ارتقای کارایی اقتصاد در گرو اجرای درست مالیات بر عایدی سرمایه

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه ایران، شهباز حسن‌پور بیگلری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: طراحی درست مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند منافع زیادی برای مردم و رشد تولید در کشور داشته باشد. بر همین اساس مزایای وضع مالیات بر عایدی سرمایه، شامل «کاهش انگیزه سوداگری فعالیت‌های غیرمولد»، «تامین درآمد دولت»، ترغیب بنگاه‌ها به تامین مالی داخلی»، «تحقق عدالت اجتماعی» و «ارتقای کارآیی اقتصادی» است. در مقابل، طراحی اشتباه این پایه مالیاتی می‌تواند برای کشور خسارت‌بار باشد.

وی با قانونی شدن مالیات بر عایدی سرمایه گفت: با اجرایی شدن این قانون، انگیزه سوداگران برای مبادرت به خریدوفروش دارایی‌ها کاهش یافته و بازارهای آنان تبدیل به بستری آرام برای تقاضای واقعی خانوارها خواهد شد.

نماینده مردم کرمان در مجلس با بیان اینکه مالیات بر عایدی سرمایه با اهداف مختلفی چون تنظیم فعالیت بخش‌های مختلف اقتصادی، محدود کردن سوداگری، افزایش منابع عمومی، ایجاد عدالت اجتماعی و افزایش کارایی اقتصادی به کار می‌آید، عنوان کرد: مالیات بر عایدی سرمایه، مالیاتی است که بر عایدی حاصل از نقل وانتقال (خریدوفروش) دارایی‌های سرمایه‌ای شامل انواع دارایی منقول یا غیرمنقول، مشهود یا نامشهود وضع می‌شود.

وی ادامه داد: فارغ از درآمدهای اتفاقی، عموم مردم درآمد کلی خود را از طریق درآمد حاصل از کار یا درآمد حاصل از سرمایه به دست می‌آورند که درآمد حاصل از سرمایه به دو نوع درآمد جاری (سود) سرمایه و عایدی سرمایه تقسیم می‌شود.

عضو کمیسیون اقتصادی تصریح کرد: درآمد جاری سرمایه، سود ناشی از سرمایه است که طی دوره تملک دارایی یا سرمایه‌گذاری متناسب با بازدهی سرمایه یا به صورت درصد ثابت کسب می‌شود؛ اما عایدی سرمایه درآمدی است که از مابه التفاوت قیمت فروش و خرید یک دارایی هنگام فروش آن به دست می آید.

این عضو کمیسیون اقتصادی درباره کارکردهای مالیات برعایدی سرمایه چنین توضیح داد: مالیات برعایدی سرمایه پنج کارکرد دارد که اولین آن کنترل سوداگری است. به این معنا؛ افزایش هزینه فعالیت‌های غیرمولد همچون سفته بازی و سوداگری در بازار املاک، ارز، سکه و... بالا می‌رود به نحوی که به طور مؤثر مزیت خود را از دست بدهند.

به گفته این نماینده مجلس؛ سوداگران در هنگام افزایش قیمت برخی دارایی‌ها و با پیش بینی اینکه در آینده قیمت آن دارایی‌ها بیشتر خواهد شد، شروع به خرید این دارایی‌ها می‌کنند و معمولاً پس از یک دوره کوتاه مدت دارایی‌ها را با قیمت بالاتر به فروش می‌رسانند؛ اما با وضع این مالیات انگیزه سوداگران برای مبادرت به خریدوفروش دارایی‌ها کاهش می‌یابد و این بازارها تبدیل به بستری آرام برای تقاضای واقعی خانوارها خواهد شد.

نماینده مردم کرمان در ادامه تاکید کرد: تامین درآمد دولت دیگر کارکرد مالیات بر عایدی سرمایه است که به تأمین منابع برای دولت کمک می‌کند. مبتنی بر تجارب بسیاری از کشورها وضع مالیات بر عایدی سرمایه موجب افزایش درآمدهای مالیاتی می‌شود. سهم قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی در کشورهای مختلف متعلق به درآمدهای حاصل از مالیات بر عایدی سرمایه است.

وی در این رابطه افزود: ازجمله نکات قابل توجه درباره وضع مالیات بر عایدی سرمایه بهبود عدالت افقی و عمودی است. در واقع وضع مالیات بر عایدی سرمایه به رعایت عدالت بین کسانی که درآمد حاصل از نیروی کار کسب می‌کنند و کسانی که عایدی سرمایه دارند کمک می‌کند.

حسن پور اظهارکرد: مالیات بر عایدی سرمایه درخصوص دارایی سهام، می‌تواند تصمیمات بنگاه‌های اقتصادی به خصوص توزیع سود و تأمین مالی را تحت تأثیر قرار دهد. اگر نرخ مالیات بر عایدی سرمایه نسبت به نرخ سود تقسیمی سهام پایین‌تر باشد، شرکت‌ها انگیزه کمتری برای توزیع سود خواهند داشت و به جای آن اقدام به بازخرید سهام خود از بازار می‌کنند.

این نماینده بیان کرد: مالیات بر عایدی سرمایه با تغییر دادن هزینه نسبی منابع مختلف تأمین مالی شرکت‌ها (از قبیل بدهی یا انتشار سهام جدید) منجر به تغییر رفتار بنگاه‌ها شده به نحوی که بنگاه‌ها به تأمین مالی داخلی ترغیب می‌شوند.

حسن پور بیگلری به ارتقای کارایی اشاره کرد و گفت: یکی از کارکردهای مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) ارتقای کارایی در اقتصاد کشور است؛ زیرا موجب می‌شود سرمایه‌ها به سمت تولید واقعی سوق پیدا کند.

بدون شک مالیات برعایدی سرمایه یک مالیات استاندارد بین المللی است که تمام کشورها از آن برای جلوگیری از سوداگری‌های غیر مولد استفاده می‌کنند. سرمایه از این طریق به طرف سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های مولد اقتصای هدایت می‌شود. به این معنا که مردم به جای خرید و فروش کالایی که هیچ نفعی برای اقتصاد ندارد و سوداگری به حساب می‌آید، کار تولید را در اولویت قرار می‌دهند.

در این باره علیرضا شهبازی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی افزود: طرح مالیات برعایدی سرمایه امتحان خود را در دنیا پس داده، بنابراین در صورتی که به خوبی اجرا شود و در حین اجرا به مشکل برنخورده است، یک مدل مالیاتی استاندارد و موثر در کشور پیاده می‌شود.

وی با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی در راستای تصمیمات و قوانینی که ظرف دو سال گذشته در رابطه با اصلاح ساختار مالیاتی انجام شده، اقدامات خوبی صورت داده است گفت: مجموع نظام، دولت، قوای مقننه، مجریه و قضائیه در مورد مالیات باید در مردم اعتماد ایجاد کنند زیرا اعتماد در این زمینه وجود ندارد.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اگر مردم بدانند که با آنها صادقانه برخورد شده و عملکرد درست وجود داشته است به این نحو که مالیات از افرادی که باید مالیات پرداخت کنند اخذ می‌شود دوباره اعتماد به مردم بازمی‌گردد.

شهبازی گفت: نحوه ارتباط و اعتماد بین مودیان مالیاتی و مسئولان سازمان امور مالیاتی بسیار مهم است. قوانین در این حوزه باید کاملا اجرا شود. متاسفانه به دلیل عدم مطلوبیت در اجرای قوانین اعتماد از مردم سلب شده و برخی قصد دارند از هر راهی برای دور زدن قانون و فرار از آن سوء استفاده کنند.

به گفته این نماینده مجلس؛ باید به نحوی عمل کرد تا مودیان مالیاتی با رعایت قوانین، مالیات خود را پرداخت و عملکرد آنها در طول سالیان کاملا بررسی شود.