بازار؛ گروه صنعت: صنعت مبلمان و صنایع چوبی از صنایع درآمد زایی است که طی چند سال اخیر تولیدکنندگان آن با مشکلات و چالش های مختلفی به خصوص در بحث تامین مواد اولیه خود که غالبا وارداتی است داشته اند و لذا آنطور که شایسته است نتوانسته اند تولیدات خود را در بازارهای صادراتی عرضه کنند. به این ترتیب از کشورهای رقیب خود در منطقه عقب مانده اند. صنعت پردرآمد مبلمان ایران درحالی از سوی مسئولان و دولت ها نادیده گرفته می شود که بر اساس گزارشات منتشر شده ارزش بازار جهانی انواع مبلمان در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۵۰۹ میلیارد دلار بوده و کارشناسان پیش بینی کرده اند در سال ۲۰۲۷ این رقم به ارزشی بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار برسد. گفتنی است در سال ۲۰۱۹، چین با صادراتی به ارزش ۶۳ میلیارد دلار اصلی ترین صادر کننده مبلمان در دنیا بوده و پس از آن نیز لهستان، آلمان، ایتالیا و ویتنام در جایگاه دوم تا پنجم صادرکنندگان برتر این کالا قرار گرفته اند و کشور ترکیه نیز در مدت مذکور با رقم زدن صادراتی به ارزش بالغ بر ۳ میلیارد دلار در جایگاه دهم دنیا قرار گرفته است.
در راستای بررسی اصلی ترین چالش های تولیدکنندگان این صنعت، خبرگزاری بازار گفتگویی با «رامین علیزاده» دبیر کارگروه صنایع چوب و مبلمان اتاق اصناف ایران و تولید کننده صنف مبلمان انجام داده است که در ادامه می خوانید.
*به عنوان سوال اول کمی در خصوص وضعیت تولید مبلمان توضیح بدهید.
مشکلات در صنف تولید کنندگان صنعت چوب چند بخش است؛ یکسری مشکلات که برای همه صنوف هست مربوط به بحث مالیات، بیمه تامین اجتماعی، تهیه مواد اولیه و غیره است. یکسری موارد هم داخلی است و ربطی به تحریم و ارز ندارد و بحث مدیریتی است؛ مثل آموزش نیروز انسانی و توزیع مواد اولیه. در حقیقت در مورد بیمه تامین اجتماعی صنف مبلمان باید به این نکته اساسی توجه شود که بخش هایی از تولید مبلمان مخصوصا مبلمان استیل حدود ۷۰درصد با دست انجام می شود و دستگاه هایی هم که استفاده می شود اتومات نیست و نیرو محور است. از سوی دیگر همانطور که می دانید بخش منبت، معرق و مشبک جزو مشاغل صنایع دستی قرار گرفته و مشمول یکسری حمایت ها می شود از جمله اینکه معاف از مالیات هستند و بیمه هم ۱۰ درصد پرداخت می کنند. اما همان فرد منبت کار اگر به جهت ارتقا تولید و افزایش میزان تولید با چند نفر دیگر اقدام به فعالیت در کارخانه مبلمان سازی کنند اما سریعا حمایت ها از این فرد برداشته می شود یعنی نه تنها معاف از مالیات نمی شود بلکه بیمه ۳۰ درصدی نیز باید بپردازد! در صورتی که همان کار قبل را انجام می دهد. این موضوع ضعف و اشکال قانون است که شناسایی کنند وقتی به عنوان مثال در یک کارخانه ۲۵ کارگر صنایع دستی و ۷ نفر با دستگاه کار می کنند لذا این کارگاه باید ۷۰ درصد معافیت مالیاتی داشته باشد و بیمه حدودا ۱۰ درصدی داشته باشند اما اینگونه نیست.
شهرستان پردیس ۳ هزار واحد صنفی مبلمان و صنایع چوب دارد و لذا انتظار می رود مرکز فنی حرفه ای پردیس دوره های آموزشی درودگری، نجاری و دیگر رشته های مرتبط با صنایع چوب را داشته باشد اما در عین ناباوری چنین دوره هایی ندارد!
*شرایط نیروی انسانی آموزش دیده متخصص برای این صنعت به چه نحو است؟
دومین چالش این صنعت بحث نیروی انسانی است. همانطور که می دانید متولی آموزش نیروی انسانی مرکز فنی و حرفه ای است و از سوی دیگر با توجه به اینکه الان در شهرستان پردیس حداقل ۳ هزار واحد صنفی مبلمان و صنایع چوب فعال است انتظار می رود مرکز فنی حرفه ای پردیس دوره های آموزشی درودگری، نجاری و دیگر رشته های مرتبط با صنایع چوب را داشته باشد اما در عین ناباوری چنین دوره هایی ندارد. این در حالی است که ساکنان پردیس و بومهن غالبا تمایل دارند فرزندان خود را برای فعالیت در این صنعت آموزش بدهند تا در آینده نیز در همان منطقه محل سکونت خود مشغول به کار شوند. لذا با وجود اساتید ماهر و زمین کافی، این مرکز تنها با استقرار چند دستگاه می تواند خیل عظیمی از جوانان این منطقه را آموزش بدهد و به عنوان نیروی انسانی در این صنعت آماده کند اما از این کار دریغ می کند.
اگر مبلمان مصر وارد ایران نمی شد و ما آلوده مبلمان مصر و چینی نمی شدیم امروز یکی از بزرگترین صادرکنندگان مبلمان منطقه بودیم
*وضعیت مبلمان ایران از نظر کیفیت الان چگونه است و در منطقه چه جایگاهی داریم؟
اگر مبلمان مصر وارد ایران نمی شد و ما آلوده مبلمان مصر و چینی نمی شدیم امروز یکی از بزرگترین صادرکنندگان مبلمان منطقه بودیم. در واقع چون در درجه اول واحدهای ما نحوه صادرات را بلد نیستند و از سوی دیگر نمی دانیم چگونه پول مان را برگردانیم و سوم اینکه چون هیچ رایزن اقتصادی از هیچ سفارت ایران در کشورهای همسایه هیچ حمایتی از صنف ما نمی کند لذا موفقیتی در صادرات مبلمان نداریم. در حالی که سفارت های ایران در کشورهای مختلف باید واحدهای نمایشگاه های رایگان بگیرند تا من تولید کننده تولیدات ام را در آنجا عرضه کنم چون رایزن های اقتصادی می توانند این کار را به راحتی انجام دهند. از سوی دیگر این رایزنها می توانند برگشت پول نیز برای کسانی که تولیدات خود را در آنجا عرضه می کنند تضمین کنند.
*الان واحدهای صنف مبلمان با چند درصد ظرفیت خود فعالیت می کنند و آیا مشکل نقدینگی دارید یا خیر؟
۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت واحدهای تولید مبلمان الان خالی است اما به دلیل عدم تامین نقدینگی و مواد اولیه توان کار با حداکثر ظرفیت را ندارند. متاسفانه توزیع مواد اولیه بزرگترین نقص صنف ما است چون بحث تامین مواد اولیه در این صنف را دلالان در دست گرفته اند. به عبارت دیگر اختیار تولید کننده ها به دست دلال ها افتاد است.
اتحادیه های مرتبط با صنعت مبلمان بایستی تعاونی داشته باشند تا از طریق تعاونی بدون واسطه مواد اولیه مورد نیاز این صنف را وارد و بین اعضای خود توزیع کنند
*چرا تولید کننده مستقیم نمی تواند مواد اولیه وارد کند، آیا منع قانونی دارد یا بحث دیگری است؟
من تولید کننده نمی توانم مستقیما مواد اولیه وارد کنم چون مصرف ام کم است اما این نیز راه حل دارد؛ یعنی باید اتحادیه ها مجاب شوند که هر اتحادیه شرکت تعاونی داشته باشد و این شرکت تعاونی با تجمیع افراد درخواست کنند و سرمایه گذاری کنند تا تعاونی خرید کلی کند و بدون واسطه مواد اولیه را به دست تولید کننده برساند. به این ترتیب نه تنها قیمت تمام شده پایین می آید بلکه مواد با بهترین کیفیت به دست تولید کننده می رسد.
* الان حجم صادرات مبلمان از ایران سالانه چقدر است؟
صادرات بسیار کم است که به نظر بنده نهایتا سالانه ۶۰ تا ۷۰ میلیون دلار صادرات داشته باشیم که تقریبا معادل قیمت هزار دست مبلمان است که اصلا در شان تولید کنندگان مبلمان کشور نیست. با این وجود همین اندک صادرات نیز به کشورهای به عراق، عمان و افغانستان ارسال می شود.
*به طور کلی بازار داخلی مبلمان و خرید و فروش این محصول الان چه شرایطی دارد؟
همانطور که می دانید الان از نظر اقتصادی مردم ضعیف شده اند و طبیعتا در این شرایط به مبلمان توجه نمی کنند. با این وجود شاهد هستیم که روند به گونه ای است که مبلمان در حال وارد شدن به سبد خانوارها است و در نتیجه اگر ثبات بازار باشد و مردم از نظر امرار معاش تامین باشند مبلمان دیگر جزو کالاهای درجه چندم زندگی نیست و اولویت بالاتری پیدا کرده است. با این وجود الان بهترین فرصت برای صادرات است چون عرضه کارگاه ها بیش از نیاز داخلی است تقاضای داخل کمتر شده و از آن طرف نیز به دلیل بالا رفتن نرخ دلار، تقاضای کشورهای همسایه نسبت به تقاضای داخل برای مبلمان بسیار بالا تر رفته است. بنابراین تولید کنندگان می توانند بسیار راحت تر از گذشته تولیدات خود را با قیمت های خوب صادر کنند و ارز آوری خوبی داشته باشند. جالب است بدانید از نظر درآمدزایی سهم صنعت مبلمان با سهم صنعت خودرو یکسان است به طوری که سهم یکی ۹ درصد و سهم دیگری ۱۰ درصد است اما توجهی که به صنعت خودرو می شود هیچگاه به صنعت درآمدزای مبلمان و صنایع چوب توجهی نمی شود.
نظر شما