مسکن رونق می‌گیرد

عرفان حاجی پروانه، بازار؛ برآورد اتاق ایران از انتظارات فعالیت شرکت‌های ساختمانی در گزارش شامخ مسکن گویای این است که بازار ملک در ماه‌های آتی از رکود نسبی فاصله خواهد گرفت و احتمالا شاهد رشد معاملات خواهیم بود.

اتاق تعاون ایران از مهر ماه سال ۱۳۹۸، ماهانه گزارشی تحت عنوان «شامخ مدیران خرید ساختمان» را منتشر می‌کند. شاخص ِشامخ یا PMI (Purchasing Managers’ Index) شاخص مهم اقتصادی است که به صراحت نمایانگر وضعیت رونق و رکود در بخش های مختلف کسب و کار است. شاخص ارزیابی مدیران خرید در بیشتر کشورهای توسعه یافته، هر ماه از طریق اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌ای کـه بین مدیران شرکت‌های بخش‌های مختلف اقتصادی توزیع می‌شود، محاسبه می‌شود.

بر این اساس شامخ ساختمان، پرسشنامه‌ای با ۱۲ معیار است که ماهانه از سوی اتاق تعاون برای نمایندگان مهم‌ترین و بزرگترین شرکت‌های ساختمانی ارسال می‌شود. این ۱۲ معیار عبارتند از: میزان فعالیت‌های انجام شده (تولید، ارائه خدمات، و...)، میزان سفارشات جدید مشتریان، سرعت انجام و تحویل سفارش و یا فرآیند کار، موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده، میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی، قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم مورد نیاز، موجودی محصول نهایی در انبار و یا کارهای معوق و ناتمام، میزان صادرات کالا یا خدمات، قیمت محصولات تولید شده خدمات ارائه شده مصرف حامل‌های انرژی، میزان فروش کالاها و خدمات و انتظارات در ارتباط با فعالیتهای شرکت در ماه آینده.

نمایندگان یا مدیران عامل شرکت‌های ساختمانی باید درباره هر کدام از معیارهای نامبرده در سه حالت پاسخ دهند؛ یعنی بهتر شده، تغییری نکرده است و بدتر شده است. در نهایت پژوهشگران اتاق ایران این طیف‌های مختلف را کمی می‌کنند و به عددی از یک تا صد می‌رسند. اگر میانگین این معیارها کمتر از ۵۰ باشد، نشان‌دهنده رکود مسکن است و اگر بالای ۵۰ باشد، به معنای رونق مسکن است.

محققان این پژوهش در نهایت داده‌ها را به لحاظ فصلی تعدیل می‌کنند؛ چرا که عنصر زمان برای بازار مسکن بسیار تاثیرگذار است. مثلا به وطور معمول و میانگین بیشترین و کمترین معاملات مسکن در ۱۲ ماه سال، به‌ترتیب به اسفند ماه و فروردین ماه تعلق دارد.

به طور که از سال ۱۳۹۶ تاکنون تعداد معاملات اسفند ماه زیر پنج هزار معامله نبوده است و معاملات فروردین ماه هیچگاه بیش از ۵۸۰۰ معامله نرفته است. به همین دلیل نیاز است اعداد منطقی باشد و ما باید در تحلیل‌هایمان به جنبه تعدیل شده بنگریم.

شاخص شامخ مسکن در خرداد ماه امسال به صورت تعدیل شده عدد ۴۸.۳۹ را نشان می‌دهد و این یعنی بازار رکودی بوده است. تعداد معاملات این ماه هم موید این رکود است. در اردیبهشت ماه که حدود ۱۰۰۰ معامله بیشتر انجام شده بود، شامخ مسکن به عدد ۵۸.۱۹ رسید و این یعنی وضعیت مسکن در اردیبهشت امسال کمی بهتر بوده است. دوازدهمین معیار این پژوهش نگاهی به آینده دارد. انتظارات فعالیت شرکت‌های ساختمانی در ماه آتی. این معیار برای تیر ماه عدد ۶۱.۹۰ را نشان می‌دهد و این یعنی بازار مسکن دست کم در یکی دو ماه آینده از رکود نسبی خارج خواهد شد.