بازار؛ گروه بین الملل: روابط دو جانبه ایران و سوریه طی ۳۰ سال گذشته روابطی مستحکم و رو به رشدی در مناسبات سیاسی و امنیتی بوده است. وجود دشمنان و اهداف مشترک در جهت نابودی آنها به همراه قرار گرفتن در کنار تحولات و بحران های منطقه ای و بین المللی موجب شده تا روابط و مناسبات فی مابین عمق بیشتری داشته باشند.
علی رغم این استحکام و افزایش مناسبات سیاسی، امنیتی و نظامی، روابط اقتصادی بین دو کشور در دو دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیار پایین تر از حد انتظار بوده، اما طی چند سال اخیر دولتمردان دو کشور در جهت تداوم و پیشبرد روابط اقتصادی در سطح یکسان با مناسبات سیاسی تلاش کرده اند.
ایران اولین کشوری بوده که به صورت عملی و میدانی با آغاز بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ به کمک ملت و دولت سوریه شتافته است. در حقیقت ایران تلاش کرده تا با بهره گیری از ظرفیت دیپلماسی خود کفه وزنه را در طول جنگ به نفع سوریه متمایل سازد. اینکه ایران تا چه اندازه از فرصت به دست آمده در جهت بازسازی سوریه استفاده کرده و در نوسازی و بازسازی این کشور نقش آفرینی کرده است، از جمله سوالاتی است که خبرنگار بازار از «مجید مهتدی» کارشناس مسائل سوریه در این خصوص پرسیده است.
«مجید مهتدی» در ابتدا گفت: واقعیت این است که در طول هشت سال گذشته ما نتوانستیم از موقعیت به دست آمده بهره برداری کنیم. حتی در سطح سیاسی فرصت سوزی کردیم؛ مناسبات اقتصادی که دیگر جای خود دارد. علاوه بر آن، در طول این هشت سال حتی ارتباطات ایران با سوریه محمل شد و ایران از این فرصت در جهت ساخت و توسعه زیرساختهای اقتصادی خود استفاده نکرد.
وی در پاسخ به این سوال که در طول سال گذشته اینگونه پیش بینی شده بود تا حجم روابط اقتصادی دو کشور به یک میلیارد دلار برسد در حالی که در حال حاضر حجم تجارت دوجانبه پایین است، گفت: ما در سال ۲۰۲۰ در خصوص صادرات به سوریه در رده و جایگاه هفتم قرار داشتیم و در حدود و تقریبا ۱۲۰ میلیون دلار صادرات به این کشور داشتیم که اصلا رقم قابل توجهی نیست.
کارشناس مسائل سوریه اذعان کرد: بنابراین، برای مثال در بخش کشاورزی و یا برق البته منظورم زیر ساختهای برقی یعنی کابل و ترانس و اتصالات برق و غیره هست، اگر فعال شویم و از امکانات خود به خوبی و درستی استفاده می کردیم بیش از ۳۰۰ میلیون دلار سودآوری برای مملکت خود به همراه می آوردیم. در حال حاضر اگر ایران در زمینه زیرساختهای مخابراتی ورود کند، به میزان ۵۰ میلیون دلار سود عاید مملکت می شود. در هر کدام از بخشها ما باید از این فرصتها استفاده کنیم اما خوب به خوبی استفاده نمی کنیم.
وی اضافه کرد: ما در سال ۱۴۰۰ که من با شما در حال صحبت هستم، باید به گونه ای برنامه ریزی کنیم که به میزان یک میلیارد دلار صادرات داشته باشیم؛ برای مثال ۵۰۰ میلیون دلار آن را به انواع کالا اختصاص دهیم و برای خدمات فنی و برق به ترتیب ۳۰۰ و ۲۰۰ میلیون دلار در نظر بگیریم.
یکی از راههای رسیدن به تجارت یک میلیارد دلار با سوریه اصلاح و بهبود زیرساختها به خصوص در حمل و نقل است
مجید مهتدی ادامه داد: اینکه وزارت امور خارجه وارد بحث اقتصاد شده باعث خوشحالی است. بر همین اساس متولیان امر و بزرگان قوم های دو طرف به همراه وزارت صمت باید جلسات مفید و موثری را البته نه حد مذاکره فقط بلکه به طور عملی و اجرایی برگزار کنند و ضمن تشخیص و بررسی آسیب ها و دست اندازها به این موضوع بپردازند که چگونه می توان به این یک میلیارد دلار رسید.
تاجری که برای اولین بار به سوریه سفر می کند باید در امنیت کامل بتواند با تشکیل دفاتر و تشکیلاتی که سوری ها برای او فراهم می کنند، به تجارت بپردازد
این کارشناس گفت: یکی از راههای رسیدن به این حجم از تجارت اصلاح و بهبود زیرساختها به خصوص در حمل و نقل است. همچنین، روابط بانگی اگر برقرار نشود و مشکل مربوط به روادید حل نگردد، امکان دستیابی به یک میلیارد دلار وجود ندارد زیرا برای تجار محدودیت هایی ایجاد کرده اند که تنها از طریق مجوزهایی میتوانند به سوریه سفر کنند و به انجام تجارت بپردازند.
وی تصریح کرد: بحث امنیت نیز یکی از موضوعات مهم است زیرا تاجری که برای اولین بار به سوریه سفر می کند باید در امنیت کامل بتواند با تشکیل دفاتر و تشکیلاتی که سوری ها برای او فراهم می کنند، به تجارت بپردازد.
مهتدی خاطر نشان کرد که با عبور از بحث امنیت، موضع حمایتهای دولت نیز حائز اهمیت است. من بارها و پیشتر گفته ام که بخش خصوصی از دولت چیزی نمی خواهد جز اینکه مثلا به صندوق ضمانت صادرات همانند کاری که با عراق انجام شد، دستور دهد و بخشنامه ای صادر شود تا صادرکنندگان بتوانند کالاهای خود، صنعت و خدمتشان را بیمه کنند که در این صورت خود تجار و صادرکنندگان با اشتیاق به صادرات می پردازند.
کارشناس مسائل سوریه اذعان کرد: بنابراین به نظر من اگر این معضل صندوق ضمانت صادرات حل شود، تا حد زیادی به آن رقم یک میلیارد دلار خواهیم رسید.
خبرنگار بازار در بخش دیگری از مصاحبه به قانون سزار اشاره کرد که تحریم هایی با هدف افزایش فشارهای اقتصادی و انزوای سیاسی به سوریه تحمیل شده است.
مجید مهتدی در رابطه با تاثیر قانون سزار بر خود سوریه و روابط دوجانبه با ایران گفت: این قانون هم تاثیر بسیار زیادی بر تجارت و واردات سوریه داشته و هم بسیار در بازار این کشور نمود داشت زیرا سوریه بسیاری از کالاهای مورد نیاز خود را از اروپا وارد می کرد.
در احیای سوریه از طریق برنامه های زمان بندی تدریجی، نقش ایران که تجربه چهل ساله تحریم ها را دارد و متوجه شده که چگونه با وجود این تحریم ها به تعامل و خود کفا شدن بپردازد، می تواند بسیار موثر باشد
وی اضافه کرد: در همان آبان دو سال پیش که ترامپ تحریم ها را برای ایران تشدید کرد، سزار نیز بر سوریه به همان میزان مخرب بود. از سوخت که به دلیل فعال نشدن ظرفیت پالایشگاهی دچار آسیب شد، گرفته تا برای بانکها، بیمارستانها و تامین دارو همگی محدودیت هایی ایجاد شد به طوری که حتی بیمارستانها دست به دامن کشورهای مختلف برای مقادیر کمی از دارو شده اند.
این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد که نه تنها سزار بلکه مسائل لبنان نیز بر اقتصاد سوریه تاثیر گذاشت. همچنین، کرونا و دست به عصا رفتار کردن سایر کشور با سوریه نیز موثر بود، به طوری که اقتصاد خسته و بی رمق این کشور واقعا نیاز به احیای تدریجی نه به صورت شوک دارد.
در ارتباط با سوریه، دیگر وقت فعال شدن مذاکرات و توافقات گذشته است زیرا سند و توافق زیادی داریم که در دولتهای پیشین تنها امضا شده و اجرایی نشده است
مهتدی اظهار کرد: در احیای سوریه از طریق برنامه های زمان بندی تدریجی، نقش ایران که تجربه چهل ساله تحریم ها را دارد و متوجه شده که چگونه با وجود این تحریم ها به تعامل و خود کفا شدن بپردازد، می تواند بسیار موثر باشد.
وی در پایان گفت: بنابراین، بر اساس این تجربه ما و هدف مشترک دو کشور در جهت مقابله و دور زدن تحریم ها، سوری ها می توانند از این فرصت استفاده کنند و بر اساس اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان در سفر اخیر به سوریه، دیگر وقت فعال شدن مذاکرات و توافقات گذشته است زیرا سند و توافق زیادی داریم که در دولتهای پیشین تنها امضا شده و اجرایی نشده است.
نظر شما