برآورد تولید یک میلیون و ۳۰۰هزار تن خرما در کشور| صادرات فرآورده های متنوع خرما به بازارهای هدف جدید

بازار؛ گروه کشاورزی: خرما از جمله محصولات صادراتی است که به گفته مسئولان سالانه تا ۴۰۰ میلیون دلار نیز از مسیر صادراتی این محصول برای کشور درآمدزایی دارد. این در شرایطی است که طبق داده های آماری که سازمان فائو اعلام می دارد کشورهای «مصر، عربستان، ایران، الجزایر، عراق، پاکستان، سودان، عمان، امارات و تونس» اصلی ترین تولید کننده های خرما در جهان هستند. از سوی دیگر در حوزه صادراتی نیز کشورهای «عربستان، عراق، امارات، ایران، پاکستان، تونس، الجزایر، مکزیک و مصر» جزو اصلی ترین صادر کننده های این محصول محسوب می شوند. با این وجود ایران در حوزه تولید انواع فرآورده های حاصل از خرما نیز طی سال های اخیر اقداماتی انجام داده است و توانسته در کنار دیگر تولید کننده ها در بازارهای جهانی نفوذ کند.

سالانه در کشور تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن خرما تولید می شود و با توجه به حجم صادراتی نیز در جایگاه دوم دنیا قرار داریم

محسن رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرمای ایران در خصوص وضعیت تولید کننده های این بخش در گفتگو با بازار می گوید: سالانه در کشور یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید داریم و دومین صادر کننده در دنیا هستیم. اما از نظر تنوع می توان به جرات گفت اولین هستیم و تمام اهداف صادراتی با تمام سلیقه ها را می توان پوشش بدهیم. در واقع با تمام مشکلات اقلیمی که در کشور داشتیم تولید خوبی را در سال گذشته رقم زدیم و برای سالی که پیش رو داریم نیز برآورد می کنیم تولید به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن تولید برسیم.

به تعداد اندیشه های نو فرآورده خرما می توان تولید کرد

وی در پاسخ به این سوال که فراورده های خرما چه میزان است، غالبا به کدام مناطق ارسال می شود و چقدر ارزآوری دارد، گفت: به طور کلی در بحث صنایع تبدیلی نمی توانیم بگوییم چند نمونه فرآورده حاصل از خرما خرما داریم؛ به این معنا که به اندازه انگیزه ها و تفکرات نویی که در این بخش وجود دارد می توانیم صنایع تبدیلی داشته باشیم.

رشید فرخی ادامه داد: در واقع الان محصولات روتینی مثل «سرکه خرما، شیره خرما، سس خرما، قهوه خرما و غیره» داریم. اما وقتی به نسل جوان منتقل می شود می تواند تبدیل به ایده ها و فرآورده های جدید شود. در نتیجه می توان گفت از خرما می توان بی نهایت فراوری داشته باشیم و فراورده های مختلف تولید و عرضه کنیم و به این ترتیب بهره وری را بالا ببریم.

وی خاطر نشان کرد: در خصوص بازارهای مستعد برای ارسال فرآورده های خرما نیز باید بدانیم که به طور کلی در حوزه خرما و فراوری های خرما بازارهای هدفی را داریم که بعد از مسائل تحریم و دیگر مسائل و تغییر روش های سیاسی که در حوزه تعاملات صورت گرفت، بخش اقتصاد نیز خود را با بحث های سیاسی کشور تطبیق داد در نتیجه بازارهای هدف تغییر کرده است.

رشید فرخی افزود: به این ترتیب در حال حاضر علاوه بر اروپا غالبا محصولات و فرآورده های تولیدی این حوزه در کنار محصول خرما، به کشورهای CIS ، کشورهای حوزه دریای خزر، روسیه، چین و کشورهای شرق آسیا ارسال می شود.

وی همچنین در پاسخ سوال بازار مبنی بر اینکه وقتی اعلام می شود بالغ بر ۶۰ درصد نخیلات به صورت غرقابی آبیاری می شود، چه باید کرد از این وضعیت خارج شد گفت: به نظر می رسد با بحث بی آبی و مشکل اقلیمی که الان روبرو هستیم تنها کاری که دولت می تواند برای تولید انجام دهد ترویج روش های آبیاری های نوین است. همانطور که می دانید الان آبیاری های نوینی در دنیا همچون آبیاری های زیرسطحی و قطره ای رایج است و کشور ما نیاز دارد.

امنیت آبی مهمتر از امنیت غذایی است

وی با بیان اینکه اگر بخواهیم تولیدات کشاورزی در حدی که الان است بماند باید روی مباحث آبیاری تفکری جدی شود، گفت: فراموش نکنید که درست است بحث امنیت غذایی برای ما مهم است اما تاکید داریم که امنیت آبی مهمتر است.

با توجه به اینکه الان مشکل کم آبی دیگر مطرح نیست بلکه ورشکستگی آب داریم لذا از یک طرف نباید سطح زیر کشت نخیلات را افزایش بدهیم و از سوی دیگر دولت باید برای توسعه و ترویج آبیاری های نوین هزینه کند

رشید فرخی گفت: مساله مهم اینجا است که الان مشکل کم آبی دیگر مطرح نیست بلکه ورشکستگی آب داریم اگر بخواهیم در این مسیر باقی بمانیم باید از گذشته ها درس بگیریم. همانطور که می دانید در بخش پسته اولین صادر کننده بودیم و الان به صادر کننده دوم رسیده ایم و ترکیه همپای ما در حرکت است و ممکن است حتی به رتبه سوم هم برسیم. لذا باید از این بخش تجربه بگیریم و کاری نکنیم که در حوزه خرما هم به این مشکل بربخوریم.

رئیس انجمن ملی خرمای کشور خاطر نشان کرد: در واقع برای اینکه در مورد محصول خرما هم با اتفاقی که برای پسته رخ داد روبرو نشویم، باید سعی کنیم سطح زیر کشت را به همین اندازه نگه داریم و در عوض بهره وری را بالا ببریم. از سوی دیگر در خصوص آبیاری هم باید به سمت آبیاری نوین برویم و دولت باید به صورت خاص به این امر ورود کند و هزینه کند. در غیر این صورت مطمئن باشید در چند سال آینده دچار مشکلات عدیده ای در بخش کشاورزی می شویم.

گفتنی است اگرچه طی دو دهه اخیر روی استفاده از روش های آبیاری نوین در باغات و مزارع تاکیدات بسیاری شده و برخی از این سیستم ها نیز به عرصه های کشاورزی راه یافته است اما بهره برداران بخش کشاورزی توان مالی بالایی برای راه اندازی این سیستم های نوین ندارند. این در شرایطی است که هزینه راه اندازی سیستم های نوین آبیاری به صورت کلی بالا است و به عبارتی برای کشاورزان گران تمام می شود. لذا به گفته کشاورزان بایستی در راستای بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی به صورت ویژه بخش دولتی تسهیلاتی در اختیار کشاورزان قرار بدهد و از سوی دیگر باغات جدیدی که احداث می شود را به نحوی هدایت کند که امکان استفاده از این روش های نوین در آنها باشد. به این ترتیب به نظر می رسد اگرچه بخش خصوصی خود مسئول بیش از ۹۰ درصد حوزه کشاورزی است اما در راستای تسهیل یکسری امور از جمله ترویج آبیاری های نوین دولت نیز بایستی اقداماتی انجام بدهد.