جواد حیران نیا؛ بازار: چین به بازدیدکنندگان خارجی اجازه نمی دهد بازی های المپیک را به صورت حضوری تماشا کنند. با این حال در ۱۰ ژانویه، یک هیئت بلندپایه از اعضای شورای همکاری خلیج فارس از جمله دبیرکل آن و وزرای خارجه عربستان سعودی، کویت، عمان و بحرین مورد استقبال همتایان چینی خود در استان ووکسی چین قرار گرفتند. چرا؟ جهت بحث در مورد طیف وسیعی از مسائل دیپلماتیک و تسریع در اجرای توافقنامه تجارت آزاد چین و شورای همکاری خلیج فارس.
بعد از این سفر وزات خارجه چین اعلام کرد که هر دو طرف توافق کردند مذاکرات برای توافقنامه تجارت آزاد دوجانبه را در اسرع وقت به پایان برسانند. مذاکرات نهایی بر سر جزئیات توافق ممکن است مدتی طول بکشد، اما همه طرف ها به وضوح تمایل خود را برای انجام آن ابراز کرده اند. این مهم نباید باعث شگفتی شود. در سال ۲۰۲۰، چین با تجارت دوجانبه به ارزش ۱۶۱.۴ میلیارد دلار، جایگزین اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین شریک تجاری شورای همکاری خلیج فارس شد. علاوه بر این، این بلوک ستون مرکزی طرح یک کمربند یک جاده چین است - امارات و عربستان سعودی به ترتیب در رتبه های دوم و سوم به عنوان مقاصد برتر پروژه های ساخت و ساز چینی تحت این طرح قرار گرفتند.
مذاکرات برای توافقنامه آزاد تجارت چین و شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۰۴ آغاز شد. با این حال، در سال ۲۰۰۹ زمانی که چین تصمیم به حفظ تعرفه های گمرکی بر صادرات پتروشیمی شورای همکاری خلیج فارس برای حفاظت از صنعت شیمیایی داخلی خود گرفت، این مذاکرات به حالت تعلیق درآمد. مذاکرات بیشتر به دلیل اختلافات چین و شورای همکاری خلیج فارس بر سر درگیری در سوریه با مشکل مواجه شد. گفتگوها در سال ۲۰۱۶ زمانی از سر گرفته شد که جمهوری خلق چین به کشورهای خلیج اطمینان داد که مایل به پیشبرد آن هستند. اما پس از آن یک بحران دیپلماتیک بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس مانع از پیشرفت شد. پس از ۹ دور مذاکره و وعده های فراوان در طول هجده سال، سوال بزرگ این است که آیا این بار واقعاً یک معامله در راه است یا خیر.
اگر از چین و شورای همکاری خلیج فارس بپرسید، آنها به شما خواهند گفت که بالاخره زمان توافق فرا رسیده است. آنها اشتباه نمی کنند - چندین تغییر مهم که بر منافع ژئوپلیتیکی هر دو طرف تأثیر می گذارد در سال های اخیر رخ داده است که به طور قابل توجهی احتمال یک توافق رسمی را افزایش می دهد.
اول، روابط در حال تحول شورای همکاری خلیج فارس با ایران است. عدم اطمینان در مورد مذاکرات توافق هسته ای ایران در وین، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را نه تنها از تهدید ایران هسته ای، بلکه از خطر رویارویی مستقیم بین ایالات متحده و اسرائیل علیه ایران نگران کرده است، جایی که کشورهای خلیج فارس باید هزینه پرداخت کنند. پس از تقریباً چهار سال تحریم دیپلماتیک و اقتصادی عربستان سعودی و امارات متحده عربی علیه قطر، در اوایل سال ۲۰۲۱ همه طرف ها بهم نزدیک شدند. در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در دسامبر ۲۰۲۱، کشورهای عضو با اصلاحات اقتصادی به منظور نزدیک‌تر کردن بلوک به یکدیگر موافقت کردند. پل زدن بر اختلافات میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نشانه خوشایندی برای یک قرارداد آزاد تجاری بالقوه شورای همکاری خلیج فارس و چین است.
همزمان، چین با امضای توافقنامه همکاری ۲۵ ساله در مارس ۲۰۲۱ که سرمایه گذاری چین را با نفت ایران مبادله می کند، قصد خود را برای تعمیق روابط اقتصادی با ایران نشان داده است. بلوک شورای همکاری خلیج فارس قصد دارد با وعده تجارت پس از کاهش تحریم ها، ایران را به پایبندی به توافق هسته ای تشویق کند. سفر وزیر امور خارجه ایران به چین در همان روزی که وزرای خارجه چهار کشور شورای همکاری خلیج فارس به سفر خود به چین پایان دادند، می تواند نشان دهنده مزایای بالقوه بازگشت به تعهدات باشد.
دوم، خروج واشنگتن از منطقه است. برای چندین دهه، کشورهای حوزه خلیج فارس در ازای تجارت بی وقفه نفت، به ایالات متحده آمریکا به عنوان ضامن امنیت نگاه می کردند. با این حال در طول دهه گذشته، واشنگتن با توسعه ظرفیت تولید نفت داخلی خود، از نفت خاورمیانه خودداری کرده است. علاوه بر این، خروج ایالات متحده از افغانستان و چرخش آن به منطقه هند و اقیانوس آرام به کشورهای حوزه خلیج فارس نشان داد که اولویت های ایالات متحده آمریکا به طور فزاینده ای خارج از خاورمیانه است. با تضعیف روابط آنها با ایالات متحده، اعضای شورای همکاری خلیج فارس نیاز فوری تری به تقویت و تحکیم روابط خود با چین به عنوان شریک تجاری اصلی جدید خود و ارائه دهنده توسعه اقتصادی در مقیاس وسیع احساس می کنند.
سوم، نیازهای انرژی چین. با کاهش واردات واشنگتن از منطقه، حضور پکن در منطقه به طور پیوسته افزایش یافته است. اندازه و رشد سریع صنعتی این کشور، همراه با منابع نفتی داخلی نسبتا ضعیف آن، به این معنی است که چین بازار اصلی رشد برای کشورهای تولیدکننده نفت بوده است. قطعی‌های بزرگ برق و افزایش شدید قیمت انرژی، فوریت جدیدی را به نیاز چین برای تضمین عرضه پایدار انرژی برای پاسخگویی به تقاضاهای فزاینده‌اش تزریق کرده است. در نتیجه، پکن به دنبال تقویت روابط دوجانبه با کشورهای نفت خیز خلیج فارس است که در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از واردات نفت خود را از این منطقه تامین می کند.
از زمان پیوستن به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱، چین به طور پیوسته مشارکت خود را در زمینه توافقنامه تجارت آزاد در سراسر جهان افزایش داده است. تا سال ۲۰۱۵، پکن با کشورهایی که در مجموع سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهند، نسبت به کشورهایی که با واشنگتن توافقنامه دارند، قرارداد آزاد تجاری داشت. در دو سال گذشته، چین و ایالات متحده به وضوح در رویکرد خود به تجارت متفاوت بوده اند. رئیس جمهور چین شی جین پینگ یک تور تجاری در سراسر جهان را آغاز کرده است و با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، اسرائیل، نروژ، سریلانکا، مولداوی و پرو قراردادهای تجارت آزاد دارد. در همین حال، بایدن تجارت را تا زمانی که مشخص کند اقتصاد داخلی به مسیر خود بازگشته است، متوقف کرده است. اما اقتصاد جهانی تا آن زمان منتظر نخواهد ماند.
یک قرارداد آزاد تجاری چین و شورای همکاری خلیج فارس بالقوه باید به سیاست گذاران ایالات متحده یادآوری کند که برای پکن، غیبت واشنگتن به معنای فرصت است - هم در خلیج فارس و هم در صحنه بین المللی به طور کلی. با خروج پرزیدنت ترامپ از عرصه تجارت جهانی، شی جین پینگ برای پر کردن این خلاء وارد عمل شد. در زمان پرزیدنت بایدن، که تا حد زیادی سیاست تجاری ترامپ را حفظ کرده است، چین به بزرگترین توافق نامه های تجاری چندجانبه در جهان پیوسته است.
نظر شما