بازار؛ گروه بین الملل: «وانگ کوان» مذاکره کننده ارشد چین پنجشنبه شب پس از انجام مذاکرات در هتل کوبورگ که گفت‌وگوهای احیای برجام در آن جریان دارد گفت که مذاکرات رو به جلو و در حال پیگیری است.
میخائیل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه هم که بعد از دور اخیر مذاکرات بیان داشت که دست یابی به توافق نهایی تا فوریه امکان پذیر است.
از سوی دیگر «باراک راوید» در «اکسیوس» نوشت: جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در سفر اخیر خود به اسرائیل به مقامات اسرائیلی گفت که تهدید بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل از طریق مکانیسم ماشه باید به عنوان وسیله‌ای برای بازدارندگی ایران از غنی‌سازی اورانیوم با درجه تسلیحاتی مورد استفاده قرار گیرد. سه مقام اسرائیلی که از ماجرا مطلع بودند، این موضوع را به من گفتند.
از طرف دیگر در اسرائیل ارزیابی‌های اطلاعاتی تغییر معناداری یافته و گفته می‌شود رسیدن به توافق هسته‌ای در وین محتمل است. در پایتخت اتریش، مقام‌های کره‌ای با همه طرفین دیدار کرده‌اند تا به موضوع پولهای بلوکه‌شده پایان دهند. شاید گام اعتمادساز برای بازگشت به برجام.
در این جلسه که به درخواست طرف کره‌ای و در محل نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین برگزار شد، معاون وزیر خارجه کره جنوبی با اشاره به اهمیت روابط سئول-تهران، توضیحاتی در خصوص پولهای بلوکه‌شده ایران نزد کره جنوبی ارائه و عنوان کرد که این کشور برای بازپرداخت بدهی خود به ایران تلاش می‌کند.
«باقری کنی» مذاکره کننده ارشد ایران در این دیدار تأکید کرد که فارغ از نتایج گفت‌وگوها در وین، دولت کره جنوبی موظف به آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران است و تحریم‌های یکجانبه آمریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه می آید.
نادر انتصار دانشمند سیاسی ایرانی، استاد و رئیس گروه علوم سیاسی و عدالت کیفری، دانشگاه آلابامای جنوبی است. وی به مدرک کارشناسی از دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس و مدرک کارشناسی ارشد و دکترای خود از دانشگاه سنت لوئیس، میسوری دست یافت. وی به دلیل تحقیقاتش در زمینه سیاست خاورمیانه مشهور است.
*مطابق اخبار مذاکرات وین رو به جلو و در حال پیشرفت است. طرفهای غربی هم برای اولین از پیشرفت در مذاکرات خبر داده اند. ارزیابی شما چیست؟
ارزیابی پیچیدگی‌های مذاکرات کنونی وین بسیار دشوار است، زیرا هر دو طرف بسیار سختگیرانه برخورد کرده‌اند. ایران همچنان محتاطانه نسبت به پیشرفت مذاکرات خوش بین است،
در حالی که طرف غربی، حداقل علنا، عمدتاً از طریق اولتیماتوم ها و تهدیدهای پنهان از طریق رسانه های حاکمیت، به فشار بر ایران متوسل شده است. اما از آنجایی که از نکات خاصی که تاکنون بر سر آنها توافق شده اطلاع چندانی نداریم، نمی توان تحلیل دقیقی از مذاکرات جاری وین ارائه داد.
*بر اساس برخی اخبار مذاکرات تا آخر فوریه به سرانجام می رسد. این در حالی بود که با آغاز گفتگوها در دور هفتم شرایط را بغرنج و پیچیده ارزیابی می کردند. چه اتفاقی افتاد که دیدگاههای طرفین به یکدیگر نزدیک شده است؟
باز هم همانطور که در پاسخ قبلی خود اشاره کردم، ما اطلاعات دقیقی برای تعیین آنچه در وین رخ داد و دیدگاه های ایران و ایالات متحده را به هم نزدیکتر کرده است، نداریم. در واقع نمی توان مطمئن شد که اخبار مربوط به این موضوع صحت دارد یا خیر. تا زمانی که توافق نهایی به دست نیامده و مفاد آن برای مردم فاش نشود، باید مراقب صحت گزارش‌های رسانه‌ها در مورد حاشیه مذاکرات باشیم.
*بر اساس خبری که آکسیوس منتشر کرده است جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در سفر اخیر خود به اسرائیل به مقامات اسرائیلی گفته است که تهدید بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل از طریق مکانیسم ماشه باید به عنوان وسیله‌ای برای بازدارندگی ایران از غنی‌سازی اورانیوم با درجه تسلیحاتی مورد استفاده قرار گیرد. یعنی آمریکا در نظر دارد در صورتی که ایران غنی سازی ایران بالا برود مکانیسم ماشه را فعال کند. این در حالی است که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده که حتی در صورت شکست مذاکرات هم ایران غنی سازی بالای ۶۰ درصد انجام نمی دهد. دلیل تهدید آمریکا به فعال کردن مکانیسم ماشه چیست؟
باید به خاطر داشته باشیم که ایالات متحده از برجام خارج شد و بنابراین در حال حاضر عضو توافق هسته ای سال 2015 با ایران نیست. بنابراین، از نظر قانونی، ایالات متحده حق فعال کردن مکانیسم ماشه را ندارد زیرا فقط سه کشور اروپایی یا روسیه و چین می توانند به این مکانیسم متوسل شوند.
به احتمال زیاد، نه چین و نه روسیه از حق خود استفاده نخواهند کرد. تنها اعضای اروپایی برجام در صورت تمایل می توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند. در حال حاضر، فکر نمی‌کنم اروپایی‌ها تمایلی به فعال‌سازی مکانیسم ماشه داشته باشند، زیرا این، برای همه اهداف عملی، چشم‌انداز احیای برجام را از بین می‌برد.
*اسرائیل که از مخالفان هر گونه توافق هسته ای بود، مواضع خود را تغییر داده است و اعلام کرده است که توافق با ایران بهتر از عدم توافق است. دلیل تغییر مواضع اسرائیل و پذیرش احیای برجام از سوی آن چیست؟
اسرائیل از همان ابتدا موضع ضد و نقیضی در قبال توافق هسته ای با ایران اتخاذ کرده است و مقامات مختلف اسرائیلی همچنان از هر دو طرف صحبت می کنند. مقامات اسرائیلی به خوبی از این واقعیت آگاهند که برجام برای محدود کردن توانایی‌های هسته‌ای ایران و در نهایت مجبور کردن تهران به تسلیم شدن در مورد مسائل دفاعی غیرهسته‌ای طراحی شده است. بسیاری از اعضای حاکمیت اسرائیل هنوز فکر می کنند که احیای برجام همچنان مقرون به صرفه ترین روش برای تضعیف توان دفاعی و بازدارندگی ایران است.
*معاون وزیر خارجه کره جنوبی به وین سفر کرده تا در خصوص آژادسازی پولهای بلوکه شده ایران تصمیم گیری صورت گیرد. ارزیابی شما از سفر وی به وین در خلال مذاکرات چیست؟
این آخرین تلاش مقامات سئول برای متقاعد کردن ایالات متحده به آنها برای دستیابی به نوعی روش زنده برای آزاد کردن برخی از وجوه مسدود شده غیرقانونی ایران در بانک ها و مؤسسات مالی کره جنوبی است.
شاید در صورت حصول توافق در وین، رفع انسداد دارایی های ایران در کره جنوبی جزو اولویت های چنین توافقی باشد زیرا به نظر می رسد سئول طرفدار حل مشکلات خود با تهران و بازگشت به وضعیت پیشین در روابط ایران و کره است.
نظر شما