بازار؛ گروه صنعت: صنعت و بازار دارویی کشور از ابتدای سال، به ویژه تیرماه گذشته دستخوش تغییرات گسترده ای بوده است؛ تغییراتی که با حذف ارز دارو، اجرای ناگهانی طرح دارویار شروع و به کاهش تولید شرکت های داروسازی و کمبودهای دارویی در بازار منتهی شد.
کمبود هایی که نه فقط در حوزه داروهای خاص بلکه به عمومی ترین تولیدات دارویی از جمله سرم، انواع آنتی بیوتیک و شربت هم توسعه یافته است. چالش هایی که حتی با واردات حجم گسترده داروها برطرف نشده و برای رفع هر چه سریع تر آن نیاز است دست اندازهای تولید کنار روند و داروسازان بتوانند نیاز بازار را مرتفع کنند. در این رابطه بهزاد ذوالفقاری، استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و فعال صنعت دارو در گفتگو با بازار توضیح می دهد:
* چندی پیش توکلی نماینده اسبق مجلس و رئیس فعلی هیئت مدیره دیده بان شفافیت و عدالت طی نامه ای به مخبر معاون اول رئیس جمهور نسبت به کمبود ۲۰۰ قلم دارو در کشور هشدار داد، به عنوان کارشناس صنعت دارو و فعال در این حوزه بفرمایید در حال حاضر وضعیت تامین دارو با چه چالش هایی مواجه است؟
کمبودهای دارویی ادامه دارد و به نظر می رسد هر روز از یک گروه دارویی به گروهی دیگر منتقل می شود. بنابراین در زمینه تامین دارو کمبود داریم و نمی توان گفت معضلی در این حوزه وجود ندارد.
* فکر می کنید با شرایط فعلی صنعت دارو، طی ماه های آینده بازار این محصولات به کدام سمت و سو برود؟ آیا بر معضل کمبودها افزوده می شود؟
نمی توان در خصوص افزایشی بودن روند کمبودهای دارویی اظهار نظری کرد و باید این سوال را از دست اندرکاران پرسید که چه اقدامی می کنند؟ ما از آمار تولید و توزیع خبر نداریم و فقط نتیجه آن را در سطح داروخانه می بینیم.
شرایط تامین دارو چندان هم مناسب نیست
اطلاعات اصلی صنعت دارو در دست تصمیم گیران و تصمیم سازان است. اما آنچه که گاهی از متولیان می پرسیم می گویند شرایط تامین دارو چندان هم مناسب نیست.
* در مورد کمبودهای دارویی بیشتر توضیح بدهید که در کدام حوزه ها است؟ آیا مساله تامین آنتی بیوتیک و سرم بهبود یافته است یا کمبودها به بخش های دیگر سرایت کرده است؟
الان در تمام حوزه ها شاهد کمبود هستیم و از یک حوزه و دو حوزه گذشته ایم. برای مثال روز گذشته مادری به داروخانه مراجعه کرد و فقط چهار قلم کالا که شامل شیرخشک، پوشک، ضد سرفه و یک داروی دیگر بود می خواست که فقط شیر خشک را موجود داشتیم.
از این رو مابقی کالاهای درخواست شده را نداشتیم و شرمنده این مادر شدیم. البته اگر شیرخشک هم نوع خاصی می بود آن را هم نداشتیم و دست خالی باید داروخانه را ترک می کرد. بنابراین از چهار قلم دارو شرمنده مراجعه کننده شدم که روز تعطیل سه قلم را نداشتیم.
* یعنی پوشک که جزو محصولات سلولوزی است هم با کمبود مواجه شده است؟
بله، در حال حاضر برخی از مارک ها و سایز های پوشک کمیاب شده است. به نظر می رسد بعضی ها از سایز های پوشک که به درستی تامین نمی شود در مسیر افزایش قیمت باشد. البته این کمبود فقط به محصولات خارجی محدود نمی شود و با توجه به اینکه مواد اولیه همگی خارجی است، تامین پوشک داخلی و خارجی هر دو با چالش تامین مواجه هستند.
در حال حاضر برخی از مارک ها و سایز های پوشک کمیاب شده است
بازار را بررسی کنید خواهید دید چقدر یک پوشک بزرگسالان افزایش قیمت داشته است؟ این افزایش قیمت ها برای کسانی که بیماری قطع نخایی دارند هزینه های گزافی است. البته این افزایش قیمت ها برای داروخانه داران هم چالش زا شده است؛ چرا که هزینه در گردش آن ها هم افزایش می یابد و اعتبارشان به واسطه نداشتن برخی از کالاها زیر سوال می رود.
* با این تفاسیر به نظرتان باید چه ساز و کاری در نظر گرفته شود تا کمبودهای دارویی برطرف شود و نه مردم و نه فعالان این صنف دچار مشکل نشوند؟
مهمترین ساز و کاری که باید اجرا شود این است که کار را به دست کسانی بسپارند که دانش و آگاهی کافی داشته باشند. افراد دانا و با تجربه باید مسئولیت را بپذیرند و مشکلات را مرتفع کنند.
نتیجه ای که در بازار دارویی کشور شاهد هستیم، نشان دهنده این است که متولیان به هشدارها توجه نکرده اند
البته در مورد مسئولانی که اکنون بر کرسی مدیریت نشسته اند نظری ندارم اما این نتیجه ای که در بازار دارویی کشور شاهد آن هستیم، نشان دهنده این است که متولیان به هشدارها توجه نکرده اند.
هشدارهایی که قبل تر حتی به صورت حضوری به اطلاع متولیان رسانده ایم که باید برنامه ریزی ها دقیق و مبتنی بر شواهد، علم و تجربه باشد. اگر بخواهیم با علم و تجربه بجنگیم، هزینه آن را هم باید بپردازیم.
* به عنوان فعال بازار دارویی کشور چه خواسته ای از متولیان و هر کسی که در حوزه دارویی تصمیم گیر است دارید؟
فقط عالمانه برخورد کنند و از تجارب مملکت استفاده کنند و اگر کاری را بلد نیستند نپذیرند و اگر هم بلد هستند بمانند و در میدان کار کنند نه اینکه فقط دنبال مقصر باشند. به نظر بنده چنین خواسته ای چندان هم زیاد نیست.
* از بیگلر، سرپرست جدید سازمان غذا و دارو چه انتظاری دارید؟ او باید چطور سکان داری صنعت دارو را انجام دهد تا تولید و بازار دارو ملتهب نشود؟
تجربه آقای بیلگر در صنعت دارو زیاد است، اما به طور کلی به نظر بنده او هم باید ابتدای امر مسئولان کشوری را قانع کنند که از صنعت داروسازی پشتیبانی کنند، همچنین فکری درباره آیین نامه ها و کارهای مخربی که در گذشته انجام شده کنند و آن ها را به درستی اصلاح کنند.
سوم بتوانند بدنه صنعت دارو را با وحدت همراه خودشان کنند که همه این ها فقط با مشورت پذیری اتفاق میفتد. بنابراین اینکه همچون برخی از مسئولان بگویند خودمان بلدیم و کاری به کسی نداریم نتیجه اش همین که می بینیم می شود.
نظر شما