بازار؛ گروه خودرو: به جرات می توان گفت یکی از دغدغه های اصلی مالکان خودروها بعد از انتخاب و خرید خودرو، برگزیدن بهترین روغن موتور از بین شمار بسیاری از این محصول با نام و درجه های متفاوت در بازار است. روغن موتورهایی که تعداد زیادی از آن ها در بازار حتی نمونه اصلی نیستند و می توانند هزینه گزافی را بعد از تعویض آن به مالک برای تعمیر خودرو تحمیل کنند.
حالا این چالش برای مالکان خودروهای گازسوز دوچندان می شود و آن ها همواره با این سوال مواجه هستند که محصولی که انتخاب می کنند بهترین برای خودرو شان هست یا خیر؟ از این رو برای پاسخ به این پرسش به سراغ رضا سلطانی، رئیس اداره روانکاری و اصطکاک شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو (ایپکو) رفتیم که گفت و گوی «بازار» با این کارشناس صنعت خودرو را در ادامه خواهید خواند.
مالکان خودروها برای خرید روغن موتور داخلی در بازار با محصولات چهار شرکت تولید کننده بزرگ از جمله نفت پارس، ایرانول، بهران و سپاهان رو به رو خواهند شد. از بین این مجموعه ها شرکت نفت پارس به عنوان یکی از مجموعه های موفق و پیشرو در زمینه تحقیق و توسعه معرفی می شود که توانسته در زمینه تولید روغن موتور خودروهای گازسوز جایگاه خیلی خوبی را در بازار به خود اختصاص دهد
* در حال حاضر مالکان خودروها برای انتخاب روغن موتور ایرانی در بازار با چه نام هایی مواجه می شوند و به نظرتان کدام یک از شرکت ها می تواند به عنوان پیشرو بودن در بخش تحقیق و توسعه دست یابد؟
مالکان خودروها برای خرید روغن موتور داخلی در بازار با محصولات چهار شرکت تولید کننده بزرگ از جمله نفت پارس، ایرانول، بهران و سپاهان رو به رو خواهند شد. از بین این مجموعه ها شرکت نفت پارس به عنوان یکی از مجموعه های موفق و پیشرو در زمینه تحقیق و توسعه معرفی می شود که توانسته در زمینه تولید روغن موتور خودروهای گازسوز جایگاه خیلی خوبی را در بازار به خود اختصاص دهد.
* چه چیزی نفت پارس را از دیگر رقبای خود در بازار متمایز کرده که به اعتقادتان توانسته جایگاه خوبی برای خود در بازار به دست بیاورد؟
عمر روغن موتورهای به ویژه مناسب خودروهای گازسوز تولید شده از سوی نفت پارس به نسبت سایر تولیدکنندگان بیشتر است. همین ویژگی دلیل محبوبیت این برند در بازار شده و اغلب مالکان با خیال آسوده برای کارکرد خودروهای شان از آن بهره می برند. البته این به این معنا نیست که سایر شرکت ها در این زمینه نتوانسته اند اقداماتی انجام دهند، در حقیقت بین چهار شرکت یاد شده در این راستا رقابت تنگاتنگی وجود دارد.
* یکی از چالش هایی که بارها از زبان مالکان خودروهای گازسوز به ویژه راننده تاکسی ها شنیده ایم این است که اغلب روغن موتورهایی که از آن ها استفاده می کنند کیفیت چندان مطلوبی ندارند و عمر روغن موتور زودتر از زمان انتظار به پایان می رسد و به اصطلاح چون خودرو به گاز کار می کند خشک است و روغن زود می سوزاند .چنین موضوعی در مورد محصولات نفت پارس هم صحت دارد یا آن ها توانسته اند مشکل رانندگان گازسوزها را مرتفع کنند؟
بحث عمر روغن موتور موضوع بسیار تخصصی و پیچیده است، تعیین عمر روغن موتور توسط شرکت سازنده خودرو و شرکت تولیدکننده روغن به صورت تخصصی انجام می شود؛ زیرا این مبحث فیزیکی، مکانیکی و شیمایی است که مستلزم ارتباط و تعامل خودروساز و روغن ساز برای تعیین عمر مفید است.
در این راستا نفت پارس برای تولید روغن موتور خودروهای گازسوز توانسته همکاری خوبی را با خودروسازان شکل دهد و در خودروسازی ها هم آزمون های قطعه ای و موتوری برای روغن موتورها تعریف شده است. هدف از تعریف و تدوین این آزمون ها رسیدن به این موضوع است که چه نوع روغن موتوری به لحاظ قیمت و کیفیت برای بازار ایران مناسب تر است. همانطور که اشاره کردم نفت پارس توانسته سربلند از این آزمون ها عبور کند.
نحوه طراحی پیشرانه، شیوه رانندگی مالک خودرو، شرایط آب و هوایی و حتی گرد و خاک می تواند بر روی عمر روغن موتور تاثیر گذار باشد؛ برای مثال گرد و خاک توسط موتور مکیده می شود و به داخل سیلندر راه می یابد و روغن موتور را فاسد می کند. البته تولید کننده روغن موتور می تواند با استفاده از نوع روغن پایه و افزودنی ها تاثیر عوامل را کاهش دهد
* آیا شرایط محیطی همچون کیفیت هوا و یا حتی نحوه کارکرد پیشرانه هم می تواند بر روی عمر روغن موتور تاثیرگذار باشد؟
بله، فارغ از کیفیت محصولی که شرکت تولیدکننده روغن موتور به بازار ارائه می‌دهد، نحوه کارکرد پیشرانه هم بر روی طول عمر این روانکار تاثیرگذار است که این مساله در زمان طراحی پیشرانه موتور توجه خودروسازان قرار می گیرد. علاوه بر نحوه طراحی موتور، شیوه رانندگی مالک، شرایط آب و هوایی و غیره هم بر روی این مساله تاثیرگذار است.
برای مثال در مورد نحوه رانندگی و حتی ساعات استفاده مالک از خودرو باید به این نکته اشاره کرد که روغن موتور مورد نظر برای خودرو تاکسی که بیشتر روز را در حال حرکت است به کار رفته یا خودرو یک کارمند که نهایت برای رفت و برگشت از محیط کار از آن استفاده می کند؟ بنابراین نحوه استفاده مالک از خودرو تاثیر به سزایی بر روی عمر مفید روغن موتور دارد.
همچنین مساله بعدی محیط عملکرد موتور خودرو اهمیت دارد، به طور مثال در شهری همچون تهران که پایین ترین دما منفی ۵ درجه سانتی گراد و بالاترین ۴۵ درجه است، روغن موتور زودتر فرسوده می شود. بنابراین تفاوت عملکردی بین روغن موتور موجود در کشور با نمونه هایی که در اروپا وجود دارد که دمای معتدل تری دارند بسیار متفاوت است.
علاوه بر این هر چقدر گرد و خاک محیط بیشتر باشد هم عمر روغن موتور کاهش می یابد؛ چرا که این گرد و خاک توسط موتور مکیده و به داخل سیلندر راه می یابد و این اتفاق می تواند روغن موتور موجود در خودرو را فاسد کند. بنابراین عمر روغن موتور از این عوامل به دست آمده که با کیلومتر تعویض آن را مشخص می کنند، زمان تعویض نیز تابع کارکرد است. از طرفی نیز این زمان بندی همانطور که اشاره شد به شرکت تولید کننده روغن موتور نیز بستگی دارد که از چه نوع روغن پایه و افزودنی هایی استفاده کرده است.
گوگرد موجود سوخت بسیار زیاد است و در زمان احتراق تبدیل به اسید سولفوریک می شود، از آنجایی که این اسید از طریق کارتر به پیستون و سیلندر راه می یابد کم کم وارد روغن و سبب اسیدی شدن آن می شود، هرچه اسیدی شدن روغن بیشتر شود، زمان تعویض آن نیز باید زودتر باشد. بنابراین نفت پارس همواره سعی در تولید محصولات قلیایی تر است تا جلوی اثرات مخرب روغن اسیدی شده را بگیرد
* گوگرد موجود در سوخت با توجه به اینکه برخی از کارشناسان از آن به عنوان یکی از عوامل کاهنده عمر مفید روغن موتور یاد می کنند چگونه عمل می کند؟
بله، همانطور که اشاره کردید میزان گوگرد سوخت های دیزلی نسبت به استاندارد یورو ۵ که داریم بسیار زیاد است و این مساله می تواند روی کیفیت و عمر روغن موتور نیز تاثیرات محسوسی داشته باشد.
بنابراین همیشه سعی بر این است که گوگرد را در حد ایده آل کاهش دهند؛ زیرا گوگرد سوخت در زمان احتراق تبدیل به اسید سولفوریک می شود، از آنجایی که این اسید از طریق کارتر به پیستون و سیلندر راه می یابد کم کم وارد روغن و سبب اسیدی شدن آن می شود، هرچه اسیدی شدن روغن بیشتر شود، زمان تعویض آن نیز باید زودتر باشد.
گوگرد سوخت و اسید هایی که تولید می کند سبب خوردگی دیواره سیلندر شده و گازهای حاصل از آن به مرور زمان بیشتر به روغن راه یافته و سبب فاسد شدن آن می شود؛ در نتیجه استهلاک موتور و روغن افزایش می یابد.
* با این تفاسیر به نظرتان آیا شرکت های تولید کننده روغن موتور می توانند با تغییراتی در تولیدات شان مانع کاهش عمر مفید محصولات شان در اثر گوگرد موجود در سوخت بشوند؟
بله، تولیدکنندگان روغن موتور همواره سعی بر این دارند که با استفاده از یک سری از افزودنی ها به تولیدات شان تاثیرگذاری گوگرد را کاهش دهند؛ یکی از راه هایی که آن ها در پیش می گیرند این است که مقدار قلیایی روغن را افزایش می دهند تا مانع اسیدی شدن هرچه بیشتر روغن موتور شوند. در این راستا نفت پارس توانسته از نظر عملکردی در تست های مربوطه بسیار خوب عمل کند.
کاتالیستی که بر روی خودروها نصب می شود عملکرد مناسبی ندارند. از آنجا که خودروها را به لحاظ آلایندگی درست پایش نمی کنیم، این خودروها در سطح شهر تردد می کنند و به آلاینده های هوا می افزایند. البته باید به این نکته اشاره کرد که خودروهای گازسوز چه در کلاس مسافری یا بزرگ، با داشتن یک کاتالیست خوب آلایندگی خیلی کمی خواهند داشت
* شرکت های تولید کننده داخلی چه مقدار از نظر کیفیت ارتقا یافته اند و این مساله چه تاثیری روی کاهش آلودگی هوا دارد؟
کاهش آلودگی هوا تابع پارامترهای مختلفی است که اگر بخواهیم رده بندی کنیم رده نخست همین کارخانه های اطراف پایتخت هستند که با توجه به جغرافیای تهران، بیشترین تاثیر را در آلودگی هوا دارند، در درجه بعدی خودروهای دیزلی که کاملا فرسوده هستند باعث این اتفاق خواهند شد؛ چرا که نتیجه این احتراق به صورت مستقیم وارد هوا می شود.
از طرفی کاتالیستی که بر روی خودروها نصب می شود هم عملکرد مناسبی ندارند. از آنجا که خودروها را به لحاظ آلایندگی درست پایش نمی کنیم، این خودروها در سطح شهر تردد می کنند و به آلاینده های هوا می افزایند. البته باید به این نکته اشاره کرد که خودروهای گازسوز چه در کلاس مسافری یا بزرگ باشد، با داشتن یک کاتالیست خوب آلایندگی خیلی کمی خواهند داشت. شرکت نفت پارس نیز سعی کرده روغن های با کیفیتی را برای نیروگاه ها و خودروهای گازسوز که در شهر تردد دارند تولید کند.
* به نفت پارس به عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر روغن موتور اشاره کردید بفرمایید محصولات این شرکت چقدر برای مشتریان مقرون به صرفه می تواند باشد؟
صرفه اقتصادی با توجه به قیمت گذاری دستوری برای روغن سازان، عملا تفاوت چندانی نباید داشته باشد شرکت نفت پارس با شرکت بهران یا ایرانول، آنچه که برای مشتری صرفه اقتصادی می تواند داشته باشد میزان کارکرد روغن موتور است. به بیانی هر چقدر کارکرد روغن بیشتر باشد، صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
*و کلام آخر؟
باید فرهنگ سازی برای تعویض روغن ایجاد شود، اگر بهترین روغن در کشور تولید شود مصرف کننده به جای تعویض در زمان مقرر به مقدار پایین تر از آن اقدام می کند، دیدگاه مشتریان در بازار باید تغییر کند و بدانند که نقش روانکارها یعنی روغن بسیار مهم و در کاهش استهلاک نقشی کلیدی دارد.
نظر شما