در سطح جهانی، نهادهای نظارتی بر شفافیت کامل اطلاعات و ارتباطات در تمام مراحل این فرآیندها تاکید دارند تا از بروز فساد احتمالی جلوگیری و تصمیم گیری ها بر اساس «اصول منصفانه» صورت گیرد. با این حال، عملکرد «ایدرو» در این زمینه نه تنها پیشگامانه نبوده بلکه موجب افزایش ابهامات جایگاه این نهاد شده است.
ایدرو که متشکل از مدیران اجرایی باسابقه و متخصصان بازار است، موقعیتی منحصربه فرد برای هدایت فرآیندهای پیچیده خصوصی سازی دارد
سکوت ایدرو در فرآیند واگذاری ایران خودرو
ایدرو که متشکل از مدیران اجرایی باسابقه و متخصصان بازار است، موقعیتی منحصربه فرد برای هدایت فرآیندهای پیچیده خصوصی سازی دارد. با این حال، انفعال این سازمان در فرآیند خصوصی سازی صنعت خودروسازی و عدم ارائه راهبردهای شفاف و موثر، جایگاه آن را زیر سوال برده است. وظایف «ایدرو» نباید صرفا به نمایش های مدیریتی محدود شود؛ بلکه انتظار می رود این سازمان به عنوان حافظ منافع ملی عمل و با ترویج شفافیت و تقویت اعتماد عمومی، نقش کلیدی خود را ایفا کند.
در حالی که سازمان های مشابه در «سطح بین المللی» با انتشار دانش تخصصی و حمایت از اصول اخلاقی نقشی فعال در تحولات کلان ایفا می کنند، «ایدرو» طی سال های اخیر عملا از صحنه تصمیم گیری های کلیدی کنار کشیده است. حداقل انتظار می رفت این سازمان با بهره گیری از تجربه مدیران خود، «نقش میانجی» موثری میان اهداف تجاری و منافع ذی نفعان ایفا کند. کوتاهی در این زمینه یا حتی برداشت عمومی از انفعال «ایدرو» می تواند اعتماد عمومی به فرآیندهای خصوصی‌سازی را به شدت خدشه‌دار کند.
انفعال یا ضعف برنامه ریزی از سوی «ایدرو» در فرآیند خصوصی سازی ایران خودرو نه تنها جایگاه ملی این سازمان را زیر سوال می برد؛ بلکه می تواند آسیب جدی به بنیان صنعت خودرو وارد کند
ابهامات موجود درباره عملکرد «ایدرو» امروز بیش از هر زمان دیگری در خصوصی سازی بزرگترین خودروساز خاورمیانه نمایان شده است. آیا این سازمان توانسته است ماموریت خود برای تقویت شفافیت و پاسخگویی صنعتی را به انجام رساند؟ آیا تعامل کافی با ذی نفعان انجام داده تا هیچ بخشی از این انتقالات مبهم باقی نماند؟ آیا با رسانه ها و مردم به طور شفاف گفتمانی در این خصوص انجام داده یا رسانه ها مجبور به حدس زدن فعالیت های ایدرو بودند؟ اگرچه چارچوب های نظارتی زیربنای لازم برای مدیریت تحولات صنعتی را فراهم می کند، اما بدون «مدیریت فعالانه ایدرو» این تلاش ها ناقص خواهد ماند.
در نهایت باید تاکید کرد که شفافیت نه تنها یک الزام قانونی بلکه بخشی جدایی ناپذیر از مدیریت مسئولانه است. «ذی نفعان» و «مردم» حق دارند از نحوه خصوصی سازی ناراضی باشند؛ چون انتظار داشتند که سازمانی با این همه شوآف مدیریتی بتواند منافع آن ها و صنعت را در جریان تحولات بنیادین حفظ کند. انفعال یا ضعف برنامه ریزی از سوی «ایدرو» نه تنها جایگاه ملی این سازمان را زیر سوال می برد؛ بلکه می‌تواند آسیب جدی به بنیان صنعت خودرو وارد کند. اکنون زمان آن رسیده است که ایدرو با اتخاذ رویکردی قاطعانه تر و شفافانه، نقش واقعی خود را در تضمین شفافیت و پاسخگویی این رویدادها ایفا و از گوشه گیری رسانه ای دوری کند.
نظر شما