بازار؛ گروه بین الملل: آخرین دیدار حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران و اعضای هیئت دولت دوازدهم با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب صبح امروز چهارشنبه برگزار شد و رهبر انقلاب جزئیاتی از مذاکرات وین و شروط آمریکایی ها را مورد بررسی قرار دادند.
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار بر بی اعتمادی بر غرب تاکید کردند و رویه برجام را از مصادیق بدعهدی و زیاده خواهی طرف غربی به ویژه آمریکا برشمردند: «در مذاکرات اخیر (وین) دیپلمات‌های کشور زحمت کشیدند و برخی از آنها خوب ظاهر شدند اما آمریکایی‌ها روی مواضع عنادآمیز خود محکم ایستادند. .. امریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریمها را بر می‌داریم اما تحریمها را برنداشتند و برنمی‌دارند. ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت. آنها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
در بخش دیگری از سخنان رهبر انقلاب، ایشان بر عدم دادن تضمین از سوی امریکا بر ای عمل به تعهدات خود و عدم خروج از برجام تاکید کردند و گفتند: «(آمریکا) هیچ ابایی از نقض قول و تعهدات خود ندارد همان‌طور که یکبار توافق را نقض کردند و کاملاً هم بی‌هزینه بود. اکنون هم که به امریکایی‌ها گفته می‌شود، تضمین دهید که توافق را در آینده نقض نخواهید کرد، می گویند تضمین نمی‌دهیم. این یک تجربه بسیار مهم برای دولت و دولتمردان آینده و همچنین برای همه فعالان در صحنه سیاسی است. البته این تجربه همواره از اول انقلاب وجود داشته اما در این دولت بیشتر از گذشته بوده است.»
سخنان رهبر انقلاب در خصوص برجام حاوی نکات حائز اهمیتی که در ادامه آمده است:
۱-بی اعتمادی به غرب از ابتدای انقلاب اسلامی وجود داشته است و دلیل آن رویکرد غرب با نظام برخاسته از انقلاب اسلامی ایران است. امریکا ماهیت این نظام را نپذیرفته و رویکرد آن به ایران خصمانه بوده و خواهد بود و رویکرد دیپلماسی محور غرب در خصوص برخی موضوعات بر این اساس بوده که یا راهکارهای دیگر جواب نداده یا دیپلماسی ابزار موثرتری برای محدود کردن ایران است.
۲-برجام برای ایران موضوعی صرفا برای حل و فصل مساله هسته ای است. ایران حاضر نیست گفتگو در خصوص مسائل منطقه ای و موشکی به برجام پیوند بخورد. در خصوص موضوع موشکی هم اساسا قائل به موضوعیت مذاکره نیست. ایران همانگونه که در مذاکرات کنونی با عربستان نیز مشهود است حاضر به حل و فصل مسائل منطقه با «خود کشورهای منطقه» و بر اساس اصل احترام به منافع ملی است.
۳-رویکرد بایدن برای پیوند زدن همزمان برجام به مسائل منطقه ای و موشکی و منوط کردن امتیازات ناشی از برجام(رفع تحریم) به تداوم گفتگوها در موضوعات دیگر از سوی ایران پذیرفته شده نیست. طرح بایدن در خصوص مساله هسته ای «قرار دادن ایران در باکس» از طریق دیپلماسی هسته ای و کشاندن گفتگوها به «توافقی قوی تر و طولانی تر» با پیوند زدن آن به مسائل منطقه ای و موشکی است. سخنان رهبر انقلاب نشان از عدم پذیرفتن این موضوع به طور اساسی دارد.
۴-ایران با وجود تحریم ها، آلترناتیوهای دیگری نیز حتی در صورت شکست مذاکرات هسته ای دارد و دست ایران باز است. یعنی ایران حاضر نیست برای رفع تحریم، تن به توافقی دهد که موضوعات مطرح آینده، ایران را تحت فشار بیشتر قرار دهد.
۵-ایران موضوعیت غرب را تنها در مساله هسته ای پذیرفته است. مسائل منطقه ای چون عراق، فلسطین، لبنان، سوریه و یمن باید با حضور خود کشورهای منطقه حل و فصل شود و نتایج آن فارغ از برجام مورد ارزیابی امریکا باشد.
۶-عدم تضمین امریکا در خصوص برجام(در صورتی که توافق حاصل شود) مبنی بر عدم خروج از آن و راستی آزمایی رفع تحریمها در مذاکرات تیم جدید هسته ای با طرف غربی از مسائل محوری و مبنایی است و سرنوشت مذاکرات در گرو حصول به آنها خواهد بود.
۷-خروج امریکا از توافق احتمالی در آینده باید داری هزینه متناسب باشد. یعنی اگر ایران ذیل توافق آتی، در صورتی تعهداتی فراتر از NPT و پادمانهای آژانس را می پذیرد که تعهدات امریکا نیز باید دارای تناسب باشد و در صورت عدم تعهد به آن هزینه ها باید متناسب باشد. این تناسب از رهگذر مکانیسمی حقوقی حاصل می شود و نه سیاسی.
۸-بر اساس بیانات رهبر انقلاب اسلامی، مذاکرات در دولت رئیسی با محوریت «رفع همه تحریمها»، «امکان راستی آزمایی رفع تحریمها» و «تضمین آمریکا برای عمل به تعهدات و عدم خروج بدون هزینه از توافق» استوار خواهد بود و هر گونه گشایش در موضوع هسته ای منوط به تحقق این اصول خواهد بود.
نظر شما