بازار: نجمه جهان تیغ؛ به اعتقاد کارشناسان و فعالان حوزه مسکن طرح نهضت ملی این روزها به آش شوری تبدیل شده و دولت هم علی رغم اینکه به ناکارآمد بودن این طرح پی برده اما فعلا اقدامی برای اصلاح قانون یا استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در تولید مسکن نکرده است. تولید یک میلیون مسکن در سال وعده ماورایی که بر زمین مانده و امروز شاهدیم مسکن تولیدی در کشور به 200 هزار واحد هم نمی رسد. «سید مجید نیک نژاد» معتقد است مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون جهش تولید اشتباه بزرگی کرده است. وی در این گفتگو به قوانین حوزه تولید مسکن و سایر طرح هایی که در سال های گذشته اجرا شده است اشاره می کند. مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید.
*برخی معتقدند قانون جهش تولید مسکن از اساس اشتباه بوده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
قانون جهش تولید مسکن یک قانون بی قانون بود که مجلس قبل از انتخاب آیت الله رئیسی به ریاست جمهوری تصویب کرد و در همان سال اول متوجه شدیم که کلیه تولیدات واحدهای مسکونی در قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و آیین نامه اجرایی آن را قفل کرده است.
بخش خصوصی از همان ابتدا مخالفت خود با این قانون را اعلام کرد. روال قانونی تولید و عرضه مسکن یک بار با مسکن مهر شکسته شد و بزرگترین ضرر را به ارزش پول ملی وارد کرد به نحوی که هنوز هم برخی از پروژه های مسکن مهر بلاتکلیف هستند.
قانون جهش تولید نباید صرفا مشمول واحد های ملی باشد بلکه باید واحدهای اجاره ای، بافت فرسوده، سرمایه گذاری داخلی و خارجی، فناوری های نوین و مسکن روستایی را هم شامل و از حمایت برخوردار شود که همه این موارد در قانون ساماندهی آمده است و بخش خصوصی باید این موارد را اجرایی کند.
قانون ساماندهی مصوب سال 88 و تصویب نامه هیات وزیران در خصوص سیاست ها و خط مش های ساماندهی، حمایت و نظارت و بازار تولید و عرضه مسکن مربوط به سال 75 است.
با توجه به سایر چالش ها و دخالت هایی که در سایر بخش های صنعت ساختمان مانند نظام مهندسی وجود دارد می توان گفت بر سر این صنعت و اشتغال و اقتصاد پایدار کشور بلایی آورده اند که جبران آن سخت است.
قانون جهش تولید مسکن قوانین و مصوبات لازم الاجرای تصویب نامه هیات وزیران، قانون نظام مهندسی، قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و آیین نامه اجرایی آن را زیر پا گذاشته است.
*آیا دولت می تواند مسکن ساز خوبی باشد؟
دولت نمی تواند پیمانکار باشد و دستگاه های اجرایی قادر به تولید مسکن نیستند. چطور ممکن است برای بانک ها به عنوان بنگاه اقتصادی قانون تصویب کرد که 20 درصد تسهیلات سالیانه را به جهش تولید اختصاص دهند آن هم فقط شامل زمین هایی که توسط ادارات راه و شهرسازی در بین نهادهای حکومتی توزیع شده، می شود که این مسئله بزرگترین تخلف به حساب می آید.
تولید این واحدها باید توسط دارندگان صلاحیت صورت گیرد که در تصویب نامه هیات وزیران تعریف شده و این افراد دارای صلاحیت همان انبوه سازان و توسعه گران هستند که باید برای کسانی که توان مالی دارند و یا به صورت مشارکت مسکن تولید کنند.
*آیا مردم توان پرداخت اقساط نهضت ملی را دارند؟
دهک های پایین اصلا توان پرداخت آورده اولیه و اقساط را ندارند. اقساط تسهیلات 550 میلیون تومانی ماهیانه 25 میلیون تومان است و حالا که قرار است افزایش یابد، در این شرایط دهک های هشت و 9 هم از پس پرداخت اقساط بر نمی آیند چه برسد به دهک های پایین.
در قالب مسکن ملی از مردم پول گرفتند و به جهش تولید وصل کردند. 40 میلیون تومانی که آن زمان به عنوان آورده اولیه از متقاضیان دریافت شد، با در نظر گرفتن تورم معادل 300 میلیون تومان امروز است.
مجلس صلاحیتی برای درگیرکردن بنگاه های اقتصادی و بانک ها ندارد. امروز بانک های خصوصی را جریمه کرده اند که این مسئله سبب شده سیستم بانکی کشور قفل شود. بانک ها از کدام منبع باید تسهیلات بپردازند؟ برای ارائه تسهیلات باید پول خلق شود که خود باعث ایجاد تورم می شود.
*شما چه پیشنهادی دارید؟
جهش تولید مسکن غلط بوده و آنهایی که باعث و بانی بودند باید پاسخگو باشند.
در استان کرمانشاه، ساخت کمتر از 600 واحد به عهده بخش خصوصی گذاشته شده است و مابقی در اختیار نهادها است که این یک تخلف محض است چراکه طبق تصویب نامه هیات وزیران، بخش های اقتصادی کشور جدا هستند و شامل دولتی و نهادها، بخش تعاونی و بخش خصوصی می شود. طرح نهضت ملی باید توسط بخش خصوصی و تعاونی اجرا شود نه نهاد های حاکمیتی.
«گلی که مسئولان آب گرفته اند» هیچ کسی نمی تواند مدیریت کند. مهرداد بذرپاش می گفت برای تولید یک میلیون مسکن باید دو برابر کل بودجه کشور پول اختصاص داد و این یعنی وزیر هم اعتقادی به این طرح نداشت. وضع کنندگان این قانون موجب ایجاد رانت شده اند. در حال حاضر یک واحد استیجاری هم تولید نشده این در حالی است که نصف مردم ایران مستاجر هستند و در بافت های فرسوده هم به همین شکل است. به جای ایجاد رانت در مسکن ملکی باید از تولید واحدهای استیجاری در بافت فرسوده حمایت می شد تا بار روی دوش مردم کاهش یابد.
*این مسائل چه آسیبی به چرخه اقتصادی صنعت ساختمان وارد کرده است؟
امروز صنعت ساختمان قفل شده و مشاغل مرتبط با آن تعطیل است. تولید، با قانون، جهش پیدا نمی کند. در سال های ابتدای مسکن مهر 700 هزر واحد در سال تولید می شد که به مرور کاهش یافت و در طرح مسکن ملی به 400 هزار واحد در سال رسید و اکنون به 200 هزار واحد هم نمی رسد.
نظر شما