بازار؛ گروه استان ها: عمر ماشین آلات معدنی و تجهیزات مصرفی در کشور به طور میانگین به ۲۰ الی ۳۰ سال رسیده و فرسودگی شدید این ماشین آلات سبب تعطیلی بسیاری از معادن کوچک و اختلال فعالیت بنگاه‌ها شده است.
کمبود تولید ماشین آلات معدنی در شرکت های تولیدی داخل سبب کاهش عرضه این ماشین آلات در کشور شده به‌طوری‌که تولیدات این شرکت ها، توان پاسخگویی به نیازهای موجود را ندارند، همچنین دراین شرایط، واردات ماشین آلات معدنی به کشور نیز صورت نمی‌گیرد، این روند سبب به وجود آمدن مشکلات زیادی در کار معادن شده است.
موارد دیگری مانند محدودیت‌های ارزی، افزایش نرخ ارز و نبود سیاست های تشویقی جهت نوسازی ماشین آلات معدنی فرسوده، سبب شده ناوگان معدنی کشور از نظر عمر کاری در وضعیت مطلوبی نباشد؛ در مجموع تمام موارد یادشده باعث ایجاد بحران در تولید معادن و همچنین بروز مشکل در تامین مواد اولیه ی صنایع معدنی می‌شود.
مصائب تامین ماشین آلات معدنی
مدیرعامل شرکت «کانسار فرآور پیشرو خاورمیانه» و عضو هیئت‌مدیره کانسار خراسان در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: برای فعالیت در بخش صادرات نیاز است، میزان تولید افزایش یابد و با توجه به شرایط اقتصادی جامعه من به‌عنوان تولیدکننده نمی‌توانم میزان تولید را افزایش دهم چراکه برای تولید بیشتر نیاز است دستگاه‌های بیشتری خریداری شود اما مشاهده می‌کنید که قیمت یک عدد بیل مکانیکی در داخل کشور به ۱۷ میلیارد تومان رسیده است و لذا این امکان وجود ندارد.
سید علی رضوی عمرانی به ما می‌گوید: از طرف دیگر باید نیروی بیشتری برای توسعه کار به استخدام درآورد که متأسفانه با هزینه‌های بسیار بالای همه موارد ذکرشده ،نمی‌توان ریسک کرده وگام در این مسیر گذاشت .
وی در پاسخ به این سوال که ایا مصوبه واردات ماشین‌آلات دست‌دوم توانسته کمکی به حل مشکل تامین ماشین آلات بکند یا خیر نیز می گوید: یکی دیگر از مشکلاتی که وجود دارد،مربوط به خرید دستگاه است .
وی ابراز می کند: یکی از دستگاه‌های مربوط به این حوزه بیل مکانیکی است که با توجه به تحریم‌ها قیمت دستگاه‌ها در داخل ایران حدود ١٧ میلیارد تومان است از طرفی قانونی در این رابطه وجود دارد که مدت‌زمان استاندارد برای استفاده از هر بیل مکانیکی ده سال است اما به‌طور ناگهانی در بهمن ١۴٠٠ این قانون به پنج سال تغییر پیدا کرد و تبصره‌ای برای بیل مکانیکی‌های واردشده اعلام شد . تحت این عنوان که سال ساخت این بیل مکانیکی‌ها باید پس از سال ٢٠١۵ میلادی باشد و دستگاه‌های قبل از سال ٢٠١۵ ترخیص دائم نمی‌شوند .
عضو هیئت‌مدیره کانسار خراسان بیان می کند: واحد ما در سال گذشته قبل از قانون تغییریافته شده دو عدد بیل مکانیکی دست‌دوم را به قیمت سه میلیارد تومان وارد کرده است که در ابتدا قرار بود، مجوز دائم برای استفاده از آن را داشته باشیم اما در حال حاضر به علت وضع قانون جدید ،ما مجبور هستیم هر شش ماه مجوز آن را تمدید کرده و همچنین پس از هر تمدید، وثیقه‌ای به قیمت روز دستگاه که سال گذشته،حدود سه میلیارد تومان برآورد شد در بانک گذاشته شود تا دستگاه‌ها بیش از شش ماه در ایران نگهداشته نشوند ومتاسفانه هرلحظه این امکان وجود دارد تا مجوز برای شش ماه بعد صادر نشود که به‌طورقطع باقیمت دستگاه‌های موجود در داخل، کار واحد تولیدی‌مان تعطیل خواهد شد.
افزایش هزینه‌های تولید
مجتبی ابراهیمی تولید کننده سنگ های قیمتی در گفت‌وگو با بازار در این رابطه اذعان می‌کند: فرسودگی ماشین‌آلات معدنی باعث افزایش هزینه‌های معدن کاران شده است بنابراین این امر مستقیم بر قیمت فروش ماده معدنی تاثیر می‌گذارد.
وی می‌افزاید: سنگ‌هایی نظیر مرمریت سبزوار و مشهد، بازار بسیار مناسبی داشته و این جایگاه را دارد که در جهان صاحب برند باشد اما متاسفانه به‌اندازه‌ای تکنولوژی و دستگاه‌های فراوری در کارخانه‌های سنگ بری های ما قدیمی و از رده خارج است که نمی‌توانیم در بازارهای خارجی رقابت تنگاتنگی داشته باشیم.
این تولید کننده سنگ های تزئینی به ما می گوید: رقابت در حوزه صادرات یکی از مشکلات موجود در حوزه است. معادن کشور مشکلی از نظر کمیت و کیفیت ندارد ولی در زمینه قیمت تمام‌شده محصولات معدنی مشکلاتی وجود دارد. قیمت تمام‌شده محصولات ما در مقایسه با کشوری مثل چین بسیار بالاتر است که عمده دلیل آن به فرسودگی ماشین‌آلات معدنی بازمی‌گردد.
وی فرسودگی ماشین‌آلات معدنی را موجب افزایش هزینه‌های معدن کاری دانسته و می‌گوید: این موضوع به صورت مستقیم بر قیمت فروش ماده معدنی تاثیر می‌گذارد.
ابراهیمی عنوان می‌کند: امسال و همچنین سال گذشته در حالی دولت به معدن داران و به‌ویژه آن‌هایی که دچار رکود بودند برای فعال‌سازی معادن فشار می‌آورد که خرید یک بیل مکانیکی و یا لودر به رویا تبدیل‌شده است.
وی یادآور می‌شود: دولت برای فعال‌سازی معدن و اشتغال معدن کاران را متهم به کم‌کاری می‌کند و اما هیچ وقت نمی‌گوید که معدن کاری که حتی توان خرید یک بیل مکانیکی از وی سلب شده و به دلیل نبود صادرات نمی‌تواند محصول خود را صادر کند و ارزی برای واردات ماشین آلات برای وی اختصاص داده نمی شود و از همه طرف در مضیقه است چگونه باید معدن را فعال و پویا نگاه دارد و از رکود دور باشد؟
تلاش برای حل مشکلات معدن کاران
در همین حال معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی اظهار می‌کند: در حال حاضر کمبود ماشین آلات و همچنین فرسودگی آن‌ها در معادن استان معدن کاران را با چالش روبرو کرده است.
محمد توکلی در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: متاسفانه قیمت ماشین آلات معدنی به دلیل تورم با افزایش چند برابری قیمت روبرو شده است لذا معدن داران توان نوسازی تمامی ماشین آلات خود را با این قیمت‌ها ندارند و از همین رو خریداری ماشین آلات دست‌دوم با استقبال بیشتری از طرف آن‌ها روبرو بوده است.
وی عنوان می‌کند: با توجه به افزایش قیمت دلار و موضوع تحریم‌ها ، قیمت ماشین‌آلات معدنی به‌عنوان مهم‌ترین رکن بهره‌برداری از معادن در کشور به‌شدت افزایش یافت و برخی وسایل و ماشین‌آلات ۴۰۰ الی ۵۰۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند که افزایش هزینه‌های تولید و قطعات یدکی را نیز به همراه داشته است و این موضوع باعث تعطیلی بسیاری از معادن شده بود.
معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی می‌گوید: تنها کاری که توانستیم انجام دهیم این بود که به معدن کاران اجازه داده شود بدون پرداخت تعرفه گمرکی ابزار و ماشین‌آلات خود را به کشور وارد کنند که البته این موضوع نیز با مشکلات بسیاری روبروست.
وی با اشاره به این موضوع که بیش از ۱۰ سال از عمر ۸۰ درصد ماشین‌آلات معدنی خراسان رضوی می‌گذرد اظهار می‌کند: در حال حاضر محدودیتی برای واردات وجود ندارد و تعداد ماشین‌آلات بر حسب میزان استخراج سالانه، میزان باطله‌برداری و نوع ماده معدنی محاسبه می‌شود.
وی با بیان اینکه از سال گذشته تاکنون افزون بر ۲۰۰ دستگاه ماشین‌آلات معدنی به استان واردشده است ادامه می‌دهد: در این راستا واردات ماشین‌آلات معدنی رشد قابل توجهی داشته است.
توکلی در این راستا اظهار می‌کند: به همین منظور از ابتدای سال جاری تاکنون ۶۰ فقره مجوز واردات ماشین‌آلات معدنی در خراسان رضوی صادرشده است.
اشتغال خفته
در خراسان رضوی از تعداد یک هزار و ۱۵ معدن دارای پروانه بهره‌برداری و شناسایی‌شده قریب به نیمی از آن‌ها به‌صورت نیمه فعال و یا راکد هستند که در صورت راه‌اندازی مجدد می‌تواند التیامی برای تولید و بخش اشتغال در این استان باشد.
کاهش ساخت‌وسازها و فعالیت‌های عمرانی؛ مستهلک شدن ماشین‌آلات به کار گرفته‌شده در معادن؛ کمبود سرمایه در گردش و البته برخی مشکلات مدیریتی در معادن این استان موجب شده تا فعالیت در تعداد زیادی از معادن متوقف شود.
عمده ظرفیت‌های معدنی فلزی خراسان رضوی در سنگ‌آهن، مس و کرومیت و در بخش معادن غیرفلزی در سنگ تزئینی و خاک صنعتی است که این حوزه توانسته حداقل ۱۱ هزار نفر به‌صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند لذا ازآنجاکه بسیاری از معادن استان راکد بوده و فعالیتی ندارند لذا با فعال‌سازی آن‌ها می‌توان این آمار اشتغال را افزایش داد.
نظر شما