بازار؛ گروه بین الملل: سایت تحلیلی ان بی سی اخیرا مقاله ای با قلم «دان دو لوس» با عنوان «با سر کار آمدن رئیسی در ایران، بایدن با گزینه های دشواری روبروست» منتشر نموده است. ترجمه متن مقاله در ادامه می آید.
پیش از انتخاب رییسی در ماه ژوئن، به نظر می رسید که سه ماه گفتگوهای دیپلماتیک در وین، به توافق برای احیای برجام نزدیک شده ولی در حال حاضر روشن نیست که اصلا توافقی در کار باشد یا نه.
علی واعظ، از گروه بین المللی بحران در بروکسل، می گوید: همه نشانه ها به جهت بدی اشاره دارد.
دو مقام رسمی برجسته اروپایی هم به ان بی سی گفتند بسیار بعید است که ایران با از سرگیری گفتگوهای وین در این ماه، موافقت کند.
در این میان، ایران خواسته های خود را افزایش داده حال آنکه واشنگتن آنها را غیرواقع بینانه ارزیابی می کند. ایران از جمله خواهان «غرامت» واشنگتن برای پیامدهای خروج ترامپ از توافق هسته ای است و نیز می خواهد که آمریکا تضمین دهد که رییس جمهوری آینده این کشور دوباره از توافق بیرون نرود. همچنین رسانه های ایران گزارش داده اند که تهران بیش از این خواهان گفتگو درباره مبادله زندانیان با آمریکا نیست. تهران شماری از افراد دو تابعیتی ایرانی را در بازداشت خود دارد که آمریکا خواهان آزادی آنهاست.
«اریک برووِر» از مرکز واکاوی های راهبردی و بین المللی در واشنگتن می گوید که ایران اشاره می کند که رویکرد رییس جمهوری پیشین، حسن روحانی، که بر همکاری پایه ریزی شده بود به پایان رسیده و ناکام مانده است.
علی واعظ و دیگر کارشناسان می گویند که رهبران سیاسی ایران بر این باورند که هرچه به توانمندی ساخت سلاح هسته ای نزدیک تر شوند، اهرم بیشتری برای کسب امتیاز از آمریکا و متحدان اروپایی اش خواهند داشت.
کریم سجادپور از بنیاد کارنِگی برای صلح بین المللی می گوید: رهبران ایران این احساس را دارند که دولت بایدن خواهان پرهیز از کشیده شدن به یک درگیری تازه در خاورمیانه است و می خواهد بر اولویت های دیگری تمرکز کند. آنها فکر می کنند توریست آمریکایی بدون خرید یک تکه فرش، مغازه را ترک نخواهد کرد. وی می گوید: رهبری ایران همچنین به این نتیجه رسیده که اکنون بدترین پیامدهای فشار اقتصادی آمریکا را پشت سر گذاشته و کشور اکنون حجم قابل ملاحظه ای از نفت را به چین صادر می کند. صادرات فزاینده نفت ایران به چین، احساس اضطرار و فوریت برای بازگشت به برجام برای برداشته شدن تحریم ها را از آنها گرفته است.
اما رهبران ایران با این ریسک روبرو هستند که سنگی بزرگتر از توانشان بردارند. علی واعظ می گوید: رویکرد آنان نشانگر یک بدسنجی جدی است. آنها واکنش احتمالی آمریکا و اروپا را به حساب نمی آورند و اینکه چگونه تحریکاتشان در منطقه می تواند یک چرخه خطرناک از تشدید تنش را به دنبال آورد.
واعظ اوضاع کنونی را با دور پیشین گفتگوهای هسته ای در سال ۲۰۰۵ که محمود احمدی نژاد در ایران بر سر کار بود، مقایسه می کند. در آن زمان هم ایران لحنی پرخاشگرانه را در گفتگو با دولت های اروپایی در پیش گرفت و گفتگوها از هم پاشید. پس از آن بود که ایران برنامه هسته ای اش را افزایش داد اما غربی ها هم فشار اقتصادی را بیشتر کردند و اقتصاد ایران را فلج ساختند و بن بست دشواری پیش آمد تا چندین سال بعد که روحانی به ریاست جمهوری رسید.
برخی مقام های پیشین آمریکا می گویند که حتی با موضع تهاجمی تر ایران هم چه بسا امکان رسیدن به یک توافق برای احیای برجام وجود داشته باشد. در این سناریو، رییسی می تواند با رفع برخی از دیگر تحریم ها، آن را پیروزی خودش جلوه داده ادعا کند که دولتش توانسته به توافقی بهتر از رییس جمهوری پیشین دست یابد.
بروور که در دوران اوباما و ترامپ در زمینه اشاعه هسته ای کار کرده می گوید: در پایان این ماه، احتمالا روشن خواهد شد که آیا تهران برای گفتگو، جدیت دارد یا نه. تا آن زمان، ایرانی ها باید تصمیم بگیرند که آیا دور دیگری از گفتگو با قدرت های جهانی را برگزار کنند و اینکه چه کسی هدایت تیم گفتگو را برعهده گیرد و نیز بر سر میز گفتگو، چه موضعی داشته باشند.
اما چشم انداز یک توافق دیپلماتیک، بطور فزاینده ای مبهم می شود و چه بسا که دولت بایدن با برخی دشواری ها روبرو شود. اگر گفتگوها از هم بپاشد، دولت بایدن باید سبک سنگین کند که آیا درها را برای دیپلماسی درباره یک توافق احتمالی آینده باز گذارد یا تحریم های بیشتری وضع کند تا تهران را از گسترش برنامه هسته ای یا دیگر گام های تحریک آمیز باز دارد. یک گزینه این است که راه صادرات نفت ایران به چین بسته شود.
نظر شما