بازار؛ گروه بانک و بیمه: پرداخت وام بانکی این روزها به دلیل کمبود منابع و فاصله عمیق بین نرخ سود با نرخ تورم به آسانی انجام نمی شود، زیرا بانکها حتی برای تامین وامهای تکلیفی متعدد نیز تحت فشارند و عملکرد آنها در این بخش به دلیل انبوه تسهیلات دهی خیلی مطلوب نیست. در چنین شرایطی است که اغلب بانکها متقاضیان وام های خرد را تا حدودی فراموش کرده اند و با پاسخی سر بالا آنها در این مسیر همراهی نمی کنند. البته فلسفه وجودی بانکها از دیر باز به عنوان واسطه گر، دریافت سپرده از مردم و پرداخت آن به عنوان تسهیلات با نرخ سود مشخص و تعیین شده شورای پول و اعتبار است. حال از آنجایی که نرخ تورم در کشور بیش از ۵۰ درصد و در مقابل نرخ سود بانکی ۲۲ و نیم درصد می باشد، این شکاف عمیق باعث شده سپرده گذاری برای سرمایه گذاران بانکی به دلیل سود اندکی که دارد بسیار کم شود.
سودی که هم اکنون سپرده گذاران از بانکها می گیرند کمتر از نصف نرخ تورم اعلام شده است یعنی آنها بیش از ۲۵ درصد سود منفی از محل سرمایه گذاری در بانکها را دریافت می کنند، این موضوع در کنار ناترازی اکثر بانک ها موجب شده تا آنها نقدینگی چندانی برای پرداخت وام به متقاضیان نداشته باشند
نرخ سود بانکی کمتر از نیمی از نرخ تورم است
به طوری که سودی که هم اکنون سپرده گذاران از سیستم بانکی می گیرند حتی کمتر از نصف نرخ تورم اعلام شده است یعنی آنها بیش از ۲۵ درصد سود منفی از محل سرمایه گذاری در بانکها را دریافت می کنند. این موضوع در کنار ناترازی اکثر بانک ها به دلیل منابعی که در بخش های سرمایه گذاری صرف کرده اند موجب شده تا اکنون نقدینگی چندانی برای پرداخت وام به متقاضیان نداشته باشند.
چرا که بانکها طی چند سال اخیر با هدف کسب سودهای کلان و در شرایط رشد نرخ تورم به سرمایه گذاری و بنگاهداری روی آورده اند.
رویکرد نامطلوبی که فعالیت و رسالت کاری بانکها را از ریل اصلی خارج کرده است چرا که اکثر بانک ها هم اکنون دارای اموال و دارایی های ارزشمند فراوانی هستند که از طریق بکارگیری سپرده های مردمی به این جا رسیده اند.
در چنین شرایطی است که توان وام دهی بانکها به دلیل عدم نقدینگی موجود کم شده است و متقاضیان وام های خرد و ضروری را در این راه همراهی نمی کنند. البته گزارش های موجود نشان می دهد بانکها در کنار بنگاهداری اقدام به پرداخت وام نیز کرده اند اما این نوع وام ها اغلب به کارکنان و شرکت های زیر مجموعه خود تعلق می گیرد. رویکردی که نشان دهنده پرداخت وام به خودی است. آنطور که بر اساس تازه ترین گزارش های بانک مرکزی از میزان پرداخت تسهیلات سیستم بانکی به کارکنان و مدیران خود به بیش از ۱۶۲ هزارمیلیارد تومان رسیده است.
بانکها باید کار بانکداری کنند نه بنگاهداری و سفته بازی. رویکرد نامطلوبی که به دلیل ضعف ساختاری و نبود نظارت دقیق موجب شده است تا بانکها همچنان به نفع خود کار کنند، بدون اینکه توجه آنچنانی به مردم داشته باشند
رانت پنهان و آشکار خروج پول از سیستم بانکی در قالب ارایه وام به کارمندان خود بانکها
دکتر سید مرتضی افقه، اقتصاددان در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره عملکرد نظام بانکی در پرداخت وام و تسهیلات، گفت: بانکها مدتهاست توجه چندانی به ارایه وام به مردم نمی کنند. اغلب آنها سمت و سوی بنگاهداری و سرمایه گذاری در پروژه های سودآور را در پیش گرفته اند چرا که به درستی می دانند در شرایط بالا بودن نرخ تورم در کشور پرداخت وام برای دریافت سود اندک جز زیان سودی را برای آنها در برندارد. با این وجود مسیر خود را بسمت بنگاهداری و سفته بازی عوض کرده و منابع بانک را به جای پرداخت در قالب وام و تسهیلات به مردم در پروژها و شرکت های سرمایه گذاری پر سود هزینه می کنند.
وی با بیان اینکه رانت پنهان و آشکار سیستم بانکی در پرداخت وام و تسهیلات چه به کارکنان خود و چه شرکت های سرمایه گذاری زیر مجموعه خود بانک بر کسی پوشیده نیست، گفت: بانکها باید کار بانکداری کنند نه بنگاهداری و سفته بازی. رویکرد نامطلوبی که به دلیل ضعف ساختاری و نبود نظارت دقیق موجب شده است تا بانکها همچنان به نفع خود کار کنند، بدون اینکه توجه آنچنانی به مردم داشته باشند. پرداخت بیش از ۱۶۲ هزار میلیارد تومان وام و تسهیلات به کارکنان و مدیران بانکی موید آن است که رانت و خروج پول در قالب وام به خودی ها همچنان همراه سیستم بانکی است.
حساسیت ها در خصوص وام به خودی بانکها آن هم با رقم سنگین برانگیخته شده است که چرا بانکها در پرداخت وام و تسهیلات کارکنان و کارمندان خود را اولویت قرار می دهند و در همراهی مردم برای پرداخت وام موانع زیادی ایجاد می کنند تا متقاضی وام عطای آن را به لقایش ببخشد
عبور از هفت خان رستم برای دریافت وام ۳۰ میلیونی!
این اقتصاددان اضافه کرد: امتیاز دهی به کارکنان فقط در سیستم بانکی نیست، بلکه در برخی دستگاهها نیز چنین موضوعی دیده می شود اما از آنجایی که افکارعمومی نسبت به بحث پول حساس هستند و مردم برای دریافت وام ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومانی باید هفت خان رستم را بگذرانند تا شاید به آن برسند، به همین دلیل حساسیت ها در خصوص وام به خودی بانکها آن هم با رقم سنگین برانگیخته شده است که چرا بانکها در پرداخت وام و تسهیلات کارکنان و کارمندان خود را اولویت قرار می دهند و در همراهی مردم برای پرداخت وام موانع زیادی ایجاد می کنند تا متقاضی وام عطای آن را به لقایش ببخشد.
افقه اظهارداشت: بانکها به جای اینکه با پرداخت وام و تسهیلات به اقتصاد کشور کمک کنند و سرمایه در گردش بخش تولید را تامین نمایند، متاسفانه به فکر توسعه نبوده و به فعالیت های غیر مولد روی آورده اند. خیلی از آنها املاک فراوانی را خریداری و یا اقدام به سرمایه گذاری در بازارهای سودآو کرده اند.
در این میان نقش نظارت بانک مرکزی بسیار کم رنگ دیده می شود چرا که بانک های خصوصی هم اکنون به قدری قدرتمند شده اند که گویا زور بانک مرکزی به آنها نمی رسد!. بانکهایی که از ابتدای تاسیس با هدف رقابت و کمک به اقتصاد کشور همچنین تامین نیازهای مردم مجوز گرفتند اما اکنون توجه چندانی به رسالت کاری خود نمی کنند.
بنا به این گزارش، اخیرا بانک مرکزی در راستای شفافیت تسهیلات بانکی و اجرای قانون بودجه، جزئیات تسهیلات پرداختی بانکها به کارکنان آنها را اعلام کرد. طبق آخرین آمار بانک مرکزی، مانده تسهیلات پرداختی بانکها به کارکنان برحسب آخرین آمار به ۱۶۲ هزار و ۶۴۷ میلیارد و ۳۱۹ میلیون تومان رسیده است. اما آنطور که مشخص است بزرگترین بانک کشور بیشترین سهم را از مبلغ پرداختی وام به کارکنان خود داشته است و مابقی بانک ها نیز در مجموع هر کدام به سهم خود رقم های کلانی را در قالب پرداخت وام به کارکنانشان ارایه کرده اند.
موضوعی که نشان می دهد صف نخست دریافت وام در سیستم بانکی را کارکنان خود بانکها تشکیل داده و آنها از چنین مزایایی به راحتی استفاده می کنند. مزیتی که در شرایط نرخ بالای تورم هر کسی بتواند وام بگیرد به نفع او خواهد بود.
نظر شما