به گزارش بازار به نقل از مرکز پژوهش های مجلس، بحران شیوع کرونا منجر به ایجاد محدودیت‌ها و هشدارهایی مبنی بر عدم مسافرت و تعطیلی تمامی زنجیره خدمات گردشگری اعم از اقامت، غذا و نوشیدنی، تفریحی و سرگرمی، حمل‌ونقل و خدمات مسافرتی در سراسر جهان شد. در ایران همزمانی بحران شیوع کرونا با تعطیلات سال نو و عید نوروز به‌عنوان بازه اصلی سفرهای داخلی و خروجی موجب شده است تا تمامی فعالان صنعت گردشگری با یک مخاطره بی‌سابقه واقعی روبه‌رو شوند چراکه بر اساس تخمین‌های صورت گرفته از ۵ سال گذشته می‌توان گفت سالیانه از ابتدای اسفندماه تا پایان فروردین‌ماه حدود یک‌میلیون مسافرت خارجی توسط گردشگران ایرانی صورت می‌گرفت و حدود ۸۵۰ هزار گردشگری خارجی طی این مدت به کشور وارد می‌شدند. همچنین در طی این مدت حدود ۲۰ میلیون نفر سفر داخلی با ۷۵ میلیون شب اقامت (بر اساس میانگین نوروز ۱۳۹۸) توسط گردشگران داخلی ثبت می‌شد که با توجه به شرایط کنونی این صنعت با رکود عمیق مواجه خواهد شد.
با توجه به این شرایط مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی نوشته است:« کسب‌وکارهای حوزه گردشگری (داخلی، ورودی و خروجی) که یکی از موتورهای اشتغال و رشد در دوران تحریم و به صادرات نامرئی محسوب می‌شوند، در این وضعیت پیش‌آمده عملاً تعطیل‌شده و به عبارتی گردش چرخ این صنعت اشتغال‌زا نیز متوقف‌شده و واحدها و فعالیت‌های فراوانی در زنجیره وابسته به آن ازجمله اقامت، حمل‌ونقل، غذا و خوراک، مجتمع‌های تفریحی و سرگرمی و سایر واسطه‌های بالادستی و پایین‌دستی آسیب‌دیده و کارکنان آن‌ها ممکن است کار خود را از دست بدهند. هرچند که به علت فقدان نظام آماری منسجم در صنعت گردشگری کشور، نمی‌توان برآورد دقیقی از میزان اثرات ویروس کرونا بر صنعت گردشگری داشت ولی بر اساس شواهد موجود و اظهارات دستاندرکاران امر، ایران در سال ۱۳۹۸ میزبان حدود ۸ میلیون گردشگر خارجی بوده (غالباً از کشورهای همسایه) که موجب شده کشور از نظر میزان رشد جذب گردشگر خارجی در میان سه کشور اول جهان قرار گیرد که در صورت استمرار وضع موجود اثرات آن بر تمام زنجیره خدمات صنعت گردشگری به‌مراتب فزاینده خواهد بود. »
دراین‌بین کارشناسان معتقدند اگر مدیریت و مهار ویروس کرونا مؤثر باشد، به علت ماهیت بازگشت‌پذیری سریع گردشگری به شرایط عادی، احتمال دارد که سفرهای گردشگران ایرانی به‌ویژه گردشگری داخلی در تابستان ۱۳۹۹ دوباره رونق گرفته و حتی نسبت به سالیان اخیر حجم این سفرها بیشتر شود چراکه صنعت گردشگری در ایران و حتی جهان، با یک تأخیر در تقاضا روبه‌رو بوده و این امر می‌تواند علاوه بر احیای کسب‌وکارهای این حوزه، تأثیر مستقیمی برافزایش نرخ خدمات و حتی نرخ ارز داشته باشد که نیازمند مدیریت است. البته با توجه به داده‌های اپیدمیولوژیستی تا حدود زیادی تحقق سناریوی کنترل ویروس کرونا دور از دسترس است اما ناممکن هم نیست. مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود ۸ راهکار ارائه داده است که اگر ویروس کرونا کنترل شود به کمک آن بتوان گردشگری را از شرایط کنونی نجات داد.
۱- برنامه‌ریزی برای اعطای مرخصی سفر به‌صورت سه مرحله‌ای از ۱۵ تیرماه ۱۳۹۹ تا ۳۰ مردادماه ۱۳۹۹ به کلیه کارکنان شاغل در دستگاه‌های اجرایی (به صورتی که در سه بازه زمانی ۱۵ روزه در هر بازه حداقل یک‌سوم کارکنان شاغل در مرخصی) باشند.
۲- با توجه به‌صرفه جویی و کاهش مصرف بنزین در ایام تعطیلی ناشی از کرونا، دولت بسته‌های تشویقی برای افزایش تقاضای سفر عامه مردم (مانند اختصاص بنزین سفر) برای گسترش گردشگری داخلی بعد از کنترل ویروس کرونا ارائه کنند.
۳- دولت ۳۰ درصد تخفیف در حمل‌ونقل مسافران (هواپیما، قطار، اتوبوس‌های بین‌شهری) برای ۱۵ مقصد گردشگری کم برخوردار کشور را پس از بحران برای مسافران و گردشگران در نظر بگیرد و بر رشد نامتعارف قیمت خدمات گردشگری ناشی از افزایش تقاضای سفر و گردشگری نظارت کند.
۴- دولت دریافت مالیات بر ارزش‌افزوده کلیه دریافت‌کنندگان خدمات گردشگری در مناطق هدف گردشگری (اولویت مناطق کم برخوردار) را به مدت یک سال بعد از بحران به حالت تعلیق درآورد.
۵- عوارض خروج از کشور برای تمامی گردشگرانی که از ایرلاین های داخلی برای مسافرت (رفت‌وبرگشت) به خارج از کشور استفاده کنند تا یک سال پس از بحران نیم‌بها شود.
۶- هزینه صدور ویزا و روادید (عوارض ورودی) برای تمامی مسافران و گردشگران ورودی (به‌استثنای ویزای تجاری) از همه کشورها صفر شود.
۷- نرخ عوارض آزادراهی برای اتومبیل‌های سواری شخصی در وضعیت کنونی دو برابر و پس از عبور از بحران کرونا نیم‌بها شود.
۸- بهای ورودی کلیه موزه‌ها و آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی متعلق به دستگاه‌های اجرایی کشور پس از بحران به مدت یک سال نیم‌بها شود.
اما اگر کرونا در کشور ما و سطح جهان کنترل شود عملاً صنعت گردشگری با خطرات جدی و تعطیلی بسیار گسترده‌ای مواجه خواهد شد. در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس برای سناریوهای سخت و عدم کنترل کرونا آمده است:« چنانچه به هر دلیل شیوع کرونا کنترل نشود (که بسیاری از پیش‌بینی‌ها از سوی مراجع مختلف به‌ویژه سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان داخلی حکایت از تحقق این سناریو دارد) و صنعت گردشگری کشور با ادامه‌دار بودن قرنطینه و طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تا سال ۱۴۰۰ روبرو باشد باید تدابیر و راهکارهایی را اجرا کرد که ضمن اینکه اشتغال موجود در این حوزه و کسب‌وکارهای وابسته به آن حفظ شوند، سفر و گردشگری مردم با امنیت و آرامش بهتری صورت‌پذیرید. آنچه مشخص است اینکه دولت باید با تدوین راهبردهای مناسب از صنعت گردشگری محافظت کند و مانع از رکود در صنعت گردشگری کشور شود. صنعتی که طی یک دهه گذشته توانسته است جایگاه خود را در سیاست‌گذاری و تصمیم سازی بهبود بدهد. »
نظر شما