بازار؛ گروه استانها: افزایش قیمت مواد خوراکی از آخرین هفته بهمن سال جاری سرعت گرفته و گرانی خوراکی‌ها در بازار شب عید به حدی ملتهب‌تر شده که هنوز اجازه وارد شدن به بازار مواد غذایی برای آماده‌سازی جهت خرید مواد لازم سفره نوروز و ماه رمضان را به مردم نداده است.
بر اساس مشاهدات میدانی از خرده‌فروشی‌های سطح شهر مشهد قیمت هر کیلو مرغ گرم کامل ۶۴ تا ۶۶ هزار تومان و مرغ‌های تکه‌ای شامل سینه و ران و فیله از مرز کیلویی ۸۰ هزار تومان فراتر رفته که ممکن است در برخی مناطق بیشتر یا کمتر باشد و به‌راحتی عرضه می‌شود. این در حالی است که متولیان صنفی و تولیدی این محصول می‌گویند این در حالی است که فروش مرغ بالاتر از نرخ مصوب ۶۰ هزار تومان تخلف است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد طبق آمارهای رسمی از ابتدای سال جاری تاکنون بیشتر مواد غذایی دستخوش تغییر قیمت شده و گرانی مواد خوراکی تأمین معیشت مردم را سخت‌تر کرده است.
درحالی‌که هرساله با سر شدن هوا مصرف حبوبات برای تهیه آش و سایر غذاهای زمستانی بیشتر می‌شود این روز ها بیشتر مصرف‌کنندگانی که قادر به خرید گوشت نیستند به مصرف حبوبات روی آورده‌اند اما افزایش قیمت حبوبات مانند لوبیای رشت که حالا مرز ۸۰ هزار تومان را رد کرده است حتی اجازه خرید لوبیا را نیز به مردم نمی‌دهد.
نگاهی به بازار حبوبات نشان می‌دهد، هر کیلو لوبیا قرمز با افزایش حدود ۱۹ درصدی نسبت به ماه‌های گذشته و لوبیا سفید با افزایش حدود ۱۸ درصدی بالاترین افزایش قیمت را در طول یک ماه اخیر تجربه کردند و به بیش از ۶۵ هزار تومان به ازای هر کیلو رسیده است.
افزایش حدود ۲۰۰ درصدی برنج از سال پیش تا امسال نیز موجب عدم خرید و مصرف این محصول خوش‌خوراک و خوش‌طعم و عطر از سوی خانواده‌ها شده و کمتر مردم سر سفره خود برنج ایرانی می‌گذارند.
هرچند دولت با نظارت خود توانست افسار گرانی این محصول را در دست بگیرد، اما تثبیت قیمت‌ها هم برای مصرف‌کننده نهایی بی‌تأثیر بود چراکه برنج کیلویی ۱۳۰ هزار تومان برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه رقم بالایی است.
شاید برخی برنج خارجی را وارد آشپزخانه خودکرده‌اند، اما قیمت این محصول خارجی هم همپای سایر کالاها تجربه‌گرانی را داشته تا جایی که امروز حداقل قیمت هر کیلو برنج خارجی در بازار به ۴۰ هزار تومان و حداکثر آن به ۷۸ هزار تومان رسیده است.
آمارهای رسمی
مرکز آمار کشور، شاخص قیمت مصرف‌کننده بهمن‌ماه را به تفکیک استان منتشر کرد که بر اساس آن نرخ تورم کشوری در این ماه به ۴۷/۷ درصد رسیده است.
اما آنچه قابل‌توجه است، رسیدن نرخ تورم کل استان خراسان رضوی به ۵۰ درصد است. داده‌های مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه این استان در پایان بهمن‌ماه به ۵۰.۶ درصد رسیده است که بیش از ۲.۳ درصد بالاتر از متوسط کشوری است.
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که خانوارهای روستایی گرانی بیشتری را نسبت به خانوارهای شهری متحمل شده‌اند طوری که نرخ تورم سالانه منتهی به بهمن‌ماه برای خانوارهای شهری خراسان رضوی ۴۹.۹ درصد بوده ولی برای خانوارهای روستایی استان به عدد ۵۳.۳ درصد رسیده است. استان خراسان رضوی در دو شاخص نسبت به متوسط کشوری بالاتر است و خانوارهای شهری استان سه درصد گرانی بیشتری را نسبت به متوسط کشوری متحمل شده‌اند.
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد خانوارها طی دو ماه گذشته به‌صورت متوالی تورم ماهانه بیش از چهار درصد را تجربه کرده‌اند طوری که نرخ تورم ماهانه در بهمن‌ماه برای خانوارهای خراسان رضوی ۴.۱ درصد ولی این شاخص برای متوسط کشوری ۳.۵ درصد بوده است.
در دی‌ماه نیز تورم ماهانه بالاتر از چهار درصد بوده که با توجه به جهش قیمت برخی اقلام و کالاهای اساسی مانند گوشت قرمز و حبوبات قابل پیش‌بینی بوده است طوری که نرخ تورم ماهانه در گروه خوراکی، آشامیدنی و دخانیات در استان طی بهمن‌ماه ۶/۶ درصد برای خانواده‌های روستایی و ۴/۲درصد برای خانوارهای شهری بوده که در هر دو شاخص استان خراسان رضوی بالاتر از متوسط کشوری بوده است.
تورم نقطه‌به‌نقطه
نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه که بیانگر تغییر قیمت‌ها در بهمن‌ماه نسبت به بهمن سال گذشته است، نشان می‌دهد این نرخ تورم برای استان خراسان رضوی ۵۸.۲ درصد بوده که حدود شش درصد بالاتر از متوسط کشوری است یعنی خانوارهای استان کالاهای مصرفی را در بهمن‌ماه امسال ۵۸ درصد گران‌تر از بهمن سال گذشته تهیه‌کرده‌اند.
گروه کالاهای مواد غذایی و دخانیات بیشترین گرانی را طی یک سال گذشته تجربه کرده طوری که نرخ تورم ماهانه گروه کالایی خوراکی‌ها، آشامیدنی و دخانیات برای خانوارهای استان معادل ۷۵.۵ درصد و برای متوسط خانوارهای کشور ۷۱.۵ درصد بوده است.
گروه کالاهای مواد غذایی و دخانیات بیشترین گرانی را طی یک سال گذشته تجربه کرده طوری که نرخ تورم ماهانه گروه کالایی خوراکی‌ها، آشامیدنی و دخانیات برای خانوارهای استان معادل ۷۵.۵ درصد و برای متوسط خانوارهای کشور ۷۱.۵ درصد بوده است.
خراسان رضوی گران‌تر است
بررسی تغییرات تورمی شش ماهه بر اساس داده‌های رسمی مرکز آمار کشور نشان می‌دهد که نرخ تورم استان خراسان رضوی در شهریورماه معادل ۴۲.۶ درصد بوده و فاصله چندانی با متوسط نرخ کشور نداشته اما بعد از گذشت پنج ماه نرخ تورم سالانه استان در بهمن‌ماه به بالاتر از ۵۰ درصد رسیده و افزایش حدود ۹ درصدی را تجربه کرده است درحالی‌که متوسط کشوری از ۴۲ به ۴۷ درصد رسیده که افزایش ۵ درصدی را نشان می‌دهد و استان خراسان رضوی در حال فاصله گرفتن از متوسط کشوری است.
بدون شک بیشترین شوک قیمتی در پنج ماه گذشته را مواد غذایی و سفره مردم تجربه کرده است طوری که نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به شهریورماه امسال در گروه مواد غذایی (خوراکی و آشامیدنی) برای خانوارهای خراسان رضوی ۵۸ درصد و متوسط کشوری آن ۵۹ درصد بوده است یعنی در شهریورماه شاخص گرانی مواد غذایی در استان پایین‌تر از متوسط کشوری بوده اما به‌تدریج این رویه تغییر کرد و در بهمن‌ماه نرخ تورم گروه کالایی خوراکی و آشامیدنی برای خانوارهای خراسان رضوی به ۱.۶۹ درصد رسیده درحالی‌که متوسط کشوری این شاخص به ۶۸ درصد رسیده است.
درآمد ثابت کارگران با توجه به افزایش نرخ تورم مواد غذایی نا ترازی را در سبد خانوارها ایجاد کرده و این تنها به معنی گرانی نیست، بلکه حذف مواد خوراکی از سبد معیشت و تهدید جدی امنیت غذایی مردم است.
حذف مواد غذایی از سفره مردم
حسین افتخازاده یکی از کارشناسان اقتصادی و فعال کارگری در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: درآمد ثابت کارگران با توجه به افزایش نرخ تورم مواد غذایی نا ترازی را در سبد خانوارها ایجاد کرده و این تنها به معنی گرانی نیست، بلکه حذف مواد خوراکی از سبد معیشت و تهدید جدی امنیت غذایی مردم است.
به گفته این کارشناس اقتصادی، افزایش قیمت دلار از واردات اقلامی مانند نهاده‌ها و سایر مواد موردنیاز برای خوردوخوراک مردم را تحت تأثیر قرار داده و به‌شدت تورم در این بازار را افزایش می‌دهد.
وی بابیان اینکه گرانی دلار و رسیدن به مرز ۷۰ هزار تومان در طی ۴ ماه آینده بدون شک ابر تورم را در کشور رقم خواهد زد به بازار می‌گوید: تمامی محصولاتی که در بازار در حال حاضر اعم از مواد غذایی و یا تولیدات صنعتی مشاهده می‌کنید حداقل ۴ ماه پیش ثبت سفارش شده است لذا از آنجاکه نرخ ارز ترجیحی نیز خود با افزایش روبرو بوده است لذا ما در سال آینده با افزایش قیمت‌ها بیش ازآنچه بانک مرکزی ادعا کرده است مواجه خواهیم شد.
قیمت یک کیلو فلفل دلمه‌ای به ۶۵ هزار تومان رسیده است لذا کدام کارگر با دریافت دستمزد روزانه ۲۰۰ هزار تومان حاضر می‌شود نیمی دستمزدش را به خرید یک کیلو و نیم فلفل دلمه‌ای اختصاص دهد
وی بابیان اینکه گوشت گوسفندی عملاً از سفره کارگران حذف‌شده است ادامه می‌دهد: بسیاری از خوراکی‌های دیگر و حتی میوه و سبزی‌ها از سبد خوراکی این خانواده‌ها در حال حذف شدن است.
وی با ذکر مثالی در این رابطه اذعان می‌کند: به‌طور مثال قیمت یک کیلو فلفل دلمه‌ای به ۶۵ هزار تومان رسیده است لذا کدام کارگر با دریافت دستمزد روزانه ۲۰۰ هزار تومان حاضر می‌شود نیمی دستمزدش را به خرید یک کیلو و نیم فلفل دلمه‌ای اختصاص دهد.
این کارشناس اقتصادی بابیان اینکه گرانی و تغییر رفتار مردم در تمامی حوزه‌ها کاملاً مشهود و ناراحت‌کننده است اظهار می‌کند: به‌طور مثال شما مشاهده می‌کنید که بسیاری از فروشندگان غذای فوری به عرضه پیتزاهای سانتی‌متری روی آورده‌اند و از کیفیت غذای خود کاملاً کاسته اند زیرا دیگر برای هر خانواده‌ای امکان خرید یک پیتزا به قیمت ۲۷۰ تا ۳۵۰ هزار تومان وجود ندارد.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: بسیاری از همین فروشگاه‌ها حتی کارگران را اخراج کرده‌اند تا بتوانند دخل خرج مغازه را جور کرده و چراغ آن را روشن نگاه دارند و لذا شما شاهد هستید که این تورم تبعات ناگواری بر روی زندگی مردم گذاشته است.
کاهش مصرف
گزارش‌های منتشر شده از طرف مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران هم نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۰ مصرف سرانه گوشت دام ۱۳ کیلوگرم بود اما در سال ۱۴۰۰ به شش کیلوگرم رسید. به عبارتی مصرف گوشت در سال ۱۴۰۰ به کمتر از نصف میزان سال ۱۳۹۰ رسید.
همچنین در سال ۱۳۹۰ سرانه مصرف برنج ۴۴ کیلوگرم بود اما در سال ۱۴۰۰ به ۳۵ کیلوگرم کاهش پیدا کرد. یعنی در سال ۱۴۰۰ مصرف سرانه برنج هشت درصد سال ۱۳۹۰ بود. لازم به یادآوری است که از اردیبهشت امسال دولت تصمیم به حذف یارانه ارزی گرفته و شاهد رشد شدید قیمت ها در کشور بودیم. با این اوصاف کاهش قدرت خرید خانوارها و حذف مواد غذایی از سبد مصرفی مردم در سال ۱۴۰۱ نگران‌کننده‌تر هم شده است.
نظر شما