بازار؛ گروه بین الملل: در بیست و سومین اجلاس سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای (SCO) که به طور مجازی در دهلی نو برگزار شد، سرانجام و رسماً از جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو دائمی آن استقبال شد. سال آینده نیز نوبت بلاروس خواهد بود، در حال حاضر این کشور و مغولستان به عنوان ناظر در اجلاس سال ۲۰۲۳ و ترکمنستان به عنوان مهمان شرکت کردند. پس از سال‌ها «فشار حداکثری» آمریکا، تهران از شر تحریم‌ها خلاص و نقش خود را در روند جاری ادغام اوراسیا مستحکم می‌کند.
برخی کارشناسان ادغام کامل سازمان همکاری شانگهای و بریکس را پیشنهاد کردند که در اجلاس آتی آفریقای جنوبی در مسیر بریکس پلاس قرار خواهند گرفت. ناگفته نماند که این ادغام در مورد اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) نیز صدق می‌کند. گام بعدی، کار بر روی هماهنگی چندین بانک توسعه و سپس فرآیند انتشار اوراق قرضه مرتبط با ارز تجاری جدید است. اوراق قرضه جدید در مقایسه با دلار آمریکا و اوراق خزانه ایالات متحده، امن و مستلزم تسریع دلارزدایی خواهند بود. سرمایه مورد استفاده برای خرید این اوراق باید برای تامین مالی تجارت و توسعه پایدار استفاده شود.
تمرکز بر ژئواکونومیک همگرا
بیانیه سازمان همکاری شانگهای به صراحت اعلام کرد که این نهاد چندجانبه در حال گسترش «علیه سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نیست». در مقابل، موافق همکاری گسترده مطابق با اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد، منشور سازمان همکاری شانگهای و قوانین بین المللی بر اساس در نظر گرفتن منافع متقابل است. محور این روند حرکت به سوی نظم جهانی چندقطبی منصفانه است که در نقطه مقابل «نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» تحمیلی توسط هژمون قرار دارد.
از نظر عملی، پوتین انتظار دارد تجارت در سازمان همکاری شانگهای با استفاده از ارزهای ملی رشد کند و همچنین همکاری در بانکداری، دیجیتالی شدن، فناوری پیشرفته و کشاورزی تقویت شود
به موازات ستایش مودی از نقش کلیدی ایران در توسعه کریدور حمل و نقل بین المللی شمال جنوب (INSTC)، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران قاطعانه از تجارت سازمان همکاری شانگهای و استفاده از ارزهای ملی برای شکستن قاطعانه هژمونی دلار آمریکا حمایت کرد. شی جین پینگ، رئیس جمهور چین نیز قاطعانه گفت: «پکن همه طرفدار کنار گذاشتن دلار آمریکا، ایستادگی در برابر انواع انقلاب‌های رنگی و مبارزه با تحریم‌های اقتصادی یکجانبه است.»
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بار دیگر تاکید کرد که چگونه نیروهای خارجی با راه انداختن جنگ ترکیبی علیه روس‌ها در اوکراین، امنیت روسیه را به خطر انداخته‌اند. از نظر عملی، پوتین انتظار دارد تجارت در سازمان همکاری شانگهای با استفاده از ارزهای ملی رشد کند - ۸۰ درصد تجارت روسیه در حال حاضر به روبل و یوان است - و همچنین همکاری در بانکداری، دیجیتالی شدن، فناوری پیشرفته و کشاورزی تقویت شود.
سادیر جباروف، رئیس جمهور قرقیزستان، همچنین بر تسویه حساب‌های متقابل با ارزهای ملی تأکید کرد و گفت: «ایجاد بانک توسعه سازمان همکاری شانگهای و صندوق توسعه، کاملاً مشابه بانک توسعه جدید بریکس (NDB) در دستور کار قرار بگیرد.» قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان که ریاست سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۴ را بر عهده خواهد داشت، از ایجاد صندوق سرمایه گذاری مشترک به علاوه اتصال شبکه‌ای بنادر استراتژیک بزرگ به BRI چین و همچنین ترانس خزر حمایت کرد. مسیر حمل و نقل بین المللی که آسیای جنوب شرقی، چین، قزاقستان، دریای خزر، آذربایجان، گرجستان و اروپا را به هم متصل می‌کند. البته همه اعضای سازمان همکاری شانگهای توافق کردند که ادغام اوراسیایی بدون ایجاد ثبات در افغانستان امکان‌پذیر نیست، چون کابل را از نظر ژئواکونومیکی با BRI و INSTC پیوند می‌دهد.
جاده طولانی و پر پیچ و خم دلارزدایی
همه این فعالیت‌ها با پرونده کلیدی «دلارزدایی» که توسط بریکس پلاس رسیدگی شود، مرتبط است. جیشانکار، وزیر امور خارجه هند، تایید کرد که در حال حاضر، ارز جدید بریکس وجود نخواهد داشت. در واقع این اظهارات تاکیدی بر افزایش تجارت با ارزهای ملی است. منابع دیپلماتیک تأیید می‌کنند که توافق ناگفته میان کشورهای بریکس برای تسریع در سقوط ارزش دلار وجود دارد. سوال این است که چگونه می‌توان آن را به طور نامحسوس تسریع کرد؟
بنابراین راهکار اصلی، ایجاد ارز تجاری فراملی جدید برای BRICS ، SCO و EAEU است که وضعیت ذخیره آن اجازه ندهد قدرت برتر به یک کشور برسد، همانطور که در مورد دلار آمریکا اتفاق می‌افتد
استراتژی تجاری پوتین این است که اجازه دهد غرب بدون دخالت مستقیم روسیه دست به انواع اشتباهات استراتژیک بزند. بنابراین، آنچه که بعداً در میدان نبرد در دونباس اتفاق می‌افتد عامل حیاتی در جبهه دلارزدایی خواهد بود. چینی‌ها به نوبه خود نگران افزایش مجدد دلار در بخش تولیدی چین هستند. نقشه راه پیش‌رو نشان می‌دهد که ارز تسویه تجاری جدید برای اولین بار در EAEU طراحی شده است که توسط سرگئی گلازیف، رئیس اقتصاد کلان کمیسیون اقتصادی اوراسیا، نظارت می‌شود. این امر منجر به گسترش بریکس و سازمان همکاری شانگهای می‌شود.
بنابراین راهکار اصلی، ایجاد ارز تجاری فراملی جدید برای BRICS ، SCO و EAEU است که وضعیت ذخیره آن اجازه ندهد قدرت برتر به یک کشور برسد، همانطور که در مورد دلار آمریکا اتفاق می‌افتد. تنها راه عملی برای گره زدن ارز تجاری جدید به سبدی از کالاهای متعدد از طریق طلا خواهد بود.
در حال حاضر، حداقل ۳۱ کشور درخواست‌های رسمی برای پیوستن به BRICS اعلام کرده‌اند. ارتباطات متقابل کشورها نیز جذاب هستند. به غیر از ایران و پاکستان، تنها اعضای کامل سازمان همکاری شانگهای که اعضای بریکس نیستند، چهار کشور آسیای مرکزی هستند که اعضای اتحادیه اوراسیا بودند. از همین روی، ایران باید عضو بریکس پلاس شود. در مجموع، کمتر از ۹ کشور در میان ناظران یا شرکای گفتگوی سازمان همکاری شانگهای جزو متقاضیان بریکس هستند.
لوکاشنکو، رییس جمهور بلاروس، گفت: «ادغام بریکس و سازمان همکاری شانگهای عملاً اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.» مشارکت استراتژیک روسیه و چین بعنوان رهبران دو سازمان، این ادغام نماینده نهاد چندجانبه مبتنی بر تجارت آزاد و منصفانه واقعی است که می‌تواند تاثییرگذاری ایالات متحده و اتحادیه اروپا را کاهش و فراتر از اوراسیا گسترش یابد. اتحاد تجاری بریکس و سازمان همکاری شانگهای تحریم‌های غرب را کاملا بی معنی خواهد کرد. این امر استقلال کامل از دلار آمریکا است که مجموعه‌ای از جایگزین‌های مالی را برای سوئیفت ارائه می‌کند.
نقش روبل
به باور برخی از کارشناسان، مازاد تجاری روسیه با اعضای سازمان همکاری شانگهای به شرکت‌های روسی اجازه داده است بدهی‌های خارجی خود را پرداخت کرده و آن را با استقراض به روبل جایگزین کنند. به موازات آن، روسیه به طور فزاینده‌ای از یوان استفاده می‌کند. در ادامه مسیر، بازیگران کلیدی دیگر یعنی چین، ایران، ترکیه، امارات متحده عربی علاقه‌مند به پرداخت طلای غیرتحریمی به جای ارزهای محلی خواهند بود. این امر راه را برای ارز تسویه حساب تجاری BRICS-SCO و مرتبط با طلا هموار می‌کند.
اتحادیه BRICS-SCO-EAEU بر ایجاد و گسترش اقتصاد فیزیکی و غیرسوداگرانه مبتنی بر توسعه زیرساخت‌ها، قابلیت‌های صنعتی و اشتراک فناوری متمرکز خواهد بود. از همین روی یک سیستم جهانی دیگر، اکنون بیش از هر زمان امکان پذیر است
همچنین، در مورد مبارزه با تحریم‌های غرب، قیمت‌گذاری نفت و گاز، مواد غذایی، کودها، فلزات، مواد معدنی، هیچ چیز بهتر از طلا نیست. از همین روی، روسیه باید به دنبال روبل طلایی باشد. برخی کارنشاسان جنوب جهانی باور دارند که زمان برای وارد کردن ضربه بزرگ به دلار آمریکا از سوی روسیه به سرعت نزدیک می‌شود. این همان چیزی است که در پشت صحنه در جلسات سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اروپا و برخی از جلسات بریکس مورد بحث قرار می‌گیرد و نخبگان آتلانتیکیست را ناراحت می‌کند.
همه موارد فوق باید به عنوان طرحی از یک مسیر ممکن و واقع بینانه به سوی چندقطبی واقعی تفسیر شوند. اتحادیه BRICS-SCO-EAEU بر ایجاد و گسترش اقتصاد فیزیکی و غیرسوداگرانه مبتنی بر توسعه زیرساخت‌ها، قابلیت‌های صنعتی و اشتراک فناوری متمرکز خواهد بود. از همین روی یک سیستم جهانی دیگر، اکنون بیش از هر زمان امکان پذیر است.
نظر شما