نیاز صنایع معدنی به توسعه فناوری در حوزه انرژی

به گزارش بازار، رضا محتشمی‌پور معاون وزیر صمت در مراسم رویداد ارایه نیازهای فناورانه صنعت معدن در اینوتکس ۲۰۲۲ با بیان اینکه صنایع و بنگاه‌های بزرگ چندین نقش در اقتصاد داشته و مهم‌ترین تأمین‌کنندگان صنایع کوچک در کشور هستند، افزود: می‌توان به اتکا این صنایع، نیازهای صنایع دیگر را تأمین کرده و زیربنای آن‌ها را توسعه داد.

وی اضافه کرد: در بخش صنایع پتروشیمی در یک دوره ۳۰ ساله شاهد رشد نزدیک به ۱۰ درصدی سالیانه بودیم، زیرا تأمین مواد اولیه به‌صورت مناسب و گسترده‌ای در سطح کشور انجام شد، همین اتفاق در بخش صنایع معدنی هم افتاد و صنایع کوچک و پایین‌دستی معدنی در کشور رشد قابل‌توجهی داشتند.

معاون وزیر صمت با تأکید بر این‌که در چنین رویدادهایی می‌توان فناوران و نخبگان حوزه فناوری و صنعت معدن را برای هم‌افزایی میان آن‌ها، کنار هم قرارداد، عنوان کرد: مسائل بسیاری در بنگاه‌ها و صنایع وجود دارد که باید با بهترین روش‌ها حل شود؛ بنابراین هیچ‌گاه پرداختن به موضوع مهم و ویژه‌ای مانند فناوری به معنای چشم‌پوشی از مشکلات صنعت و بخش‌های مختلف آن نیست.

محتشمی‌پور گفت: شرکت‌های بزرگ بسیاری در حوزه معدن و صنایع معدنی وجود دارند که در نمایشگاه اینوتکس حضور پیدا نکردند، زیرا نیاز به فناوری‌های جدید در این شرکت‌ها چندان وجود ندارد؛ تجربه ثابت کرده شرکت‌هایی که تحت‌فشار اقتصادی و مشکلات منابع قرار می‌گیرند، بیشتر از فناوری‌های جدید استقبال می‌کنند.

معاون معدن و فرآوری مواد وزارت صمت بابیان این‌که شرکت‌های بزرگ معدنی، بازار بسیار بزرگی را در اختیاردارند، تأکید کرد: بخش معدن تقاضای بسیار بزرگی در حوزه فناوری دارد و باید بتوانیم این تقاضا را فعال کنیم و شرکت‌های فناور و نوآور، نیازهای شرکت‌های معدنی را شناسایی کرده و برای پاسخ به آن‌ها برنامه‌ریزی کنند.

وی گفت: از سوی دیگر شرکت‌های بزرگ معدنی نیز باید تعامل خود را با شرکت‌های نوآور و ارائه‌کنندگان فناوری‌های جدید بیشتر کنند تا میان عرضه و تقاضای فناوری در صنعت معدن تعادل ایجاد شود.

محتشمی‌پور ادامه داد: واحدهای فناور و شرکت‌های ارائه‌کننده فناوری بسیار مشتاق اطلاع از تقاضاها و نیازهای شرکت‌های بزرگ معدنی در حوزه فناوری هستند، بنابراین این مسئله باید به‌صورت جدی‌تر پیگیری شود.

معاون وزیر صمت با تأکید بر این‌که، حضور شرکت‌های بزرگ معدنی در نمایشگاه‌های بزرگی مانند اینوتکس فرصت مناسبی برای فناوران حوزه صنعت ایجاد می‌کند، عنوان کرد: انتظار می‌رود سال آینده شرکت‌های معدنی بزرگ حضور پررنگ‌تری در نمایشگاه اینوتکس داشته باشند و این حضور سبب امیدواری فعالان صنعت معدن شود.

وی افزود: فناوران جوان و امیدساز کشور باید شرکت‌های معدنی را همراهی کرده و جوانان مستعد و نخبه دیگر را نیز وارد میدان عمل کنند تا گره‌های این صنعت به‌دست آنان باز شود.

محتشمی‌پور یادآور شد: صنعت معدن ظرفیت این را دارد که به تنهایی نمایشگاه بزرگی در اندازه اینوتکس برگزار کرده و حجم عظیمی از تقاضا را در بخش عرضه فناوری در کشور ایجاد کند، بر همین اساس حمایت‌های ایمیدور از شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های ارائه‌دهنده فناوری نیز بیشتر خواهد شد.

معاون معدن و فرآوری مواد وزارت صمت تصریح کرد: واقعیت این است که تاکنون فناوری مسئله جدی ما در حوزه معدن، نبوده و هم اکنون بررسی و تحلیل وضعیت صنعت معدن نشان می‌دهد که نیاز واقعی این حوزه فناوری‌های جدید و نوآوری است.

وی گفت: توسعه فناوری در کشور بیشتر از این‌که نیاز به منابع مالی داشته باشد به یک همدلی و همکاری دوسویه نیاز دارد و بخش معدن این آمادگی را دارد که با کمک شرکت‌های ارائه‌دهنده فناوری ظرفیت‌های توسعه‌ای را در کشور فراهم کند.

محتشمی‌پور بخش معدن را یکی از ارکان اقتصادی کشور دانست و افزود: حوزه معدن سابقه تاریخی دارد و این صنعت زاینده، مولد و توانمند است و هم اکنون شاهد بلوغ تشکل‌ها، نظام‌های صنفی و سایر بخش‌های حوزه معدن هستیم که نسبت به سایر صنایع پیشرو هستند و این فرصتی برای ورود شرکت‌های فناور به حوزه معدن به شمار می‌رود.

معاون وزیر صمت بابیان این‌که حوزه معدن ظرفیت قانونی مناسبی نیز دارد، بیان کرد: سال گذشته بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان حقوق دولتی از معادن دریافت شده است که شرکت‌ها بر اساس قانون می‌توانند ۲۰ درصد از این مبلغ را به‌جای پرداخت مستقیم به دولت، صرف توسعه فناوری کنند.

وی ادامه داد: فعال نشدن این ظرفیت به علت نبود یک برنامه دقیق و مشخص در این زمینه و ایجاد نشدن ساختارهای لازم بوده است، بنابراین به‌عنوان دستگاه سیاست‌گذار از مجموعه پارک‌های فناوری در لایه‌های اجرایی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در لایه برنامه‌ریزی و از شرکت‌های فناور در لایه طرح و برنامه، ایده و پیشنهاد درخواست کمک می‌کنیم تا بتوانیم زیرساخت‌های نهادی توسعه فناوری را ایجاد کنیم تا منابع یادشده در مسیری درست و هدفمند صرف شوند.

محتشمی‌پور با اشاره به این‌که شرکت‌های معدنی علاوه بر پرداخت حقوق دولتی در حوزه مسائل اجتماعی نیز هزینه می‌کنند، گفت: این منابع می‌تواند صرف توسعه فناوری شود، بنابراین مسئله اصلی ما کمبود نیست، بلکه طرح‌ها و ایده‌ها و خلاقیت‌ها است.

معاون معدن و فرآوری مواد وزارت صمت اضافه کرد: البته موضوع تحریم‌ها نیز بسیار جدی است، خود این موضوع تهدید و فرصت است. در برخی مواقع شرکت‌های ارائه‌دهنده تکنولوژی بخش عمده‌ای از مسیر را طی کرده‌اند، اما نتوانسته‌اند ایده را به مرحله پایانی برسانند که عامل اصلی این موضوع تحریم بوده است.

وی عنوان کرد: به اعتقاد شخصی بنده اصل تحریم، همان تحریم فناوری است؛ این موضوع فرصتی ایجاد می‌کند که برای توسعه فناوری چاره‌اندیشی کنیم و از سوی دیگر تهدیدی ایجاد می‌کند که در مسیر توسعه فناوری کند حرکت کنیم.

وی ادامه داد: در بخش اکتشاف تقاضا برای فناوری‌های جدید بسیار بالا است. در بخش بهره‌برداری و فرآوری هم نیاز جدی به فناوری‌های جدید وجود دارد. نباید فقط برای یک بخش از صنعت معدن توسعه فناوری را پیش ببریم. تمامی بخش‌ها نیاز به فناوری دارند.

معاون وزیر صمت عنوان کرد: فن بازار فرصت بسیار مناسبی برای شرکت‌های فناور است؛ البته سطح انتظارات از آن‌ها بسیار بیشتر بوده و فن بازار باید بسیار قوی‌تر از نقطه‌ای که اکنون قرار دارد، باشد؛ البته برای قوی‌تر بودن نیاز به پشتیبانی شرکت‌های متقاضی و بزرگ دارد.

محتشمی‌پور اعلام کرد: اکنون سه بخش معدنی در وزارت صمت وجود دارد که شامل معاونت معدنی، ایمیدرو و سازمان زمین‌شناسی هستند و در لایه سیاست‌گذاری می‌توانیم به‌صورت مستقیم کمک کرده و در برخی مواقع با اصلاح یا تنظیم مقررات، بسترهای لازم را فراهم کنیم و این سه بخش آمادگی همکاری با تمامی شرکت‌های فناور را دارند.

وی تأکید کرد: اگر پیشنهاد پروژه و طرحی در رابطه با تکنولوژی ویژه دارید، می‌توانید آن را با ایمیدرو مطرح کنید و در حوزه اکتشاف هم به‌طور خاص، سازمان زمین‌شناسی فعالیت کرده و طرح‌های نوآورانه را بررسی می‌کند.

معاون معدن و فرآوری مواد وزارت صمت با تأکید بر این که نیاز به یک تغییر رویکرد در حوزه معدن وجود دارد، گفت: تا به امروز مدل برنامه‌ریزی برای اکتشاف به این صورت بود که اعلام می‌شد اگر کسی توانسته است ردپایی از یک ماده معدنی پیدا کند، به ما اعلام کند و ما هم این اجازه را به او می‌دادیم که فعالیت اکتشافی را آغاز کند، اما در دنیای امروزی کسی از این روش‌ها استفاده نمی‌کند، باید این روش‌ها را کنار گذاشته و اکتشاف عمیق و روش‌های جدید برای آن را در دستور کار قرار دهیم.

محتشمی‌پور افزود: موضوع دوم این است که تا به امروز تمرکز ویژه‌ای بر روی صنعت فولاد داشتیم و قرار بود در سال ۱۴۰۴ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال برسیم و اکنون ۸۰ درصد برنامه ۱۴۰۴ در صنعت فولاد، آماده تولید است، اما برنامه تولید تنها ۳۰ درصد تحقق‌یافته و علت آن نیز بحران انرژی است که نشان می‌دهد در زمان برنامه‌ریزی توجهی به بحران انرژی نشده است.

وی بحران امروز و فردای حوزه معدن و صنایع معدنی را انرژی دانست و تصریح کرد: اکنون هم محصولات انرژی بر صنعت معدن را در برنامه‌های توسعه‌ای قرار داده‌ایم و هم فرآیندهای تولید را هیچ‌وقت ممیزی انرژی نکرده‌ایم و این شرایط به یک گلوگاه مشکل‌زا تبدیل‌شده است.

معاون وزیر صمت خاطرنشان کرد: سال گذشته رشد اقتصادی کشور مثبت بود؛ اما یکی از معدود بخش‌هایی که رشد منفی را تجربه کرد، صنایع معدنی بود و علت آن به بحران انرژی باز می‌گشت. صنایع معدنی در تابستان برق نداشتند و در زمستان با کمبود گاز روبه‌رو بودند، بنابراین باید راهکارهای حل این مشکل را پیدا کنیم و اینجا نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور پررنگ‌تر می‌شود.