به گزارش بازار، معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرد. این گزارش نخست به تعریف طرح‌های «درآمد پایه همگانی» یا یوبی‌آی، و اشکال تعدیل‌شده آن یعنی طرح‌های شبه-یوبی‌آی (UBI) از جمله طرح «تضمین حداقل درآمد» می‌پردازد. سپس گزارش به بررسی تجارب جهانی از اجرای طرح‌های یوبی‌آی و شبه-یوبی‌آی، از جمله طرح اعطای یارانه‌های نقدی در ایران پرداخته و با توصیف ویژگی‌های انواع مختلفی از نظام‌های حمایت اجتماعی، به این پرسش پاسخ می‌دهد که اجرای طرح‌های یوبی‌آی در کدام کشورها مناسب است. هم‌چنین در بخشی از گزارش شواهد تجربی از اثرات طرح‌های «درآمد پایۀ همگانی» بر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت این گزارش به محاسبۀ بار مالی اجرای یک طرح «تضمین حداقل درآمد» در ایران و مقایسۀ آن با سایر هزینه‌های دولت پرداخته است.
به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس ۳۳درصد مردم کشور زیر خط فقرند؛ این در حالیست که با «تضمین حداقل درآمد» برای امحای کامل فقر تنها به نه هزار میلیارد تومان در ماه نیاز داریم.
مقام معظم رهبری، در آذر ماه امسال، در دیدار با رؤسای سه قوه و دیگر اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی، ضمن تأکید بر ضرورت حمایت از اقشار محروم، به رکود تورمی چند سال اخیر اشاره کرده و فرمودند کرونا دشواری‌های جدی معیشتی برای اقشاری ایجاد کرده است که تا پیش از آن نیز به شدت تحت فشار بوده‌اند. آیت‌الله خامنه‌ای در ادامة سخنانشان در راستای فقرزدایی به دو سیاست اجتماعی اشاره کردند که به بیان ایشان از نظر کارشناسان در کنار یکدیگر موثر خواهند بود: (۱) اجرای نظام متمرکز و جامع حمایت اجتماعی و (۲) توسعة پایگاه اطلاعات رفاه.
در دهه اخیر، یکی از طرح‌های کمتر اجرا شده ولی بسیار داغ و معاصر برای تغییر ساختاری نظام جامع حمایت اجتماعی کشورها، که طرفدارانی در میان نظریه‌پردازان راست و چپ دارد، «درآمد پایه همگانی» یا یوبی‌آی (Universal Basic Income) است: پرداخت نقدی، همگانی و غیرمشروط به همۀ افراد جامعه. گرچه تنها دو کشوری که تجربة اجرای این ایده را داشته‌اند، ایران و مغولستان هستند، ولی طرح‌های «شبه-یوبی‌آی» (quasi-UBI) در بسیاری از نقاط جهان اجرا شده‌اند. از جملة این طرح‌ها می‌توان به تضمین حداقل درآمد (Guaranteed Minimum Income Program) یا «درآمد پایة همگانی روستاییان» اشاره کرد.
گزارش حاضر به تجارب جهانی و تجربه ایران در زمینه طرح‌های یوبی‌آی و شبه یوبی‌آی می‌پردازد و به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا اجرای طرح یوبی‌آی راه‌حلی مناسب برای رسیدن به حمایت جامع اجتماعی است یا خیر؟ در این گزارش نشان می‌دهیم که بسیاری از افراد چهار دهک اول درآمدی کشور زیر خط فقرند و اگر به افراد مشمول این چهار دهک، مابه‌التفاوت سالانة هزینة سرانه با سرانة خط فقر ملی پرداخت شود (بین ۶۷ هزار تومان برای هر نفر (برای دهک چهارم) تا ۵۴۹ هزار تومان برای هفر نفر (برای دهک اول) در سال ۱۳۹۸)، فقر در کشور به طور کامل از بین خواهد رفت. هزینة امحای کامل فقر در سال ۱۳۹۸، ۱۱۲ هزار میلیارد تومان بود، که حدود ۳.۵٪ از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌داد.
نظر شما