بازار- مونا مشهدی رجبی: قیمت نفت در سال ۲۰۱۹ میلادی رشد چشمگیری نکرد و انتظار میرود در سال جاری هم قیمت این منبع انرژی در بازار جهانی در سطح ۵۰ دلار باقی بماند. در تمامی تحلیل ها دلیل قیمت پایین نفت در سال ۲۰۲۰ میلادی مازاد عرضه عنوان میشود. ولی سوال اینجاست که در شرایطی که ایران نمیتواند نفتی به بازار جهانی صادر کند، تولید نفت در عراق کمتر از پتانسیل این کشور است و کشورهای ونزونزوئلا سایت اویل پرایس در گزارش اخیر خود از امریکا به عنوان بازیگر اصلی در این بازار نام برد و نوشت: در سالهای اخیر امریکا سرمایه گذاری زیادی در افزایش توان تولید نفت شیل انجام داده است و با بهره گیری از تکنولوژیهای مدرن و جدید توانست هزینه تمام شده تولید نفت را تنزل دهد. در شرایط فعلی در قیمت ۵۰ دلاری نفت هم تولید شیل برای امریکا منفعت دارد و همین مساله سبب شد تا امریکا جایگاه بزرگترین تولید کننده غیراوپکی را به خود اختصاص دهد.
همچنین سی ان بی سی در این زمینه نوشت: در سال ۲۰۱۹ رشد تولید نفت امریکا به عنوان دلیل اصلی افزایش تولید نفت غیر اوپکی معرفی شد و حتی سیاستهای اوپک برای ممانعت از افت قیمت نفت را نیز بی اثر کرد. امریکا از این توان خود برای تحمیل سیاستهای خود به دنیا استفاده کرد و موضع گیریهای مخالف خود در برابر روسیه را به تصویر کشید. امریکا در سال ۲۰۱۹ بزرگترین تولیدکننده نفت غیر اوپکی دنیا معرفی شد و حضورش در بازار نفت یک چالش تازه را پیش پای فعالان این عرصه قرار داد. این کشور به دلیل دارا بودن قدرت سیاسی و اقتصادی در سطح بین المللی می توانست بازیگری مهم در بازار نفت باشد. بازیگری که در روند عرضه اش هیچ اختلالی ایجاد نمی شود و به تولید با حداکثر توان ادامه میدهد. همانطور که در سال گذشته این کار را انجام داد. به همین دلیل بود که تحریم نفتی ایران، حمله به زیر ساختهای نفتی عربستان و حتی درگیری در کشورهای نفت خیز دیگر باعث افزایش قیمت نفت در بازار نشد.
سیاست امریکا در جهت اهداف اقتصادی است
دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا در سالهای اخیر بارها اعلام کرد جنگ های امریکا در خاورمیانه و عدم خروج نیروهای امریکا از عراق و کشورهای دیگر برای تسلط بر حوزه های نفتی این منطقه بود. این تلاش برای تسلط بر حوزه های نفتی خاورمیانه ادامه پیدا کرد تا اینکه امریکا توانست تکنولوژی تولید نفت شیل را توسعه دهد و در کسوت یک تولیدکننده بزرگ در بازار عرض اندام کند. در این وضعیت باید بازاری برای خود پیدا می کرد تا بتواند نفت تولیدی اش را صادر کند. در همین زمان بود که مساله خروج امریکا از توافق هسته ای ایران، تحریم نفتی ایران و تلاش این کشور برای به صفر رساندن میزان صادرات ایران مطرح شد. انتظار می رفت با اجرای این طرح قیمت در بازار جهانی رشد کند ولی امریکا به سرعت تولید خود را جایگزین تولید از دست رفته ایران در بازار جهانی کرد و قیمت را پایین نگه داشت.
تارنمای اویل پرایس با بررسی شواهد و اطلاعات موجود در بازار این سوال را مطرح می کند که ایا تمامی سیاستهای امریکا در جهت تثبیت جایگاه خود به عنوان یک تولید کننده نفت در بازار است؟ ایا امریکا از توافق هسته ای ایران خارج شد و تحریم نفتی را باز گرداند تا به دنیا ثابت کند که می تواند کمبود عرضه نفت از یکی از مهمترین و اثر گذارترین کشورهای اوپک را جبران کند؟
از طرف دیگر تعاملات اخیر با روسیه هم یکی از مسایلی است که در این روزها مد نظر رسانه ها قرار گرفته است. روسیه هم یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ غیر اوپکی نفت در دنیا است و برخی بر این باورند امریکا در صدد است تا شکل روابط اقتصادی خود را با روسیه تغییر دهد. افزایش اتحاد بین این دو کشور که در مجموع معادل ۷۰ درصد تولید نفت اوپک را به بازار عرضه می کنند میتواند روی جهت گیری قیمتها در سالهای اتی و حتی عملکرد اقتصادی دنیا بسیار اثر گذار باشد.
حتی بحث جنگ تجاری اخیر با چین هم ریشه در تلاش این کشور برای ممانعت از قدرت گیری اقتصادی چین دارد. اقتصاد چین در سالهای اخیر با سرعت زیادی رشد کرده است و سرمایه گذاریهای دولت چین در حوزه تکنولوژی و صنعت قابل توجه بود. امریکا نگران این مساله است که ارزش اقتصادی چین در سالهای پیش رو از امریکا فراتر رود و قدرت اقتصادش در جهان از بین برود. به همین دلیل آغاز روند چالشی تجاری با چین را در پیش گرفت تا در مسیر رشد اقتصادش اختلال ایجاد کند.
در پایان باید گفت بازار نفت امروز دنیا پیش از اینکه یک بازار اقتصادی باشد به یک عرصه قدرت نمایی سیاسی تبدیل شده است و این وضعیت برای اقتصاد دنیا بسیار خطرناک است.
نظر شما